PS Audio Stellar Gain Cell DAC
Reach for the Stars!
Digital To Analog Converter & Pre-Amplifier Review
Η PS Audio είναι χωρίς υπερβολή μια εταιρία θρύλος στο χώρο του Hi-End καθώς οι συσκευές της επιτυγχάνουν πάντα τόσο υψηλή απόδοση προς τιμή, ώστε -πάντα- να αναρωτιόμαστε εάν διαβάσαμε καλά την τιμή, ή εάν κάπου μας ξέφυγε ένα μηδενικό. Τις αναλογικές της συσκευές έχει αναλάβει ο γκουρού Bascom King (δηλαδή τους προενισχυτές και τελικούς), δίνοντάς μας υβριδικές υλοποιήσεις (με λυχνίες, Mosfet και διπολικά τρανζίστορ) που αντικρίζουν χωρίς πρόβλημα υλοποιήσεις πολλαπλασίου κόστους, τόσο ως προς την ποιότητα κατασκευής τους, όσο και ως προς την ποιότητα ήχου που είναι σε θέση να χαρίσουν στο μουσικόφιλο.
Στις ψηφιακές της υλοποιήσεις τον πρώτο λόγο έχει ο επίσης εμπειρότατος σε ψηφιακή τεχνολογία Paul McGowan, δίνοντας μας εκπληκτικά δείγματα όπως το DirectStream DAC και το DirectStream Memory Player. Ένα σετ CD/SACD transport και DAC που όχι μόνον επανακαθορίζουν το τί είναι εφικτό από την ψηφιακή αναπαραγωγή, ειδικά από τους δίσκους SACD αναπαράγοντας τη ροή DSD στην πιο «αγνή» της μορφή, και δίνοντας μας ήχο εξόχως αναλογικό σε υφή και ρεαλισμό, αλλά και επανακαθορίζουν το τί είναι εφικτό στην κατηγορία τιμής τους, ξεπερνώντας υλοποιήσεις που στοιχίζουν πολλές φορές παραπάνω, και ούτε λίγο, ούτε πολύ, δεν ακούγονται καλύτερα από το θαυματουργό ψηφιακό σετ της PS Audio.
Η μεγαλύτερη όμως «δόξα» της εταιρείας είναι τα πραγματικά της προσιτά προϊόντα, που με τιμές που μπορεί να αγγίξει ο κοινός θνητός, διαθέτουν ποιότητα κατασκευής και ηχητική απόδοση που μας κάνει να αναρωτιόμαστε σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό εάν ακούσαμε ή διαβάσαμε λάθος την τιμή τους.
Έτσι η ανακοίνωση της νέας σειράς Stellar, είναι πραγματική μουσική για τα αυτιά των απανταχού μουσικόφιλων που αναζητούν την υψηλή πιστότητα, δεν έχουν όμως να διαθέσουν μια περιουσία. Η νέα αυτή σειρά περιλαμβάνει δύο τελικούς ενισχυτές (έναν μονοφωνικό και έναν στερεοφωνικό) και έναν προενισχυτή/DAC, τον Stellar Gain Cell DAC που δοκιμάζουμε εδώ.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι μέχρι πρότινος και μέχρι τον θάνατο του, στενός συνεργάτης του Paul McGowan και του Bascom King σε όλες τις αναλογικές και ψηφιακές υλοποιήσεις της εταιρείας, υπήρξε ο Arnie Nudell, ο θρυλικός ιδρυτής της Infinity, και κατά γενική παραδοχή στους κύκλους του Hi-End το καλύτερο «αυτί» και ο καλύτερος και πιο ταλαντούχος σχεδιαστής ηχείων και ενισχυτικών που πέρασε ποτέ από τον κόσμο των καταναλωτικών ηλεκτρονικών. Ακούγοντας το Stellar DAC καταλαβαίνουμε ότι o Arnie (ο υπογράφων είχε την τιμή να τον γνωρίσει στην Αμερική και να μάθει από αυτόν το θρύλο πολλά από τα μυστικά της υψηλής πιστότητας από πρώτο χέρι) πρόλαβε να βάλει το χεράκι του και σε αυτό, ενώ από ότι καταλαβαίνουμε πρόλαβε να ασχοληθεί και με τα ηχεία που ετοιμάζεται να λανσάρει η PS Audio.
Σχεδίαση από τα αστέρια…
Το συγκεκριμένο DAC και προενισχυτής βασίζεται ουσιαστικά στο NuWave DSD DAC που έβγαζε παλαιότερα η εταιρεία (δεν κυκλοφορεί πλέον), οπότε στην καρδιά του χτυπάει η αρχιτεκτονική Sabre 32 bit Hyperstream, είναι όμως σαφώς βελτιωμένο από αυτό το παλαιότερο DAC. Ως DAC το αστέρι της PS Audio έχει 4 ψηφιακές εισόδους, USB, I2S, δύο ομοαξονικές και οπτική, ενώ ως προενισχυτής έχει τρείς απλές αναλογικές, μια ισορροπημένη αναλογική, και μια απλή και μια ισορροπημένη αναλογική έξοδο. Εν αντιθέσει με τις ανταγωνιστικές υλοποιήσεις όπου υπάρχουν συνδέσεις balanced αλλά όχι πλήρως ισορροπημένη τοπολογία, το Stellar DAC διαθέτει πλήρως ισορροπημένη πορεία σήματος και μάλιστα χωρίς πυκνωτές στην πορεία του σήματος και με το τμήμα προενίσχυσης να λειτουργεί σε καθαρή τάξη Α, όπως άλλωστε και ο εξαιρετικής ποιότητας ενισχυτής ακουστικών που επίσης διαθέτει η συσκευή.
Το τμήμα DAC παρέχει στο χρήστη τρία επιλεγόμενα ψηφιακά φίλτρα, συμβατότητα μέσω της θύρας I2S με το DirecStream Memory Player για αμιγή και «αγνή» αναπαραγωγή DSD, τεχνολογία Digital Lens (επαναχρονισμός του εισερχόμενου σήματος για δραματική μείωση του jitter), κύκλωμα FPGA στην είσοδο για ακόμα μεγαλύτερη μείωση του jitter, παθητικό ψηφιακό φίλτρο για μειωμένες παραμορφώσεις, ψηφιακά ρολόγια πολύ υψηλής ακριβείας, και ένα θηριώδες τροφοδοτικό με 7 πλήρως ανεξάρτητες σταθεροποιήσεις,και πυκνωτικό φίλτρο χωρητικότητας 15.000μF.
Ένα σωστό θηρίο δηλαδή από όλες τις απόψεις, με όλες τις πιθανές συνδέσεις, ευκολίες και ρυθμίσεις που μπορεί να χρειαστεί ακόμα και ο πιο απαιτητικός χρήστης και ποιότητα κατασκευής και φινίρισμα που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από τις πολύ ακριβότερες κορυφαίες υλοποιήσεις της εταιρείας, κάνοντας μας για ακόμα μια φορά να αναρωτηθούμε πως είναι δυνατόν η PS Audio να έχει καταφέρει να κρατήσει την τιμή του σε τόσο χαμηλά επίπεδα, αφού εκπτώσεις δεν φαίνεται να έχουν γίνει πουθενά.
Επιπλέον το Stellar DAC διαθέτει είσοδο Home Theater Bypass, τηλεχειρισμό, αλλά και δυνατότητα σταθερής ή ρυθμιζόμενης αναλογικής εξόδου. Μάλιστα οι δύο έξοδοι, η απλή και η ισορροπημένη μπορεί να είναι ταυτόχρονα ενεργές, κάτι που μπορεί να χρησιμεύσει σε περιπτώσεις διπλοενίσχυσης σε ένα σύστημα. Ποιό είναι όμως αυτό το σημείο που διαχωρίζει το Stelar Gain Cell DAC, από όλα τα άλλα DAC της αγοράς που διαθέτουν ρυθμιζόμενη έξοδο;
Μα απλούστατα το γεγονός ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν κανονικό και μάλιστα κορυφαίο αναλογικό προενισχυτή με πλήρη συνδεσιμότητα εισόδων και εξόδων, ο οποίος ενσωματώνει εσωτερικά και ένα κορυφαίο DAC με επίσης πλήρη συνδεσιμότητα και εξαιρετική απόδοση. Η καρδιά του προενισχυτή είναι το Gain Cell, μια σχεδίαση που ο ευρηματικός Paul McGowan σκαρφίστηκε περί το 2000, για να δώσει λύσει στο πρόβλημα των μέτριων προενισχυτών γραμμής, αλλά και στο πρόβλημα της προβληματικής ρύθμισης της στάθμης μιας πηγής ή (στην προκειμένη περίπτωση) ενός DAC. Εδώ ακριβώς εντοπίζεται η διαφορετικότητα του Gain Cell. Αντί να παρεμβάλλει στην πορεία του σήματος επιπλέον κυκλώματα, κλίμακες αντιστάσεων, ποτενσιόμετρα, ρελέδες, μετασχηματιστές, κλπ. το Gain Cell επιτυγχάνει τη ρύθμιση της στάθμης απλά αυξομειώνοντας το κέρδος τάσης, κάτι που ο χρήστης ελέγχει με συμβατικό τρόπο από το ποτενσιόμετρο έντασης στην πρόσοψη της συσκευής ή από το τηλεχειριστήριο του DAC/προενισχυτή.
…Και ήχος από τα αστέρια
Ως DAC και προενισχυτής το Stellar Gain Cell DAC συνεργάστηκε άψογα με το επίσης κορυφαίο Oppo UDP-205, ένα εκπληκτικό Universal Player (δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή καλύτερο Universal Player στην αγορά … αν και πλέον είναι περιζήτητο λόγω.. απουσίας της Oppo από την αγορά), που μάλιστα διαθέτει και κορυφαίο τμήμα DAC, αλλά και εξαιρετικό αναλογικό τμήμα με ρυθμιζόμενη έξοδο, κάτι που έκανε τις συγκρίσεις μας με το DAC/προενισχυτή της PS Audio ακόμα πιο εύκολες αλλά και απόλυτα αντικειμενικές. Για τις ακροάσεις μας χρησιμοποιήσαμε μια πλειάδα ενισχυτικών και ηχείων, αλλά κυρίως τα πιστά μας και ιδιαίτερα αποκαλυπτικά monitor Precision 8D της Tannoy, τα οποία συνδέθηκαν απευθείας στην έξοδο του Oppo, ή απευθείας στην έξοδο του PS Audio, όταν το χρησιμοποιήσαμε ως προενισχυτή ή DAC με αναλογική ή ψηφιακή πηγή το Oppo.
To Stellar DAC αντιμετώπισε αρχικά τον ενσωματωμένο προενισχυτή, ή μάλλον την ενσωματωμένη ρύθμιση στάθμης του Oppo UDP-205, η οποία επιτυγχάνεται όμως χωρίς ξεχωριστό τμήμα προενίσχυσης, αλλά χρησιμοποιώντας την αντίστοιχη λειτουργία που ενσωματώνουν τα DAC (S9038PRO SABRE DAC) που χρησιμοποιεί η συσκευή. Έτσι το Stellar DAC είχε την ευκαιρία να αποδείξει εάν είναι ένας εξαιρετικός προενισχυτής και μάλιστα όχι μόνον με το ήδη απαιτητικό στον τομέα αυτό Oppo UDP-205, αλλά και με πηγές άλλα DAC αναφοράς, αλλά και αναλογική πηγή από κορυφαία πικάπ και αντίστοιχα κορυφαία phono stages.
Ε, λοιπόν το προενισχυτικό τμήμα του αστεριού της PS Audio, το περιβόητο Gain Cell DAC κάνει αυτά που υπόσχεται η τεχνική του περιγραφή και μάλιστα με το παραπάνω. Όχι μόνον είναι απολύτως διάφανο ως προς τη ρύθμιση της στάθμης ακρόασης, αλλά και επιτυγχάνει να αφαιρέσει την ηχητική του σφραγίδα από την πορεία του σήματος και από τη συσκευή που θα συνδέσουμε στις αναλογικές του εισόδους, συμπεριφερόμενο ουσιαστικά ως ένας εξαιρετικός μη – προενισχυτής. Ειλικρινά ψάξαμε πολύ για να εντοπίσουμε τα στοιχεία εκείνα που θα μαρτυρούσαν ότι κάτι δεν πάει καλά με το κύκλωμα, ότι το Gain Cell δρα περιοριστικά ως προς την ποιότητα του σήματος που καλείται να ενισχύσει, αλλά και να ρυθμίσει με απόλυτη τη στάθμη του, αλλά δεν καταφέραμε να τα εντοπίσουμε.
Δεν ακούσαμε συμπίεση στη δυναμική περιοχή, δεν ακούσαμε στρογγυλεμένα πρίμα ή πλαδαρά, νωχελικά χαμηλά, δεν ακούσαμε την ηχητική σκηνή να στενεύει να να μειώνεται το βάθος της, δεν «είδαμε» τα μεμονωμένα όργανα και φωνές να εμφανίζονται μικρότερα και λιγότερο χειροπιαστά και αληθοφανή στο «ηχόραμα» που έφτανε από τον προενισχυτή στα ενισχυτικά και τα ηχεία μας, δεν ακούσαμε παραμορφώσεις, γρέζι, κόκκο ή αλλοίωση των ηχοχρωμάτων της ορχήστρας, των μικρών συνόλων, της ροκ μπάντας, του jazz quartet, δεν ακούσαμε ένα προενισχυτή να βάζει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του!
Απεναντίας ακούσαμε έναν προενισχυτή να αφαιρεί τον εαυτό του από την πορεία του σήματος και να αφήνει την πηγή μας να λάμψει, επιτυγχάνοντας μάλιστα αυτό το dissapearing act τόσο καλά, που πολύ πανάκριβοι προενισχυτές γραμμής πραγματικά θα ζήλευαν το εκπληκτικό επίτευγμα του Gain Cell του ευρηματικού Paul McGowan.
Ως DAC και με transport το Oppo UDP-205 το Stellar Gain Cell DAC έδειξε και εδώ πόσο εξαιρετικό είναι. Το Oppo UDP-205 παραμένει ένα εκπληκτικό DAC, ένα από τα καλύτερα της κατηγορίας του, είτε αναπαράγει δίσκους CD και SACD, είτε χρησιμοποιείται ως εξωτερικό DAC από τις δικές του ψηφιακές εισόδους. Και εδώ όμως το Stellar DAC έδειξε τα δόντια του, ξεπερνώντας την ήδη εξαιρετική απόδοση του Oppo και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Με το Stellar DAC αντικρίσαμε μια σαφώς πιο μεγάλη, αληθοφανή, χειροπιαστή ηχητική σκηνή, με σαφώς αυξημένο πλάτος, βάθος και ύψος, με δραματικά καλύτερη ευκρίνεια τοποθέτησης των επιμέρους οργάνων και με τα μεμονωμένα όργανα και φωνές να αποκτούν σαφώς μεγαλύτερη μάζα, εκτόπισμα, αέρα και φυσική υπόσταση. Η δυναμική περιοχή αντίστοιχα αποκαλύφθηκε ως σαφώς πιο εκτεταμένη, ενώ οι χροιές οργάνων και φωνών έγιναν πιο μελιστάλαχτες, πιο γλυκόηχες και ρεαλιστικές. Οι χαμηλές και μεσοχαμηλές αμέσως απέκτησαν καλύτερο όγκο, σώμα, έκταση και παρουσία, οι μεσαίες έγιναν πιο «λαμπάτες» και οι υψηλές ακούστηκαν πιο αέρινες και φωτεινές, με σαφώς λιγότερο γρέζι, κόκκο και «βρωμιά».
Αντίστοιχης κλάσης είναι και ο ενσωματωμένος ενισχυτής ακουστικών, ο οποίος όχι μόνον διαθέτει την ίδια κορυφαία ποιότητα του τμήματος προενίσχυσης και DAC της συσκευής, αλλά και είναι σε θέση να οδηγήσει χωρίς πρόβλημα και σε ικανοποιητικά υψηλές στάθμες ακόμα και τα πλέον απαιτητικά ως φορτίο ακουστικά της αγοράς.
Συμπεράσματα
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι το PS Audio Stellar Gain Cell DAC είναι αυτό που λέει το όνομα του ένας προενισχυτής και DAC πραγματικό αστέρι. Είναι ο ιδανικός αναλογικός προενισχυτής που δίνει «ρέστα» στον τομέα της ηχητικής ποιότητας ακόμα και με τις πλέον απαιτητικές πηγές που ξεπερνούν κατά πολύ το κόστος του, ενώ επιπλέον διαθέτει ένα εξίσου κορυφαίο DAC και έναν εξαιρετικό ενισχυτή ακουστικών. Το ότι η PS Audio μπόρεσε να το λανσάρεi στην αγορά σε αυτήν την τιμή εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο, κάτι που άλλωστε ισχύει και για όλες τις συσκευές της θρυλικής Αμερικάνικης εταιρείας και τις entry level και τις κορυφαίες. Well done Paul McGowan for yet another time!
Σύστημα δοκιμής: Ηχεία: Tannoy Precision 8D (ενεργά), Focal Scala V2, Ενισχυτικά: PS-Audio Stellar M700 monoblocks, Bel Canto, Jadis DA88S, Tsakiridis Devices Aeolos Ultra, Conrad Johnson CAV45, Καλωδιώσεις: (line, ηχείων, USB και ρεύματος): Shunyata, Viablue, Cardas, Transport: Oppo UDP-205, DAC: Oppo UDP-205, Bakoon DAC-21, Phono Stage: Conrad Johnson TEA1 S2, Πικάπ: Kuzma Stabi S/Stogi S12VTA/Car 50, Rega Planar 3, Ακουστικά: Sennheiser HD800S, Audeze LCD-3
PS Audio Stellar Gain Cell DAC, ψηφιοαναλογικός μετατροπέας και αναλογικός προενισχυτής, με υποστήριξη αρχείων PCM 24bit/192kHz και DSD, με ρύθμιση στάθμης εξόδου, 4 αναλογικές εισόδους (μια ισορροπημένη και τρεις single – ended), 2 αναλογικές εξόδους (μια ισορροπημένη και μια single ended), 4 ψηφιακές εισόδους (2xCoaxial, USB, Toslink, I2S), συν τηλεχειρισμός.
” Μια μοναδική υλοποίηση που συνδυάζει έναν κορυφαίο ισορροπημένο αναλογικό προενισχυτή, έναν επίσης εξαιρετικό ενισχυτή ακουστικών και ένα εκπληκτικής ποιότητας PCM/DSD DAC, με πληθώρα συνδέσεων, ρυθμίσεων και ευκολιών και ποιότητα κατασκευής και ηχητική απόδοση, που μακράν ξεπερνά την κατηγορία τιμής του. Είχαμε από την αρχή του νέου έτους, την ευκαιρία να ζήσουμε μαζί του αρκετές εβδομάδες και σε συνδυασμό με τους τελικούς μονομπλοκ της σειράς Stellar στρώσαμε και απολαύσαμε εξ’αρχής. Μια ασφαλή αγορά που φέρει το ‘πολύ’ όνομα της PS Audio ανάμεσα σε ένα κυριολεκτικά πανδαιμόνιο ψηφιακών προτάσεων. ” -D. Dravopoulos
Διάθεση – Ακροάσεις:
http://www.projecting-art.com/