Tsakiridis Devices 300B Power Amplifiers Achilles Ultima [Review].

by Demos Dravopoulos

Η Tsakiridis Devices είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όλους τους Έλληνες audiophiles που τάσσονται σθεναρά υπερ των ενισχυτών και προενισχυτών λυχνίας. Παράγει εδώ και τρεισήμισι περίπου δεκαετίες αυτό που λέμε “οικονομικό high-end” και τα πηγαίνει ανέλπιστα καλά όχι μόνον σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και παγκόσμιο. Ιδρύθηκε το 1987 από τους αδελφούς Τσακιρίδη οι οποίοι και παραμένουν στο τιμόνι της επιχείρησης (για το καλό όλων μας!). Εμείς δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την πρώτη συνάντηση μαζί τους, όταν στα μέσα προς τέλη των ’90s παρουσίασαν τα μεγάλα monoblocks ενισχυτικά “Soul” με έξι λυχνίες ανα κανάλι και τον επίσης ισχυρό “Powerhouse” παρέα με αρκετά και πολύ θελκτικά μικρότερα μοντέλα. Περνούσαν επιδεικτικά τον ευγενικό και σωματώδη ήχο τους στην έδρα του κατασκευαστή, στο κέντρο της Αθήνας. Ατελείωτοι οι μουσικόφιλοι που γνώρισαν και πάνω από όλα εμπιστεύθηκαν από τότε την ώριμη, οργανική και γεμάτη πλούτο μουσική ερμηνεία τους. Πολλοί γνωστοί μας αγόρασαν και αγοράζουν ακόμη όποιο νέο μοντέλο με κλειστά μάτια αλλά πάντα ανοικτά αυτιά. Ιερός σκοπός η απόλαυση, με κάθε στάδιο εξέλιξης των μοντέλων ανά τα χρόνια να συνοδεύεται από μια πολύ ‘λογική’ ετικέτα τιμής. Η ανώτερη αξιοπιστία κάθε παραγωγής που φέρει υπογραφή Tsakiridis Devices ταυτοχρόνως με την αισθησιακή ζεστασιά και το αναμφίβολα λαμπάτο του ήχου αναπαράγει κυριολεκτικά φανατικούς οπαδούς χρόνια τώρα, εντός και εκτός συνόρων. Ας γνωρίσουμε, εδώ λοιπόν, την νέα και κορυφαία Ultima έκδοση των τριοδικών single ended monoblocks καθαρής τάξης Α τελικών ενισχυτών με λυχνία εξόδου 300Β και ισχύ 8 watts. Μια λυχνία εξόδου που πολλοί την βαπτίζουν ως ‘βασίλισσα’ της μεσαίας περιοχής!

Από μέσα προς τα έξω…

Σε πρώτη μας επαφή μαζί τους, διαπιστώσαμε μικρές αλλαγές-πινελιές. Παχύτερη ελαφρότατα αλουμινένια πρόσοψη όπου αναφέρει (κλασσικά) κατασκευαστή-μοντέλο και φέρει αμπερόμετρο ρευμάτων ανόδου της 300Β (‘χωνευτό’ στο σασί, χωρίς τα βιδάκια περιμετρικά). Στην ανανέωση πέρασε και ο κλωβός προστασίας των λυχνιών, με plexiglass εξωτερική «βιτρίνα» για την αποφυγή περίεργων ‘χεριών’ ή και επίσκεψης κατοικίδιων, επιτρέποντας όμως άνετα την οπτική επαφή. Στα κατά πολλούς πιο ουσιώδη, έχουμε να κάνουμε με καθαρή τάξη Α ως το τελευταίο των 8 watts, καθόλου εφαρμογή ανάδρασης στο κύκλωμα (zero negative feedback), τριοδική (ως αυτονόητη) λειτουργία ενώ στο στάδιο οδήγησης της 300Β επιλέγονται μια 6SL7 & μια 6L6. Να σημειώσουμε εδώ πως οι ενισχυτές είναι κατά μεγάλο μέρος hardwired, εξοπλίζονται με μπόρνες εξόδου ηχείων της Γερμανικής WBT NextGen, πυκνωτές Mundorf στην διαδρομή του σήματος, καλές αντιστάσεις, εξαιρετικούς μετασχηματιστές εξόδου «by Tsakiridis», standard επίχρυσα rca στην είσοδό τους. Κοντά στις λυχνίες υπάρχει και ένα δεύτερο ρυθμιστικό trimmer εκτός της ανόδου, το λεγόμενο «Hum Cancellation Trimmer» ώστε έπειτα από αρκετές εκατοντάδες ώρες, ως οι λυχνίες ‘γερνάνε’ θα χρειαστεί ένας τυπικός επανέλεγχος για να επιτευχθεί η ιδανική -και πάλι- ησυχία. Τέλος, την περίοπτη θέση των 300Β μπορούν να καταλάβουν και οι χαμηλότερες σε ισχύ 2Α3 (ρυθμίζοντας ξανά τις τιμές προτεινόμενης πόλωσης). Η συσκευασία των Achilles είναι τυπικά πολύ καλή και το σετ παραδίδεται σε υφασμάτινο κάλυμμα με λογότυπο του κατασκευαστή συνοδευόμενο από αναλυτικό βιβλιαράκι οδηγιών.

Οι τελικοί single ended triode Achilles στην κορυφαία τους αυτή έκδοση μας δανείσθηκαν με αρκετές ώρες στην πλάτη τους. Σαν να μην αρκούσε, δώσαμε επιπλέον των τριάντα ωρών μουσικής δράσης πριν κάθε συμπερασματική  σημείωση και κριτική. Φορούν τις αξιόλογες λυχνίες εξόδου Genalex PX300B της τωρινής Gold-Lion. Συνδέθηκαν με καλώδια ηχείων & interconnects της Γαλλικής Esprit σειράς Celesta, γνωστά για την εξαιρετική διαφάνεια τους και άνεση στο πέρασμα λεπτομερειών όπως και ρευμάτων AC της Oyaide σειράς Tunami. Οδηγούμενοι κατά το μεγαλύτερο μέρος των ακροάσεων από τον premium παθητικό προενισχυτή Placette Audio Volume Control, ήμασταν στα ‘νερά’ τους και ξεκινήσαμε το κυρίως πρόγραμμα.

Τα απαιτητικά προγράμματά μας υπό την ‘μπακέτα’ των Tsakiridis, συνθετικής έμπνευσης ή ερμηνείας των Pat Metheny (με πρώτο και καλύτερο το Bright Size Life), John Abercrombie, Nina Simone, The Doors, Ariana Grande, Billie Eilish, The Smiths, The Cures, Metallica & Iron Maiden, Stevie Ray Vaughan, Rory Gallagher, The Aristocrats (Guthrie Govan, Bryan Beller και Marco Minnemann), King Crimson όπως και πλήθος Ελλήνων και ξένων συνθετών ‘έντεχνης’, κλασσικής & baroque μουσικής δεν αφήνουν καμία ηχητική πλευρά και γωνία αθέατη !

Η λογική εδώ είναι, όπως όλα δείχνουν, να αποτελέσουν ενισχυτές που απευθύνονται σε μια ευρύτερη γκάμα ηχείων μεσαίας-υψηλής ευαισθησίας (>89db), στα οποία θα χαρίσουν αρμονικό παράδεισο, διαφάνεια με ρεαλισμό σωμάτων, ευρύτητα σκηνής και πυκνότητα υφής. Δύσκολα πράγματα για να τα βρει κανείς σε τρανζιστοράτους αυτής της κατηγορίας τιμής, πόσο μάλλον τάξης Α και μονομπλόκ! Ο γοητευτικός ήχος της 300Β συνυπάρχει με υπολογίσιμη πυγμή και δυναμικές στο όλο φάσμα αλλά δεν απουσιάζει και το σωστό σε συνοχή χαμηλό. Η αίσθηση αποθεμάτων ισχύος για τα watts αυτά είναι τουλάχιστον καλή και πολύ καλή για SET 300Β ανεξαρτήτως κατηγορίας τιμής. Από την άλλη, αν τους διαθέσετε ηχεία όπως τα δικά μας, είτε τα διαχρονικά Klipschorns είτε και ένα εκπληκτικό προς ολιγόwattους tubes/solid-states class A προσχέδιο ηχείου βάσης (όπως φιλοξενείται στους χώρους μας) εφοδιασμένο με ribbon tweeter της εξωτικής RAAL (~96db) και υπογραφή της Ελληνικής Porfyra Audio, ο ενισχυτής φθάνει σε αρμονική ανάλυση και πληρότητα πολύ ψηλά, κόβοντας κάτι από την υπέρτατη σκηνική εστίαση σε σχέση με όσους διάσημους μα συνάμα πανάκριβους παγκόσμιους αστέρες της 300Β. Για παράδειγμα κάποιους ‘υψηλόβαθμους’ της Art Audio ή της Ιαπωνικής Mactone (με δύο 300Β ανά κανάλι). Πάντως, είναι γεγονός πως οι Achilles τραβούν μια ηχητική πορεία προς τα αμερικάνικα single ended τριοδικά με μερικά ευρωπαϊκά στοιχεία παρά στον ιαπωνικό ήχο κεντραρισμένης ακρίβειας και συχνά κρυστάλλινης-λαμπρής ουδετερότητας. Αφεθήκαμε στις μουσικές μας διαδρομές και με ηχεία της ProAc παλαιοτέρων σειρών Studio & Response (στα 8Ω) αν και οχι ιδανικός σύντροφος μιας 300Β ανα κανάλι, όπως και μια αρκετά ευαίσθητη (96-97db) ιδιοκατασκευή του μοντέλου δαπέδου Kurt mk2 της Club 27 Speakers, μάλιστα με μόλις έναν πυκνωτή Mundorf silvergold-oil στο crossover του. Σε αυτές τις συνθήκες και ειδικά στη πρώτη περίπτωση των μετρίας ευαισθησίας ProAc, οι Tsakiridis μας εντυπωσίασαν με πράγματα που δεν συναντάς στην δυναμική διάθεση ενός τόσο χαμηλής ισχύος σχεδίου, μέχρις βέβαια τα όριά τους που έφτασαν σχετικά γρήγορα. Στα υπόλοιπα ηχεία μας, η ισχύς φάνηκε…  ατελείωτη! Πιο συγκεκριμένα λάβαμε παντού την ανάγλυφη και αναλυτική απόδοση του χαμηλού και μεσοχαμηλού, την ‘διάθεση’ ταχύτητας στις μεσαίες μαζί με την αναμενόμενη αίγλη της. Για αυτή άλλωστε φημίζεται όχι μόνο όποια 300Β ως ικανή, μα και η λυχνία Gold Lion PX300B της Genalex ως ικανότατη (και καλύτερη σε απόδοση των μικρών λεπτομερειών). Επιστρέφοντας σε πιο ευαίσθητα ηχεία και στο πρωτότυπο της Porfyra Audio, το ζεύγος τελικών ξεκλειδώνει εδώ ακόμα περισσότερη ανάλυση και ισχνή λεπτομέρεια, θριαμβευτική έκταση στο άνω φάσμα αλλά και σταθερή απόδοση της δραματικότητας σε κάθε έργο. Αντίθετα με αρκετούς push-pull λαμπάτους στην κατοχή μας, που περνάνε σε όλα με ‘καλά’ ή ‘πολύ καλά’, πάρα πολλά single-ended και πλέον με τους εδώ Ultima μέσα στην λίστα, προχωρούν το ‘πολύ καλό’ πιο κοντά στο ‘άριστο’. Η παρουσία υπολειμματικού θορύβου είναι ακόμα ένα θέμα που μας ξάφνιασε, πολύ χαμηλή και σε λογικότατα πλαίσια. Από την θέση ακρόασής μας (στα ~5 μέτρα από τα ηχεία) και με παθητική προενίσχυση ήταν μηδενική. Με έναν ενεργό λαμπάτο προενισχυτή, κατά κανόνα θα λάβουμε περισσότερη όχληση θορύβων, τίποτε όμως που απέχει αισθητά σε σχέση με το λογικό της περίπτωσης κάθε τέτοιου ταιριάσματος.

Η σκηνή φαντάζει ιδιαιτέρως μεγάλη με τον Placette Audio Remote V.C. pre μας και σε περίπτωση που έρθει ένας αξιόλογος λαμπάτος στην προενίσχυση εκεί τα πράγματα διευρύνονται κι άλλο. Τα είδωλα έχουν το προβλεπόμενο σώμα που περιμένει κανείς από ένα single ended σχέδιο φορώντας την 300Β, αλλά δεν περνούν στο ‘αφύσικα μεγάλο’, κάτι που καμιά φορά σε αντίθεση προάγουν σχέδια βασισμένα στις λυχνίες 845. Κανείς δεν θα χαρακτήριζε τους Achilles Ultima προβολικούς μα ούτε ενοχλητικά άνευρους ή και τσιγκούνηδες στις υψηλές συχνότητες. Πιστέψτε μας, περισσότερα ενισχυτικά στο παρελθόν προσέδιδαν στην 300Β τον χαρακτήρα μιας όντως περιορισμένης στα συχνοτικά άκρα λυχνίας, μα ευθύνονται σε μέγιστο ποσοστό και οι εντός επιλογές του κατασκευαστή. Σήμερα, με την εξέλιξη και τις εσωτερικές προτιμήσεις των αδελφών Τσακιρίδη αποφεύγεται όποια ιδιαίτερη στέρηση στα άκρα δεδομένης της ‘οικογένειας’ λυχνίας εξόδου. Η εξαιρετική παρουσία μεστότητας και φυσικότητας στις μεσαίες και υψηλές συχνότητες έρχεται χωρίς υπέρμετρο πάχος και έντονα χρωματισμένο χαρακτήρα, ωστόσο η διαύγεια και η αγνότητα συγγενεύουν με πιο “μοντέρνα” ας μας επιτραπεί 300Β μηχανήματα. Η ανάδειξη μικρών λεπτομερειών υπό την παρουσία γεμάτων σωμάτων ταυτοποιείται στα ηχεία μας ως πολύ καλή. Aναμφίβολα η 300Β παραμένει γλυκιά και φέρει το αποτύπωμα της ‘μαγικής’ αύρας της. Ναι, αυτής της χιλιοειπωμένης μουσικής αύρας που αναζητούν στα λίγα watts πολλοί συνακροατές μας μεταξύ λυχνιών 300Β, 2Α3, 807 ή σπανιότερα 45 με τις λέξεις ‘χαμηλή ισχύς’ γραμμένες κεφαλαία.

Η τωρινή εκδοχή των Achilles monoblocks και μάλιστα με την ελαφρώς ακριβότερη εξόδου Shuguang 300B-Z/2 Black Treasure.

Είναι τόσο σωστά τρισδιάστατη η απεικόνιση του χώρου, που μας έδωσε την εντύπωση ότι ξεπερνά ακατάπαυστα, σε όλες τις παραγωγές, τα ορατά όρια των ηχείων μας. Πράγμα που έχουμε ζήσει ομολογουμένως και με πολύ καλά ενισχυτικά βασισμένα στις δημοφιλείς KTxx ή EL34 λυχνίες. Η περιγραφή και οι αποστάσεις των ειδώλων με S.E.T. διαύγεια δείχνουν να κερδίζουν ακροατές σε σχέση με τις ογκοδέστερες σε ήχο και όψη 845/211 αλλά και έναντι κάποιων parallel single ended σχεδίων σε τάξη Α που επίσης διατάσσουν ακρίβεια εστίασης. Το γιατί το ξέρει καλύτερα το δίδυμο version Ultima της δοκιμής, μιας που ενώ η ρευστότητα και η θέρμη των ηχοχρωμάτων αποπνέουν αναμενόμενη γοητεία, μας ενθουσιάζουν και με την απίθανη ‘οργάνωση’ στην μεσαία και υψηλή συχνοτική.

Αν πάλι, δεν έχετε το πλεόνασμα να αποκτήσετε ένα ηχείο τύπου κόρνας ή κάποιο δίδρομο ιδανικό για τέτοιες συμπράξεις, έχουμε να σας προτείνουμε εγκάρδια τα ηχεία των αρχικών σειρών δαπέδου ή βάσης της γνωστής Klipsch. Με κόστος από 600 εως 2000 ευρώ και με τέτοιους ενισχυτές στην οδήγησή τους πιστέψτε μας, θα μεταμορφωθούν σε κάτι που φαντάζει πολύ μα πολύ ακριβότερο, παραδίδοντας ένα σκηνικό μεγαλείο απλά ονειρικό. Πιο συγκεκριμένα, με το μοντέλο δαπέδου Klispch R-820F αξίας 920 ευρώ (δύο οκτάιντσα woofers, tweeter σε φόρτιση κόρνας και υψηλή ευαισθησία) οι δυναμικές διακυμάνσεις ακόμα και σε οπερατικά έργα σημειώνονται ανεμπόδιστες ως και θαυμαστές. Είναι βλέπετε η σωστή χημεία, χωρίς απαραίτητα να προχωρήσει βαθύτερα το χέρι στην τσέπη!