contact e-mail: abouthifi@gmail.com
VTL IT-85 Tube Integrated Review.
Χειροποίητος ‘made in USA’ ολοκληρωμένος λαμπάτος ενισχυτής
…που ξέρει να διευθύνει αισθησιακά τα περισσότερα ηχεία της αγοράς.
by hiendnews team & D. Dravopoulos
Ήταν Ιούνιος του 1986, όταν ο κ. David Manley της Vacuum Tube Logic (VTL) εμφανίζεται στην τότε έκθεση CES στο Σικάγο με ένα δείγμα λαμπάτων ενισχυτών οι οποίοι και κατασκευάστηκαν στην Μεγάλη Βρετανία. Κάνοντας μεγάλη αίσθηση κυρίως με τον ήχο των δημιουργιών αυτών, δέχεται συνεχώς παραγγελίες και διανύει τα επόμενα χρόνια σχεδιάζοντας και καταλήγοντας στο 1989, με την εταιρία του να ξεκινά το δημιουργικό της οδοιπορικό. Μέχρι σήμερα η VTL έχει πετύχει τα μέγιστα, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις δύο-τρεις κορυφαίες της Αμερικής όσον αφορά τα high-end ενισχυτικά μεσαίας-μεγάλης ισχύος και προενισχυτικά, πάντα πιστά στις λυχνίες. Ο ολοκληρωμένος VTL IT-85 της δοκιμής μας δόθηκε από την αντιπροσωπεία Orpheus Audio ενώ βρίσκεται διαθέσιμος στην αγορά για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Έχει περάσει και κάποιες φάσεις αναβάθμισης με τα χρόνια, καταλήγοντας στο τρέχον μοντέλο και με την τρέχουσα αισθητική.
Από τις δύο πρόσφατες φορές που συναντήσαμε κ. Luke Manley, σημερινό ιδιοκτήτη της VTL Audio (Vacuum Tube Logic), η μια έλαβε χώρα σε εκδήλωση της αντιπροσωπείας Orpheus Audio. Εκεί συζητήσαμε αρκετά ιστορικά και μάθαμε περισσότερα για την ηχητική προτίμηση και στόχευση της εταιρίας, τα οποία σας παραθέτουμε ευθύς αμέσως. Η ίδρυση της VTL έγινε από τον πατέρα κ. David Manley, ο οποίος και ήταν μηχανικός ηχογραφήσεων. Τόσο ο David όσο και ο υιός του Luke Manley υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι οι λυχνίες είναι αυτές και μόνον που συντελούν, τόσο στην ενίσχυση όσο και στην προενίσχυση, ώστε να δώσουν φυσικότερο ήχο. Τόνισε ότι με αυτές είναι κατά πολύ ευκολότερο να σχεδιάσει κανείς συσκευές που αποδίδουν απαράμιλλο ρεαλισμό και πειστικότερα ηχοχρώματα, όπως και να αναπαράγουν μια καλά ηχογραφημένη σκηνή πιο κοντά στο πραγματικό της μέγεθος. Σήμερα θεωρεί ότι οι λαμπάτοι ενισχυτές έχουν τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις και οι σχεδιαστές τους ανώτατης ποιότητας υλικά σε διάθεση, ώστε έτσι να πετύχουν τον πιο συγκλονιστικό ήχο όλων των εποχών του high fidelity & high-end audio. Η φιλοσοφία της VTL είναι να χρησιμοποιούνται φυσικά λυχνίες, αποφεύγοντας όμως τον παλιομοδίτικο ήχο που περιγράφεται ως αργός, ιδιαίτερα χρωματισμένος ή ευφωνικός όπως και λιγότερο εκτεταμένος, σε αντιπαράθεση πάντα και με τις solid-state προτάσεις. Αντιθέτως, στοχεύει γενικότερα σε όλες τις δημιουργίες τα εξαιρετικά δυναμικά, απόδοση καλής ταχύτητας μεταβατικών και έκτασης σε όλο το φάσμα διατηρώντας τον ιδανικό αισθησιασμό και ισορροπώντας με την ευρύτερη ‘μαγεία’ που κρατά τις λαμπάτες ενισχύσεις στις καρδιές των περισσοτέρων μας. Επιλέγει προσωπικά και εδώ τις λυχνίες EL34 ενώ δεν ενσωματώνει τα κυκλώματα ελέγχου και αυτοπόλωσης ανώτερων μοντέλων που όμως προτιμά κατά κανόνα, προφανώς ως το λιγότερο αναγκαίο στο σχέδιο του IT-85.
Ο κ. Luke Manley της VTL σε εκδήλωση της Orpheus Audio, επίσημης αντιπροσωπείας στην Ελλάδα.
Οι EL34 πέντοδες λυχνίες, της Electroharmonix ως εργοστασιακή επιλογή στο μοντέλο αυτό, είναι και η πραγματικά μεγάλη αγάπη του κ. Manley. Για να φανταστείτε, τις τοποθετεί με την αρμόζουσα πόλωση και στα μεγαλύτερά του μονομπλόκ μοντέλα τελικών ενισχυτών, ενίοτε σε εκθέσεις και επιδείξεις, παρά κάποιο μικρό πέναλτι στην τελική μέγιστη ισχύ. Στο μοντέλο της δοκιμής λειτουργούν στην τέτροδο συνδεσμολογία και αποδίδουν έως 60 watts σε τάξη ΑB1. Συνολικά ο IT-85 εσωκλείει δέκα στο σύνολο λυχνίες, οι τέσσερις ως προαναφέραμε εξόδου ισχύος τύπου EL34 και ακόμη έξι στα λοιπά στάδια και προενίσχυση – μια τετράδα 12AT7 και δύο ακόμη 12AU7. Το στάδιο της προενίσχυσης είναι ενεργό και λαμπάτο σε όλες τις λειτουργίες του όπως και εμποτισμένο με την ηχητική προσωπικότητα των κατά πολύ ακριβότερων προενισχυτών της VTL. Ο ολοκληρωμένος διαθέτει είσοδο ακουστικών που μπορεί να σε ταξιδεύει ατελείωτες ώρες με απαράμιλλη μουσικότητα ακόμη και με οικονομικά ακουστικά, προαιρετική ενσωμάτωση (κατά παραγγελία) phono-stage για την προενίσχυση και της αγαπημένης σας κεφαλής πικάπ, πέντε (υπεραρκετές κατά την κρίση μας) εισόδους RCA και ακόμη Pre Out και Tape Out για όσους νοσταλγούν τις εγγραφές, μα και δυνατότητα διασύνδεσης σε συστήματα home cinema! Τόσο το ποτενσιόμετρο της Alps (blue edition) όσο και ο επιλογέας εισόδων χαρακτηρίζεται από πολύ καλή αίσθηση ποιότητας και κίνησης, ομοίως και οι ακροδέκτες των καλωδίων προς τα ηχεία. Στην VTL αγαπούν επίσης τους διακόπτες τύπου ‘up/down switch’, έτσι και υπάρχει επιλογέας σίγασης (mute) όπως και στους προενισχυτές της εταιρίας. Aκόμη ένας για την είσοδο των ακουστικών. Στο πακέτο περιλαμβάνεται και τηλεχειριστήριο ενώ εντύπωση μας έκανε και το βάρος του, 28 περίπου κιλών. Μην ξεχνάμε εδώ πως τα πρώτα watts και πολλές φορές τα πιο σημαντικά, αποδίδονται σε τάξη Α ως σχέδιο υψηλής πόλωσης (ΑΒ1). Η πόλωση των τεσσάρων EL-34 του IT-85 δεν είναι αυτόματη αλλά γίνεται πρακτικά και εύκολα με ρυθμιστικό για την κάθε λυχνία εξόδου ξεχωριστά, ιδανικά στα 27 mA ανάγνωσης της κάθε μιας. Ανά περίπου χίλιες ώρες χρήσης καλό θα ήταν να γίνεται ένας τέτοιος γρήγορος έλεγχος, όπως απαιτείται και στην περίπτωση αλλαγής τετράδας λυχνιών εξόδου. Η αλουμινένια πρόσοψη-πλαίσιο με το διακριτικό τζαμάκι της VTL (και το λογότυπό της) να αφήνει οπτική πρόσβαση στις λυχνίες, επιλέγεται τα τελευταία χρόνια ως μια χαρακτηριστική αισθητική υπογραφή του κατασκευαστή.
Vacuum Tube Logic στο ‘on’.
Ο ήχος του μοναδικού στην γκάμα ολοκληρωμένου ενισχυτή της VTL ήταν ακριβώς αυτό που υποστήριξε και πάντα πρεσβεύει ο κ. Luke Manley. Δυναμικός, γεμάτος, πλήρης φασματικού περιεχομένου, αλλά και πολύ ‘ευκίνητος’ στην κατηγορία του. Περνώντας πάμπολλες ώρες παρέα με jazz, blues & ethnic ακούσματα όλων των εποχών, διαπιστώσαμε πως υπάρχει μια πανταχού παρούσα αίσθηση ανοιχτοσύνης και έκτασης τόσο στις υψηλές όσο και στις σημαντικότατες κάτω οκτάβες με ανώτερη καθαρότητα κάθε χαμηλής νότας. Αυτή η Αμερικάνικη VTL ηχητική υπογραφή τελικά κάνει τον χαρακτήρα της φίρμας εύκολα αναγνωρίσιμο και στον ΙΤ-85. Της επιτρέπει να καυχιέται πως κυριολεκτικά πάντρεψε την κλάση των εισαγωγικών προ & τελικών της σε ένα σασί, σε διάθεση για ευρύτερο κοινό. Οι μεσαίες και υψηλές του τείνουν ελαφρά προς το απαλό και πολύ αέρινο. Αποδίδουν χορταστικά την αίσθηση του χώρου, κάτι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς, τοποθετώντας καλύτερα από πλειάδα άλλων στιβαρών ολοκληρωμένων τα όργανα και τις φωνές σε χωρική ακρίβεια. Το απτό αποτέλεσμα: ο ενισχυτής ξεκλειδώνει και ανεβάζει σε νέα υψηλά επίπεδα τα οικονομικότερα ηχεία και πηγές που κανείς δεν θα περίμενε ότι μπορούν να αγγίξουν.
Ακούγοντας και ξαναζώντας τα όσα αξιόλογα εισαγωγικά ή μεσαίας τιμολόγησης ηχεία μας παρέα με τον IT-85 και τις περίφημες ηχογραφήσεις της Reference Recordings, όπως αυτή του μπλουζίστα Νταγκ Μακλέοντ (Doug MacLeod) “There’s A Time”, το χαμόγελο της απόλαυσης άρα και επιτυχίας δύσκολα ξεκολλά από τα πρόσωπα των συνακροατών. Κάποιες φαντασιώσεις αναβάθμισης… πάνε ξαφνικά περίπατο! Με τον VTL στην οδήγηση το υπόλοιπο σύστημα ‘ντύνεται’ με μια σπάνια λαμπάτη αίγλη παραμένοντας τιμητικά προς το ουδέτερο. Αν όντως βρίσκεσαι και επιλέγεις συνειδητά ανάμεσα σε ολοκληρωμένους ενισχυτές αξιώσεων με βαρβάτα-ιστορικά ονόματα, εδώ υπάρχει ένα μεγάλο δέλεαρ: το ταξίδι στην πρώτη ηχητική κλάση, σε αυτή την δεδομένη ισχύ που δεν προβληματίζεται εύκολα εκτός αν προσπαθήσεις να βρεις τα λάθος ηχεία. Τι περισσότερο όμως μπορεί να ζητήσει κανείς από έναν λαμπάτο αυτής της κατηγορίας και αξιοπιστίας, από το να ‘σηκώσει’ όλο το υπόλοιπο σύστημα σε αυτά τα νέα ύψη και με τρόπο τέτοιο που να μην θες να σκεφτείς πλέον αναβαθμίσεις σημείων που υποπτευόσουν, επαναλαμβάνουμε…
Στο cd-transport μας, με προκλασική και κλασική μουσική, ανάμεσα σε έργα του Telemann και του Haydn [όπως το αριστουργηματικό Cello Concerto No.1] ο VTL αποδίδει μεστά και με ικανή δόση αναγνώρισης μιας ερμηνευτικής ουδετερότητας. Διακρίνεται για την ηρεμία του και την απαλότητα του, για το πόσο άριστα αποδίδει τις αντηχήσεις και τον ‘αέρα’ της κάθε μουσικής σάλας. Με επαρκές επίπεδο ανάλυσης και διαχωρισμού των ερμηνευτών μας αφήνει να συγκεντρωθούμε στο έργο προσπαθώντας να μην γίνει ούτε βαρετός, ούτε σκοτεινός παρά τις ιδιαιτερότητες κάποιων ηχογραφήσεων κλασικής σε ψηφιακή έκδοση.
Η υψηλή και μεσαία περιοχή αναπτύσσει ικανό αρμονικό όγκο και πλουσιότατο σώμα, χωρίς στο δεύτερο να το παρακάνει. O IT-85 συμβάλλει καθοριστικά στην διεύρυνση του βάθους-ύψος-πλάτους της στερεοφωνικής εικόνας, ως όφειλε, σε βαθμό που κυνηγά από κοντά τον μεσαίο συνδυασμό του κατασκευαστή με τα μοντέλα προενισχυτή 5.5 και τελικού ST-150. Δεν θα μπορέσει να αποδώσει την νιοστή δόση μεγαλείου σκηνής και ακρίβειας του 5.5, μια κατά πολύ ανώτερη υλοποίηση προενίσχυσης, μα θα κρατήσει κοντινή απόδοση λεπτομέρειας αποκλίνοντας προς το ακόμη πιο ξεκούραστο άκουσμα. Με τους Albert King & S.R.Vaughan να συζητούν και να μας προσφέρουν την μαγεία βιρτουόζων της ηλεκτρικής blues κιθάρας στο απίθανα ηχογραφημένο In Session άλμπουμ τους, ο ενισχυτής διατηρεί όλα τα άνωθεν χαρακτηριστικά σε χαμηλές και μεσαίες εντάσεις. Μας εντυπωσιάζει με το πόσο καλά τα πάει και στις υψηλές στάθμες τόσο με ηχεία της Triangle & της ProAc όσο και σε πιο λογικές με ταίρι μικρότερα Magnepan μαγνητοστατικά. 
Πιστεύουμε τελικά ότι ο IT-85 είναι τόσο ισορροπημένος και τελειοποιημένος, ώστε οποιοδήποτε “πλεονέκτημα” μπορεί να διαθέτουν κάποιοι λαμπάτοι ανταγωνιστές στην τιμή του ή πάλι τρανζιστοράτοι σε επίδειξη ωμής δύναμης, αυτό ποτέ δεν θα έρθει χωρίς θυσίες είτε σε ακρίβεια, είτε σε μουσικότητα, αντίστοιχα. Tί είναι συνοπτικά ο μοναδικός αυτός ‘all-in-one’ στην γκάμα της ; Ένας εξαιρετικός ολοκληρωμένος ενισχυτής με τα καλύτερα στοιχεία των αρχικών ‘separates’ (προ-τελικών) της VTL στο ήμισυ περίπου του κόστους και του δεσμευόμενου απαιτούμενου χώρου φιλοξενίας. Όταν έρθει στα χέρια μουσικόφιλων με γνώση και μεράκι, βρει (εύκολα) ένα ηχείο να εκφραστεί, τότε το υπόλοιπο σύστημα κυριολεκτικά δεν θα τον αφήσει να φύγει. Η πληρότητα και η υπογραφή του πέρασε στο ολόκληρο ακόμα και με τις μικρότερες αλλά απαιτητικές σε ρεύματα μεμβράνες της Magnepan, έναν συνδυασμό που δεν περιμέναμε να αποδώσει με την άνεση των φιλικότερων στα εξήντα watt (λάμπας) δίδρομων ηχείων μα τελικά έδειξε το ακριβώς αντίθετο.
.
Συμπέρασμα
Τι περισσότερο μπορεί να ζητήσει κανείς από έναν χειροποίητο ‘made in USA’ λαμπάτο ολοκληρωμένο αυτής της κατηγορίας τιμής και αξιοπιστίας; Εντυπωσιακά ατμοσφαιρικός, ιδιαίτερα εκτεταμένος για το είδος του και με πληθωρική στερεοφωνική εικόνα φέρει την αναμενόμενη τρισδιάστατη περιγραφή των οργάνων ενώ κατέχει ταυτοχρόνως ανώτερου επιπέδου πληροφόρηση σε όλο το φάσμα. Όπως και στον συνδυασμό VTL προενισχυτών (μοντέλα 2.5 & 5.5) και ισχυρότερων τελικών ενισχυτών (ST-150) όπου έχουμε απολαύσει για μεγάλο χρονικό διάστημα στους χώρους μας, έτσι ακριβώς και εδώ, προτιμάται φανατικά να διατηρείται η λεπτή ισορροπία μεταξύ του λαμπάτου μεγαλείου και της ακρίβειας κάθε νότας, ιδίως στις χαμηλές οκτάβες. Έδωσε νέα ανάσα τόσο στα δίδρομα όσο και σε κάποια μεγαλύτερα-δυσκολότερα ηχεία που τον συνόδευσαν, με τα οικονομικότερα από αυτά να μας αποδεικνύουν ότι με τον IT-85 στην θέση οδήγησης μπορούν να γίνουν τόσο αισθησιακά όσο ποτέ κανείς δεν θα περίμενε.
Σύστημα Αναφοράς:
Analog Sources (Αναλογικές πηγές): Pro-Ject RPM 3, E.A.T. (European Audio Team) Forte S, Pro-Ject Debut Carbon EVO, Kuzma Stabi S, Origin Live Silver κ.α. Phono Stages (Προενισχυτές κεφαλής): VTL, Lejonklou Slipsik 7.1, Musical Fidelity Nu-Vista, Goldmund Cartridges (Κεφαλές πικάπ): Ortofon 2M Black 250-LVB & 2M Red, Van den Hul THE FROG, Vertere Mystic, Sumiko, Kuzma CAR-50, Skyanalog MCs, Dynavector κ.α. Digital Sources (Ψηφιακές Πηγές & Μετατροπείς): Primare, RT-Audio Design Orpheus HiRes Battery DAC, Ideon Audio, Metronome Audio, Jadis κ.α. Streaming Music Services: Tidal premium, Spotify premium, Preamps (Προενισχυτές): VTL, E.A.R.-Yoshino, Conrad-Johnson (various) Integrated & Power Amplification (Τελικοί/Ολοκληρωμένοι Ενισχυτές): VTL, Pathos Classic One MkIII edition, Jadis Orchestra Reference, RT-Audio Design Class-A, Musical Fidelity (various), Conrad-Johnson (tube & solid-state) Transports (CD/SACD/File): Musical Fidelity, MusiChi, Foobar2000, Hysolid, various PC-based others Speakers (Ηχεία): Duevel, ProAc Studio & Response series, Kharma CRM 3.2 FE Black Edition, Klipsch Klipschorn, Club-27 Kurt mk2 Signature Kit, Triangle (Various) Cables (Καλωδιώσεις): Nordost Blue Heaven Phono Cable, Nordost ηχείων-interconnect, Neotech interconnects, Esprit Audio ηχείων-interconnects, Nordost USB cables, Alpha Core Goertz Sapphire Silver RCA, Van Den Hul interconnects (RCA) Power Cables (Ρεύματος): Neotech, IsoTek, Oyaide, Shunyata Research Power Conditioning (Φίλτρα AC): Shunyata Research Hydra, Nordost Qv2/Qk1, Lab12.
Τιμή ολοκληρωμένου ενισχυτή VTL IT-85:
6.250 €
Διάθεση – Ακροάσεις – Αντιπροσωπεία:
