H Βρετανική Proac είναι ευρύτερα δημοφιλής εδώ και πλέον δύο δεκαετίες στις διεθνείς κοινότητες των φίλων του ήχου, έχοντας κατακτήσει τις καρδιές πολλών audiophiles ανά τον κόσμο και μετατρέψει τους περισσότερους από αυτούς σε φανατικούς οπαδούς της ηχητικής άποψής της.
Στις μέρες μας, παραδοσιακά αφοσιωμένη στην εξέλιξη των συνταγών της φίρμας, ανανεώνει σταδιακά και σε όλο της το φάσμα την πολύ επιτυχημένη ανώτερη σειρά Response. Με έμφαση στις επιμέρους λεπτομέρειες – χωρίς εκτροχιασμούς και βιασύνες προερχόμενες από την ευρύτερη τάση για ανανέωση που κυριεύει πολλούς πλέον κατασκευαστές (με αμφίβολα αποτελέσματα), ανακοινώνει τα νέα D20R Ribbon ή Silk Dome ενώ καλά κρατεί το εισαγωγικό δίδρομο ηχείο της Response D18 το οποίο εδώ και μερικά χρόνια τιμά στο hiendnews.gr την μουσική όπου καλείται να αποδόσει.
Το Response D18 παραμένει πιστό σε διαστάσεις με τον προκάτοχό του D15. Είναι ένα ηχείο δαπέδου με ύψος μόλις 93 εκατοστά χωρίς την βάση και τις ακίδες του, 26,5 εκατοστά πλάτους και 19 εκατοστά μήκους ενώ ζυγίζει 25 κιλά έκαστο. Καθόλου δύστροπο ως προς την τοποθέτησή του , εξαιτίας της σχεδίασης του bass reflex με τον σωλήνα να εκτονώνει προς το έδαφος και στη συνέχεια πλευρικά μέσω οπών στην βάση του, μπορεί να τοποθετηθεί απροβλημάτιστα ακόμη και τριάντα εκατοστά από τον πίσω τοίχο του δωματίου. Η από MDF καμπίνα του ηχείου διατηρεί την κλασσική αισθητική της φίρμας, χωρίς γυαλιστερά λούστρα, έχοντας απλά ματ όψη και κερωμένη ξύλινη υφή καπλαμά. Πάντως η ποιότητα συναρμογής και επιλογής των ξύλων επένδυσης αποσπά μόνο θετικά σχόλια. Η καμπίνα είναι εξαιρετικά μονωμένη εσωτερικά με ποιοτικά custom υλικά. Εμείς, μεταξύ μιας μεγάλης γκάμας επιλέξαμε την τριανταφυλλιά ως ‘αμφίεση’ του ηχείου των δοκιμών μας.
Τέλος, είναι φιλικά στην οδήγηση, με ονομαστική αντίσταση τα 8 Ohm ενώ παρά τα 88-89 db ευαισθησίας (στο 1 μέτρο και με 1 watt ισχύος) συνεργάζονται συναινετικά ακόμη και με ενισχυτές των 20-40 watts όπως ο Luxman L-550ii τάξης Α ή ο Jadis DA50S.
Τα μεγάφωνα στην κλασσική D18 έκδοση είναι ματσαρισμένα tweeter 3/4ων της ίντσας μαλακού θόλου τύπου, τοποθετημένα παράκεντρα. Κατά το στήσιμο των ηχείων αυτά πρέπει να συγκλίνουν μεταξύ τους προκειμένου να δημιουργήσουν σωστή εικόνα όπως είναι επιθυμητό από τον σχεδιαστή. Οι μονάδες μεσαίων/χαμηλών συχνοτήτων έχουν διάμετρο 6½ ιντσών (16,5 εκατ.) και κάνουν χρήση κώνων από fiber glass, τεράστιο Excel μαγνήτη και ένα ειδικά σχεδιασμένο ακρυλικό phase plug σε σχήμα και όψη γυάλινης σφαίρας, αρκετά ενδιαφέρον.
Στην πίσω πλευρά των ηχείων συναντάμε 4 μπόρνες κορυφαίας ποιότητας σε λογική απόσταση μεταξύ τους, οι οποίες δεν μας έκαναν την ζωή δύσκολη κατά την καλωδίωση καθώς μπορούν να δεχθούν καλώδια οποιασδήποτε διατομής.
Όσον αφορά στο crossover, ο κατασκευαστής φημίζεται για το όλο ‘μαγείρεμα’ και την πολύ ποιοτική επιλογή υλικών. Περισσότερα για τα crossover της Proac θα αναλύσουμε λείαν συντόμως στις αμέσως επόμενες δοκιμές μας, μιας που προκάλεσαν το ενδιαφέρον μας. Οι εσωτερική καλωδίωση του ηχείου είναι χάλκινη, τύπου multistrand, επίσης άριστης ποιότητας.
Γνωρίζοντας καλά το Response D15, το ηχείο που έδωσε την σκυτάλη στο σημερινό D18, περιμέναμε έναν εξελιγμένο ζωντανό χαρακτήρα, μια ιδέα φωτεινό από φύση, όπου τα εικονικά είδωλα παρουσιάζονται φορτισμένα με ενέργεια και κινητικότητα σε όλο τους το εύρος εκτός των πολύ χαμηλών συχνοτήτων καθώς και μια εξαίρετη σκηνική περιγραφή. Παράλληλα, από μνήμης αναμένουμε να συναντήσουμε και πάλι μια επικριτική, αντιδραστική στάση απέναντι σε ψυχρά, λεπτοήχα ή αρκετά φωτεινά συνoδά πριν του βρούμε το κατάλληλο ταίρι – λυχνίες σε διάταξη push-pull ή κάποιος πραγματικά καλός solid-state – και γοητευτούμε όπως συνήθως από τον φιλικό, περιεκτικό και εξαίρετο σε ροή και σκηνική ακρίβεια ήχο τους.
Το D18 κινείται στις γνώριμες γραμμές του D15 προχωρώντας αρκετά πιο πέρα στον ίδιο δρόμο, με στόχο την περαιτέρω εξέλιξη της πορείας παρά την αιφνίδια αλλαγή προσανατολισμού. Ευτυχώς που οι Βρετανοί δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην συνέχεια της φιλοσοφίας του ήχου του κάθε Response ξέχωρα, αφήνοντας όσους τυχερούς επιλέγουν τα νέα μοντέλα με ένα μεγαλύτερο αλλά γνώριμο, όπως πρώτα, χαμόγελο της επιτυχημένης επιλογής. Για να γίνουμε περισσότερο κατανοητοί, το D18 ακούγεται σαν ένα πιο ώριμο και προικισμένο διάδοχο του D15 , ενώ το D28 αναγνωρίζεται ομοίως ως μεταγενέστερος απόφοιτος της σχολής του D25 και πάει λέγοντας. Με λίγα λόγια ξέρουμε χονδρικά τι θα αντικρύσουμε, δεν γνωρίζουμε όμως το μέγεθος των επιμέρους βελτιώσεων πάνω στο ίδιο μοτίβο.
Τα Response D18 αφέθηκαν ένα εικοσιτετράωρο έξω από τα κουτιά τους σε θέση αναμονής, έτσι απλά για να εγκλιματισθούν στις νέες περιβαλλοντικές θερμοκρασίες πριν ξεκινήσουν οι ακροάσεις. Αυτό προτείνει εδώ και χρόνια ο αντιπρόσωπος της Proac στην χώρα μας, ως πρώτο βήμα μετά την αγορά. Το ζεύγος της δοκιμής δεν είχε γράψει ούτε μια ώρα δράσης στο ενεργητικό του. Την επόμενη εβδομάδα, παρά την επιθυμία μας για πολύωρες ακροάσεις, αφέθηκαν να παίζουν πρόσφατες ροκ παραγωγές σε αποδεκτές εντάσεις για πάνω από δώδεκα ώρες τη μέρα. Οι μονάδες των συγκεκριμένων ηχείων έχουν ανάγκη από εκατοντάδες ώρες λειτουργίας, μιας που τις πρώτες ώρες το D18 ακούγεται ελαφρώς αυστηρό και λεπτό, καθώς το μπάσο του υστερεί εξαρχής ,όπως συνηθίζεται στα πρώτα στάδια, σε αυτοπεποίθηση και διαύγεια. Η πολυπόθητη χρυσή ισορροπία έρχεται μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα και ορθώς χαρακτηρίζεται εδώ ως χρυσή.
Αφού πέρασε το πρωτεύον διάστημα λειτουργίας των εκατό ωρών, η πρώτη φωνή που έφτασε στα αυτιά μας ήταν μια γλυκιά, καθαρότατη και γοητευτική Diana Krall να ερμηνεύει το Let’s Face The Music, από το CD “When I Look In Your Eyes”. Οι ικανότητες αυτού του δίδρομου ηχείου δαπέδου άρχισαν να ξετυλίγονται γοργά και με τρόπο που και οι αδαείς θα αντιληφθούν και θα εκτιμήσουν. Η διαφάνεια και η παντελής έλλειψη σκληρότητας, χάρη φυσικά και στο υπόλοιπο σύστημα που πλαισιώνει τα ηχεία, έφερε στην επιφάνεια μικρολεπτομέρειες και κινήσεις σε όλο το συχνοτικό φάσμα, οι οποίες με διάφορα άλλα και συχνά ακριβότερα ηχεία και setups παρέμεναν στην αφάνεια. Πολλά ηχεία προσπαθούν να εντυπωσιάσουν με το πόσο ανοιχτά είναι κυρίως στις υψηλές, κάποια δε χρησιμοποιούν δύο tweeter, ταινίας και θόλου, ώστε κάτι τέτοιο να γίνει αντιληπτό από τα πρώτα λεπτά συνεύρεσης. Η Proac δεν αρέσκεται σε τέτοιες ‘τεχνικές’ εντυπωσιασμού που συχνά οδηγούν σε συχνοτική ασυνέχεια και εκ των υστέρων βάζουν τον κάτοχό τους σε μύριες δοκιμές και αλλαγές μηχανημάτων αναζητώντας το σωστό δρόμο σε λάθος χάρτη. Τα D18 αφαιρούν πολλά στρώματα ομίχλης από την μεσοχαμηλή περιοχή και άνω, μέχρι εκεί που φθάνει η συνήθης ανθρώπινη ακοή.
Περνώντας στα κλασσικά White Album των Beatles και Morrison Hotel των Doors, οι φωνές στα “Im So Tired” & “Indian Summer” προκάλεσαν ένα μικρό σοκ. Η γλυκύτητα και η διαύγεια του ηχείου πέρασε αβίαστα στα αυτιά μας τη μουσική αισθητική του κάθε ηχολήπτη, τις λεπτομερείς κινήσεις και φράσεις του κάθε μουσικού ξεκάθαρα και αρμονικά δεμένες με το υπόλοιπο σύνολο. Το φυσικό μέγεθος των ερμηνευτών και ο γήινος τρόπος με τον οποίο κυριολεκτικά εμφανίζονται στον χώρο είναι ένα χάρισμα που γοητεύει. Όμως το μεγαλύτερο ατού στο ζητούμενο των χρημάτων, ήρθε πρόωρα: οι μικροδυναμικές διακυμάνσεις της αίσθησης του αέρα του ερμηνευτή εμμέσω μικροφώνου χωρίς καμία υποψία υπερέκθεσης της μεσαίας περιοχής. Συνεπέστατα επιβεβαιώνεται έπειτα και η υψηλή ταχύτητα των μεταβατικών. Μιλώντας για κλασσικές ηχογραφήσεις τις οποίες υποθέταμε ότι γνωρίζουμε, εδώ ξαφνιαστήκαμε. Μεγάλη χαρά για τα ακουστικά αισθητήρια των απανταχού audiophiles υπό περιορισμένο προϋπολογισμό εξόδων. Έχοντας στον ίδιο χώρο μονόδρομα ηχεία πλήρους φάσματος (fullrange) χωρίς crossover, τολμώ με περίσσιο θράσος να τονίσω ότι σε ταχύτητα απόσβεσης, ανάλυση και σταθερότητα ειδώλων, το συγκεκριμένο Proac πάτησε πόδι στα δυνατά σημεία των αντιπάλων, κάτι εξαιρετικά σπάνιο και δύσκολα πιστευτό.
Συνεχίζοντας με ανεβασμένη διάθεση, περάσαμε σε κλασσική, προκλασσική και jazz μουσική. Ήρθε η στιγμή για τα 24 Caprice για σόλο βιολί του N.Paganini με ερμηνευτή τον James Ehnes σε μια εξαιρετική παραγωγή και ηχογράφηση της Telarc, τις συμφωνίες του Beethoven από το cd-boxset υπό την διεύθυνση του Simon Rattle (2003-ΕΜΙ) καθώς και τα εκπληκτικά Jupiter – The Music of Jean-Baptiste Forqueray (1699-1782) από την Sigma Records και τους Charivari Agriable [μια πραγματική μουσική καταιγίδα & άριστα ηχογραφημένη παραγωγή] & Jazz Hat από την Reference Recordings. Τα Repsonse D18 όσον αφορά το σόλο βιολί και τα προκλασσικά έργα, προτίμησαν τις λυχνιακές εκφράσεις των ενισχυτικών της Jadis & Conrad-Johnson προ-τελικού, αποδίδοντας με κορυφαία ατάκα, ηχοχρωματικό πλούτο και πληροφορία υφής τον ακριβή αντικατοπτρισμό του ήχου των οργάνων εποχής, παρακολουθώντας προσεκτικά και πάντοτε ευλαβικά τις κινήσεις του κάθε ερμηνευτή και παράγοντας έναν οργανικό, ρεαλιστικό και υπαρκτά αυστηρό ήχο χωρίς ίχνος σκληρότητας. Τα έγχορδα εποχής όσο δύσκολο είναι να ηχογραφηθούν άλλο τόσο και περισσότερο να αναπαραχθούν έτσι ώστε η επιβλητικότητά τους και ο λεπτοφυής, ενεργητικός χαρακτήρας τους να περάσει σε μεγάλο ποσοστό αδιάβλητος στον χώρο ακροάσεων. Εδώ η έκφραση των Proac σε κάνει να αναρωτιέσαι εάν γνωρίζεις πραγματικά τις ικανότητες των ενισχυτικών σου και την ποιότητα των ηχογραφήσεων που πιθανών απέρριπτες. Η πληροφορία και η συχνοτική συνοχή ξεπέρασαν τις προσδοκίες μας. Αυτά τα CDs βάζουν σε περιπέτειες ακόμα και ηχεία που ξεπερνούν χωρίς υπερβολές τα 15.000-€, ταιριασμένα με ανάλογου κόστους συστήματα. Οι σταθερές αξίες των Βρετανών επαληθεύθηκαν. Η σκηνική ανάπλαση με εμφανή αίσθηση του αέρα όπου περιβάλλει τα όργανα και περιγράφει τις διαστάσεις της αυτής, παρούσα. Μια σκηνή η οποία ξεπερνά κατά πολύ τα πλαίσια και τις φυσικές διαστάσεις των ηχείων, με βάθος, ανάστημα και έκταση που μας προκαλεί να εξερευνήσουμε τα πραγματικά όριά τους ταιριάζοντάς τα με ό,τι καλύτερο μπορούμε να τους προσφέρουμε, σίγουρα πολύ ανώτερο της κατηγορίας τιμής όπου κατατάσσονται.
Στα συμφωνικά έργα, οι δυναμικές εξάρσεις δεν εξιτάρουν στο βαθμό κάποιων άλλων αρκετά ακριβότερων υλοποιήσεων ή και πιο ευαίσθητων ηχείων, πάραυτα εκδηλώνονται με σωστό τρόπο χωρίς την αφύσικη μετατόπιση ολόκληρης της σκηνής μπρός-πίσω και σίγουρα δεν σε αφήνουν αδιάφορο ακόμη και με 20 στιβαρά watts. Προτιμούν πάντως μερικά επιπλέον ώστε πράγματι να αγκαλιάσουν τους ακροατές κατά τα cresendos.
Ως προς την τοποθέτηση, έχουμε να κάνουμε με εύκολα ηχεία στο στήσιμο. Μια μικρή σύγκλιση είναι προτιμότερη κατά την τοποθέτηση καθώς και τον ορισμό σταθερών θέσεων ακρόασης όπου χωρούν το πολύ δύο άτομα ώστε το D18 να φέρει σε απόλυτο κέντρο και παράθεση τα τρισδιάστατα εικονικά είδωλα των μουσικών στις ακριβείς θέσεις τους. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις καταφέραμε να εκτιμήσουμε πλήρως και το εκ γενετής χαρισματικό ταλέντο του: την ανάπλαση ενός ευρύτατου σκηνικού ορίζοντα χωρίς εμφανείς καμπυλώσεις στα άκρα.
Σε Jazz ακούσματα και ηχογραφήσεις αναφοράς, γίνεται ευκόλως αντιληπτό πως η ουδετερότητα αλλά και η όποια προσωπικότητα του ηχείου προτιμά να αφήσει την πηγή και τον ενισχυτή να πράξουν ανενόχλητα και να οδηγήσουν τον ακροατή όπου πραγματικά επιθυμούν. Η αναπαραγωγή δεμένων χρονικά χαμηλών δεν αποτελεί πρόβλημα όσο υπάρχει ισχύς και ικανότητα οδήγησης, ωστόσο δεν σας προτείνουμε τον συνδυασμό του ηχείου με single ended υλοποιήσεις ακόμη και αν είναι άνω των 25 watt. Κατά κανόνα, οι ταγμένοι οπαδοί της Jazz θα προτιμήσουν πρωτίστως ό,τι καλύτερο σε solid-state ενισχυτικά και κατά δεύτερη επιλογή ενισχυτές λυχνίας push-pull των 60W και άνω ώστε να απολαύσουν τους μπασίστες εξίσου με τα υπόλοιπα μέλη της κάθε μπάντας.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Στο φινάλε, αλλά και κατά διαστήματα στην πορεία των ακροάσεων, δεν πήραμε αισθητό κέρδος δοκιμάζοντας να διπλοκαλωδιώσουμε το ηχείο. Η επιθυμητή ακρίβεια και συνοχή επιτεύχθηκε γεφυρώνοντας το mid/woofer με τα Nirvana S-X ή τα JPS Labs aluminata jumper cables. Η αλήθεια να λέγεται, τα Proac ‘διαβάζουν’ τις καλωδιώσεις με κριτικό μάτι, έτσι πολύ εύκολα σε μια τυφλή δοκιμή θα αναγνωρίσετε τα καλώδια ηχείων σας ή και interconnects όποτε αυτά εναλλάσσονται. Μην διστάσετε να ψαχτείτε αρκετά και με αυτό το κομμάτι του hiend. Το αξίζουν !
Τιμή: ~2.700,-€, κατασκευάζονται στην Μεγάλη Βρετανία, 8ohms αντίσταση, 88db ευαισθησία. 25 κιλά έκαστο.
88 db linear for 1 watt at 1 metre
