Thorens model TD 402 Direct Drive Turntable
Δοκιμή ημί-αυτόματου πικάπ άμεσης οδήγησης Thorens TD-402 DD.
by D. Dravopoulos & hiendnews.gr team
Αναλογική Ιστορία και Παράδοση.
Η Thorens είναι μια ιστορική εταιρία στον χώρο του high-fidelity, που ανανεώθηκε και πάλι προσφάτως από τον Gunter Kürten (CEO) πρώην εργαζόμενο της Denon και πρώην CEO της Elac. Ιδρύθηκε το 1883 (!) οπότε εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το βαρύ, διαχρονικό όνομα της. Το πρώτο της πικάπ κατασκευάστηκε το 1903, το πρώτο ηλεκτρικά κινούμενο πικάπ το 1928 ενώ το εμβληματικό της πικάπ-σταθμός TD 124 πίσω το 1957 ! Όσον αφορά το διάσημο τότε Thorens TD 124, αυτό αποτέλεσε πρότυπο για την εποχή του λόγω των πολλών καινοτομιών του. Πρώτον, χρησιμοποίησε ένα ασυνήθιστο σύστημα ζώνης/idler: ο κινητήρας κινούσε τη ζώνη, η οποία σε σειρά κίνησε το idler, με αποτέλεσμα τη μείωση του θορύβου. Ένα ασυνήθιστο, καινοτόμο σύστημα ανάρτησης έκανε το πικάπ ιδιαίτερα ανθεκτικό στους κραδασμούς, ενώ διέθετε και ενσωματωμένο στροβοσκοπικό, που σε συνδυασμό με τον έλεγχο ταχύτητας ±6%, έδινε στο τότε μοντέλο εξαιρετικό έλεγχο της ταχύτητας. Είχε επίσης και πρωτοπόρο σύστημα που διευκόλυνε κατά πολύ την επιπέδωση. Η Thorens πέτυχε επίσης εκείνη την εποχή να σχεδιάσει άρτια και ενσωματώσει και ένα μοναδικό σύστημα «συμπλέκτη» που παρείχε αμεσότητα στην εκκίνηση αλλά και τον τερματισμό της αναπαραγωγής δίσκων βινυλίου. Πράγμα που έκανε το TD 124 δημοφιλές στους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Πανάκεια για τότε η ακριβής τοποθέτηση/προσγείωση του βραχίονα στα σημεία ενός βινυλίου.
Με την πάροδο των χρόνων, η Thorens συνέχισε να κατασκευάζει πολλά πικάπ μα και ηλεκτρονικά. Ωστόσο, όπως και με τους περισσότερους κατασκευαστές αναλογικών πηγών, ο ενθουσιασμός για τα CD βλάπτει τη Thorens από τη δεκαετία του ’90 μέχρι και πριν μερικά χρόνια. Όταν όμως ο Gunter Kürten ανέλαβε ως CEO, μετέφερε την εταιρεία στη Γερμανία και ξεκίνησε ένα αναθεωρημένο -θα λέγαμε και εκμοντερνισμένο- πλάνο για την ανασυγκρότησή της. Κυκλοφορούν και πάλι αρκετά νέα μοντέλα, ένα από τα οποία είναι και το εδώ Thorens TD 402 DD άμεσης κίνησης (χωρίς δηλαδή χρήση ιμάντα) που ακούσαμε, σε διάθεση προς το e-περιοδικό μας από την εταιρία πωλήσεων Heaven Audio και την αντιπροσωπεία του brand στην χώρα μας. Το μοντέλο της δοκιμής εξοπλίζεται από το εργοστάσιο με κεφαλή κινητού μαγνήτη Audio-Technica AT-VMS95E και επίσης ενσωματωμένο προενισχυτή κεφαλών σε τιμή διάθεσης 1.015 ευρώ (με τον ΦΠΑ).
Περιγραφή.
Το TD 402 DD φέρει την κλασική φινέτσα και όψη στην εμφάνιση των πικάπ της Thorens, αλλά ταυτόχρονα διαφοροποιείται από αρκετά άλλα στην τιμή του, διαθέτοντας μια vintage/luxury, τουλάχιστον στα μάτια μας, παρουσία γυαλιστερού φινιρίσματος του ξύλινου πλαισίου του. Πρώτον και ίσως σημαντικότερο, ο δίσκος κινείται απευθείας από τον κινητήρα, χωρίς ζώνη. Το πικάπ, διαθέσιμο σε μαύρο piano-black glossy ή καρυδιά glossy (το δείγμα ήταν πλαισίου καρυδιάς σε υψηλής γυαλάδας φινίρισμα), εδρεύει σε τέσσερα ελαστικά πόδια που προσφέρουν ικανοποιητική απομόνωση από τις εξωτερικές δονήσεις. Τα στηρικτικά πόδια αυτά δεν ρυθμίζονται καθ΄ ύψος, πράγμα που ελαφρώς δυσκολεύει την επίπεδωση του πικάπ. Το επάνω μέρος κατασκευάζεται από αλουμίνιο, μια εμφάνιση που αποδίδει φόρο τιμής στα μοντέλα της Thorens από τα ’60s και τα ’70s. Χειριστήρια στο πικάπ βρίσκονται στα αριστερά και δεξιά μπροστά του πλατό για επιλογή ταχύτητας (33 και 45 στροφές) καθώς και περί έναρξης & παύσης. Το χυτό αλουμινίου πλατό (βάρους ενός και κάτι κιλού) συνοδεύεται από ένα παχύ ελαστικό ματ, κάτι το οποίο εμείς αλλάξαμε αμέσως με δερμάτινο της Pro-Ject Audio. Υπάρχει, ναι, διαφορά η οποία εστιάζεται ως προς τις δυνατότητες έκφρασης των χαμηλών και μεσοχαμηλών καθώς και πλουσιότερου κατά ελάχιστα σώματος στην κρίσιμη μεσαία περιοχή (για μερικούς …πολύ περιέργως !).
Οι διαστάσεις του πικάπ είναι 16,5″ x 14″ x 5,5″. Το μήκος του βραχίονα 8,8 ίντσες ενώ είναι κατασκευασμένος από ίνες άνθρακα (κοινώς carbon), καθιστώντας τον πολύ χαμηλής μάζας. Εξοπλισμένος με ένα αποσπώμενο shell/κέλυφος κεφαλής, συμβατό με τις πρότυπες συνδέσεις της SME. Όπως αναφέρθηκε, το TD 402 DD περιλαμβάνει προεγκατεστημένη κεφαλή κινητού μαγνήτη της Audio-Technica μοντέλο AT-VM95E (περί των 70 ευρώ λιανική τιμή), την οποία και γνωρίζουμε πολύ καλά από το παρελθόν. Ο κάτοχος του μπορεί βέβαια, απλά να επιλέξει μια άλλη ακίδα της Audio Technica χωρίς να αλλάξει και το σώμα της κεφαλής, όπως πχ. την AT-VM95EN (ελλειπτικό διαμάντι), την AT-VM95ML (Micro-Line), ή την αγαπημένη μας AT-VM95SH (Shibata που αρχικά αναπτύχθηκε για LP τεσσάρων καναλιών της δεκαετίας του ’70!) για δεδομένη βελτίωση του ήχου. Αυτή είναι σίγουρα η πιο απλή και λογική διαδρομή αναβάθμισης, κάτι που σας παρέχεται σε εξαιρετική τιμή από την Heaven Audio καθώς η αντικατάστασή της μελλοντικά είναι πανεύκολη. Το πικάπ στο πίσω μέρος του, διαθέτει την είσοδο της τροφοδοσίας ρεύματος, σημείο σύνδεσης με γείωση και επίχρυσες rca εξόδους, επιλογέα εξόδου μέσω του ενσωματωμένου προενισχυτή κεφαλών ή όχι (εφόσον ο προενισχυτής ή ολοκληρωμένος ενισχυτής μας διαθέτει phono-stage στάδιο ή έχουμε κάποιο αυτόνομο). Βρίσκουμε ακόμη, ένα μπουτόν που το θέτει σε αδράνεια ή λειτουργία (on / standby). Βάρος και ρύθμιση αντισκέιτινγκ (αντιολίσθησης) βαθμονομημένη, σετάρονται ευκολότατα. Τέλος, το διαφανές ‘καπάκι’ του θεωρείται και αυτό κλασσικό-απλό, με ποιοτικούς μεντεσέδες που θα βρίσκονται στην θέση τους για χρόνια, παρά την όποια χρήση.
Είναι ευχάριστο για όλους μας όταν παραλαμβάνουμε ένα πικάπ με το οποίο μπορούμε να περάσουμε σε μουσική απόλαυση μέσα σε δέκα-είκοσι λεπτά από το ξεπακετάρισμα. Οι ρυθμίσεις βάρους του βραχίονα και αντιολίσθησης, μα και της σωστής τοποθέτησης μιας κεφαλής, είναι περίπλοκα για μερικούς βήματα. Εδώ όσον αφορά την απλότητα, αυτό το μοντέλο της Thorens αποτελεί τεράστια χαρά σε κάθε αρχάριο. Ο βραχίονας σετάρεται με τον κοινό τύπο ισορροπίας: για να τον ρυθμίσετε, τον ισορροπείτε και στη συνέχεια ρυθμίζετε την κάθετη περιστρέφοντας το αντίβαρο του. Αν και ελαφρύς, από ίνες άνθρακα δεν απαιτείται ιδιαίτερη ικανότητα για να τον ισορροπήσετε. Η ρύθμιση της αντιολίσθησης (μια δύναμη που αντιμετωπίζει την τάση του βραχίονα να κινείται προς τον άξονα) γίνεται με ένα μικρό ροδάκι στην πλευρά της βάσης του βραχίονα, πανεύκολα. Από το άνοιγμα του κουτιού μέχρι τον τοποθέτηση ενός δίσκου, η διαδικασία πήρε λιγότερο από 20 λεπτά στον χώρο μας. Έτοιμοι; Τοποθετούμε έναν δίσκο στο πλατό, επιλέγουμε την κατάλληλη ταχύτητα με το διακόπτη στα αριστερά, γυρνάμε το διακόπτη στα δεξιά στη θέση Start και τοποθετούμε τον βραχίονα πάνω από ένα αυλάκι ή την αρχή του δίσκου βινυλίου. Καθώς το κάνετε, το πλατό θα αρχίσει να περιστρέφεται. Όταν ο βραχίονας είναι στη επιθυμητή θέση, χρησιμοποιήστε τον μοχλό ανύψωσης για να χαμηλώσετε τον βραχίονα σε αυτή.
Μουσικές περιστροφές.
Η πρώτη εντύπωση που λάβαμε ακούγοντας το Thorens direct-drive με τον ενσωματωμένο προενισχυτή του και την εργοστασιακή κεφαλή κινητού μαγνήτη της Audio Technica, είναι ότι έχουμε να κάνουμε με μια εξαιρετικά ήσυχη αναλογική πηγή, που δεν χαρακτηρίζεται από -έστω ισχνούς- μηχανικούς θορύβους. Συνδυαστικά με την τοποθέτηση του πικάπ σε high-end rack της Finite Elemente (αλλά και της παλαιότερης Audio Magic), η έκφραση του TD-402 DD μας κέρδισε νωρίς και συνολικά. Με βάση την αρχική αυτή παρατήρηση, η δυνατότητα του μοντέλου να διαβάσει και διαχειριστεί σήματα χαμηλής στάθμης, ήταν καλή για την κατηγορία του όταν το βινύλιο & η παραγωγή το επέτρεψαν. Η απόδοση των σωμάτων ειδώλων και ο αρμονικός πλούτος κινήθηκαν σε πολύ καλά επίπεδα δημιουργώντας εύκολα μια ανώτερη αίσθηση ρεαλισμού και ικανοποίησης. Γεμάτο χαμηλό και καθαρό μεσοχαμηλό, υποστηρίζουν μαζί με τα απαλά-ευγενικά πρίμα τα συχνοτικά άκρα, χωρίς εξοχές και φαντεζί προκλητικότητα. Χαρακτηριστικά των προσιτών κεφαλών mm της Audio Technica, όπως εδώ. Εξάγουν 4.0mV αποφεύγοντας το άκουσμα να περνά σταθερά προς το αιχμηρό ή βαρετό. Στην αίσθηση αυτή συνέτεινε και η πολύ καλή δυνατότητα του ενσωματωμένου προενισχυτή κεφαλής να δημιουργεί μια ιδιαίτερα ήσυχη σκηνή, ευρεία στο πλάτος και λιγότερο στο βάθος (σε σχέση με όσα ακούσαμε με ανώτερες κεφαλές) και με πολλές λεπτομέρειες. Ρόλο στην επίδοση αυτή παίζει η οικονομική ‘οκ’, ελαφρότατα ‘σκοτεινή’, εισαγωγική κεφαλή και η δυνατότητά της να ιχνηλατήσει τον δίσκο εξάγοντας ώριμα την μουσική. Η καλή αναγνωστικότητα οφείλεται εδώ, τόσο στο βραχίονα όσο και στο μηχανικό μέρος που φαίνεται ότι δεν “λερώνει”, ως direct-drive του σήμερα, με θόρυβο το συνολικό αποτέλεσμα.
Με μαλακή και προς το θερμή-πυκνή υφή, αποδίδει την μεσαία και μεσουψηλή περιοχή σε τρόπους που, ας μας επιτραπεί, ξεπερνούν κατά πολύ τον μέσο όσο της κατηγορίας του. Η αναλογική του ταυτότητα, διόλου επιθετική και μπροστόβαρη, αλλά ούτε και λακωνική. Είναι εντελώς αξιοπρεπής με τις φωνές και τις λεπτομέρειες αν και εμείς θα προτιμούσαμε ένα από τα ελαφρώς φωτεινότερα στην συμβολή τους rca phono interconnects καλώδια όπως ας πούμε το (στην περίπτωση ‘γάντι’) Nordost Red Dawn phono. Γνωρίζοντας αυτά, μπορούμε να φανταστούμε ότι με την βελόνα Shibata VM-95SH της Audio Technica συμβατή στο σώμα της κεφαλής που φορά εργοστασιακά (περί των 200 ευρώ), θα έχει αισθητά πιο πλούσιο και δυναμικό ήχο συν κέρδη κυρίως όσο αφορά την παρουσίαση περισσότερων χωρικών πληροφοριών, για μια πιο ανάγλυφη στερεοφωνική εικόνα. Αν έχετε τα επιπλέον χρήματα της Shibata βελόνας με την αγορά του Thorens, δώστε τα και θα μας θυμηθείτε. Θα αποκτήσετε μια πηγή που παίζει αισθητά πιο υψηλά από την τιμή της και θα πρέπει να γίνει ο στόχος όσων έχουν επιστρέψει στο βινύλιο αναζητώντας κάτι σοβαρό, ευγενικό και δυναμικό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα εκτός των κλασσικών rock/blues, jazz αλλά και hard rock δίσκων μας (βλέπε από Whitesnake & Gary Moore έως τον Eric Dolphy), στο νέο δίσκο του Γιάννη Χαρούλη «Κολιμπρί» που απολαύσαμε σε 180 gram. διπλό βινύλιο, διακρίθηκε μια πολύ ήπια έμφαση στην περιοχή των χαμηλών συχνοτήτων η οποία, είναι πιθανόν να ικανοποιήσει πολλούς φίλους του αναλογικού χώρου. Χωρίς να κρύβει τις λεπτομέρειες στην περιγραφή των επιμέρους οργάνων ή να επιβάλλεται στο συνολικό άκουσμα, δεν θα λέγαμε βέβαια και ότι πρόκειται για «ανάγνωση»-αποκάλυψη. Για τον λόγο αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, οι επιδόσεις με το εξωτερικό phono-stage της Lejonklou Slipsik v7 και επίσης της Pro-Ject Phono-BOX DS3 στην μεσαία και υψηλή περιοχή ήταν πολύ-πολύ ανώτερες. Έτσι, το σύστημα δοκιμής με τα ‘όπλα’ αυτά, διαχειρίζεται πλέον το Ελληνικό μουσικό δημιούργημα με πρέπουσα δραματική παρουσία φωνής και εγχόρδων, δημιουργώντας ρεαλιστικές εικόνες και περιγράφοντας πιο άνετα την κινήσεις των μουσικών, εστιάζοντας ακριβέστερα τους σολίστ. Ο ήχος του Thorens στο άλμπουμ αποδείχθηκε ξεκούραστος, για αυτό μπορεί κανείς να ακούσει επί πολλή ώρα και άλλες, αρκετές παραγωγές σε υψηλές στάθμες όπως εδώ, χωρίς να κουραστεί. Στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων πήραμε καλή έκταση, διαύγεια και αυτή την αναλογική υπογραφή επιπέδου προτάσεων που ξεφεύγουν κατά πολύ της ανίχνευσης μιας ετικέτας τιμής «μικρομεσαίας» κατηγορίας.
Συμπέρασμα
Μια αξιόλογη και αξιόπιστη πρόταση κοντά στα χίλια ευρώ, με το κύρος του ιστορικού σχεδιαστικού οίκου Thorens. Δίχως αμφιβολία, απολαύσαμε μια ενδιαφέρουσα και επιτυχημένη προσπάθεια δημιουργίας μιας ολοκληρωμένης αναλογικής πηγής με carbon βραχίονα, ενσωματωμένο προενισχυτή κεφαλών και εισαγωγική-καλή κεφαλή της Audio Technica. Συνδυάζει κατ’ αρχήν την λογική τιμή, την διαχρονική αισθητική, προσοχή στην ποιότητα κατασκευής και απαλλαγής από κάθε είδους θορύβους κατά την χρήση. Έπειτα, με άριστο επίπεδο χρηστικότητας μα και ευγενικό, γεμάτο ήχο στην κατηγορία του, αποτελεί ένα καλοσχεδιασμένο παράδειγμα πικάπ direct-drive κίνησης. Το Thorens TD402 DD απευθύνεται σε όσους μπορούν οικονομικά να ξεκινήσουν το ταξίδι τους στον κόσμο του βινυλίου θέτοντας πολύ καλές βάσεις. Ο ανθρακονημάτινος βραχίονας του και η συνολική κλάση του υποδέχεται ηχηρών αναβαθμίσεων τόσο στο σημείο μιας καλύτερης κεφαλής ή συμβατής Audio Technica ακίδας, όπως και την εφαρμογή μιας ειδικής έδρας-βάσης για πικάπ. Σε πρώτη ευκαιρία, συναντήστε το και ακούστε το!
Διάθεση & Ακροάσεις Thorens Audio:
Αντιπροσωπεία: All About Audio Video Α.Ε.
Σύστημα – Συσκευές Αναφοράς
Προενισχυτές: Porfyra Audio, VTL, Tsakiridis Alexander. Τελικοί ενισχυτές: Musical Fidelity, Porfyra Audio, Tsakiridis Devices. Ολοκληρωμένοι ενισχυτές: Jadis, Pathos Acoustics. Ηχεία/Subwoofer: ProAc (Various Studio & Response series), Elac Carina BS 243.4, REL T Zero Mk III, Klipschorns. Phono stages: Musical Fidelity MX-VYNL+MCRU Linear Power Supply, , VTL 2.5, Lejonklou Slipsik v7.
Φίλτρα ρεύματος: Shunyata Research Hydra 6, Nordost Thor.
Καλώδια (interconnect/ηχείων/ρεύματος): Esprit Cables, Nordost, Van den Hul, Oyaide (AC)
