Porfyra Audio Greece
ARPA Preamp & STTS-1100 Class A Power Amp Monoblocks
Review
Ο Παναγιώτης Κομηνός – ο ιθύνων νους πίσω από τα ultra esoteric ενισχυτικά που κατασκευάζονται στην Ελλάδα από την Porfyra Audio, με έδρα τα Κύθηρα – δεν ήταν και τόσο “διπλωματικός” κατά την τηλεφωνική μας επικοινωνία: “έχετε ακούσει ποτέ κάτι καλύτερο ή έστω κάτι που να το πλησιάζει;” με ρώτησε, με την βεβαιότητα ενός ανθρώπου που ξέρει κάτι (πολύ σημαντικό) το οποίο όμως οι άλλοι αγνοούν! Βρέθηκα σε δύσκολη θέση, το ομολογώ, διότι ήδη από την πρώτη μου επαφή, πέρυσι, με τα εισαγωγικά Porfyra (STTS 220 & HAR AR1) είχα μείνει με την εντύπωση ότι τόσο αγνό και φυσικό ήχο (και μάλιστα από υβριδικό σετ προενισχυτή/τελικού ενισχυτή) δεν είχα ξανασυναντήσει τα 25 χρόνια που γράφω reviews. Ένας reviewer πρέπει να κρατάει χαμηλούς τόνους κατά τις συναναστροφές του με κατασκευαστές ή αντιπροσώπους και ο σχεδιαστής των Porfyra με έβγαζε από το comfort zone μου με αυτή την ερώτηση. Τι να του απαντήσω, όταν το αντικείμενο της συζήτησής μας δεν ήταν άλλο από την κορυφαία πρόταση της εταιρίας, το τεσσάρων σασί ενισχυτικό σετ, με λαμπάτη προενίσχυση και μονομπλόκ τελικούς single-ended στερεάς κατάστασης, ισχύος 100W; Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη μέθοδος διαφυγής και η απάντησή μου ήταν συνεπώς απλή: “όχι, δεν έχω ακούσει κάτι καλύτερο ή εφάμιλλο, τουλάχιστον από την πλευρά των ενισχυτών που απευθύνονται σε ηχεία… ευκολότερα από ένα μεγάλο Avalon”!!!
Η αλήθεια είναι ότι ο μικρός τελικός της εταιρίας, ο STTS 220 με τα 25W σε τάξη Α και τη single-ended τοπολογία του, είναι ένα ηχητικό θαύμα με ηχεία υψηλής ευαισθησίας, καθώς η ισχύς του έρχεται με πολύ χαμηλές παραμορφώσεις στα πρώτα watt και έχει έξοχη έκταση στα πρίμα. Το κύκλωμα όμως ανεβάζει τάχιστα THD μαζί με τα watt, έτσι απέναντι σε ένα αναίσθητο ηχείο με δύσκολη αντίσταση χάνει πολύ από τη γοητεία του καθώς αναγκάζεται να δουλεύει με υψηλή μέση ισχύ. Τα μονομπλόκ βεβαίως είναι πολύ πιο άνετα από αυτή την άποψη: οδήγησαν με επάρκεια τα μεγάλα Magnepan, σε ένα πετυχημένο ταίριασμα που σαφώς διευκολύνθηκε από την ικανότητα του ηχείου να παίζει με πολύ καθαρό και μεγάλο ήχο ακόμη και στα πολύ χαμηλά σήματα (αρκεί να οδηγείται σωστά). Σε κάθε περίπτωση, καθώς μιλάμε για τελική ενίσχυση χωρίς phase splitter, το σημαντικό για τους ενισχυτές αυτούς είναι να μπορεί το ηχείο που θα τους συνοδέψει να αξιοποιήσει το πρώτο watt τους, αποδίδοντας με άνεση την τεράστια πληροφορία που κρύβεται στα σήματα χαμηλής στάθμης. Από εκεί και πέρα, το πλήθος των watt είναι τόσο πιο χρήσιμο όσο πιο χαμηλή είναι η ευαισθησία του ηχείου και όσο πιο μεγάλο χώρο έχουμε. Η Porfyra, πέραν του μικρού τελικού και των μονομπλόκ, διαθέτει κι ένα ενδιάμεσο δικάναλο μοντέλο με ισχύ 60W με την ίδια ακριβώς τοπολογία, το οποίο θα βγει στην αγορά όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Τέτοιοι solid state ενισχυτές είναι φυσικά εξαιρετικά σπάνιοι. Ίσως δεν έχουν την εξωστρεφή γοητεία ενός ολιγόβατου SET, όμως από την άλλη δεν έχουν και τα προβλήματα του, όπως τις υψηλές παραμορφώσεις, τον αυξημένο θόρυβο (μολονότι το εξαιρετικά ανοιχτό κύκλωμα των τελικών της Porfyra δεν στερείται του αναμενόμενου βόμβου/hum, όπως θα δούμε παρακάτω), τους περιορισμούς από τους μετασχηματιστές εξόδου και την πολύ χαμηλή ισχύ. Το τελευταίο αποτελεί και τον κατεξοχήν περιοριστικό παράγοντα κατά την εύρεση του ηχείου που θα συνοδέψει μια τρίοδο, μολονότι τα single-ended watt έχουν πολύ καλύτερη αίσθηση κλίμακας, μεγέθους και ενέργειας από τα push-pull.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι τα 100W των STTS 1100 συνιστούν πραγματικά πελώρια ισχύ για single-ended τοπολογία κι έτσι τα 12 χιλιάρικα που κοστίζουν τα μονομπλόκ μας φαίνονται μια πολύ λογική τιμή. Εκτιμώ μάλιστα πως θα θεωρούνταν ευκαιρία σε οποιαδήποτε ανεπτυγμένη hi-end αγορά κι εκεί οφείλει να στοχεύει ο κάθε άξιος Έλληνας κατασκευαστής (η δική μας δυστυχώς έχει συρρικνωθεί αλλά το χειρότερο είναι ότι έχει “φθηνύνει” σαν νοοτροπία). Το μεγάλο ερώτημα για εμάς στο hiendnews, φυσικά, είναι το πως ακούγονται τα single-ended τρανζίστορ της Porfyra δίπλα σε έναν SET και αν τιμπράρουν/ρέουν πειστικά όσο μια τρίοδος ισχύος… Μπορεί με την εισαγωγή του άρθρου αυτού να υπονοώ επιδόσεις “beyond SETs”, αλλά το δύσκολο μέρος έπεται… Βλέπετε, το κείμενο που ακολουθεί δεν μόνο μια απόπειρα να περιγράψω πειστικά τον μοναδικό ήχο των Porfyra αλλά και να καταλάβω εγώ ο ίδιος πως οι ενισχυτές από τα Κύθηρα έχουν καταφέρει να κάνουν οτιδήποτε άλλο “μικρό και εξωτικό” να ακούγεται συμβατικό στα αυτιά μου.
Χειροποίητα έργα τέχνης
H Porfyra Audio μπορεί να φθάνει το…μαχαίρι ως το κόκκαλο του μινιμαλισμού τόσο από την πλευρά των τελικών όσο και του προενισχυτή και κάποιοι να χαίρονται σαν μικρά παιδιά γι’αυτό -όπως ο υποφαινόμενος- όμως ο ακροατής που θα ενδιαφερθεί για κάτι τόσο ξεχωριστό δεν είναι απαραίτητα ασυγκίνητος απέναντι στην αισθητική και την εργονομία. Το hi-end είναι μεν ένα πολύ ευγενές χόμπι, όμως οφείλει να προσαρμόζεται στη ζωή του ακροατή και να μην πρωταγωνιστεί με ιδιοτροπίες και ανεπάρκειες. Όποιος κατασκευαστής δεν προσέχει αυτή την πτυχή, στο όνομα ενδεχομένως της ηχητικής ποιότητας, μπορεί εν αγνοία του να θυσιάζει ακόμη και την πιο μεγάλη εφεύρεση σε επίπεδο κυκλώματος. Είναι λοιπόν θαυμάσιο το γεγονός ότι ο ARPA, ο κορυφαίος προενισχυτής της ελληνικής εταιρίας, δεν αρκείται στις απόλυτες ηχητικές επιδόσεις και την εξαιρετική ποιότητα κατασκευής, αλλά επιπλέον προσφέρει κάτι μοναδικό: έναν χρωματικό κώδικα επικοινωνίας με τον χρήστη κατά την επιλογή των εισόδων! Μου αρέσει πολύ, αφενός γιατί είναι πρωτότυπο και αφετέρου γιατί σπάει κάθε υπόνοια σοβαροφάνειας, μια τάση που βρίσκω παραπλανητική σε μηχανήματα που παίζουν μουσική. Υπάρχουν λοιπόν τέσσερις είσοδοι γραμμής στην πλάτη του ARPA, επάνω από τις οποίες βρίσκεται το χρώμα που αντιστοιχεί στην καθεμία (μπλε-πράσινο-κίτρινο-κόκκινο). Ο επιλογέας φυσικά επενεργεί σε ρελέ και με κάθε επιλογή φωτίζεται περιφερειακά (με led) στο χρώμα-είσοδο που έχουμε επιλέξει. Το volume είναι κι αυτό τηλεχειριζόμενο (Alps Blue) αλλά το τυπικό, πλαστικό τ/χ όσο να’ναι μας παρακινεί να κάνουμε τον χειρισμό με την παραδοσιακή μέθοδο που είναι απολαυστική, χάρη στο εξαιρετικό φινίρισμα και την λεία αίσθηση που αφήνουν τα δύο μεταλλικά ρυθμιστικά.
Τα τέσσερα σασί είναι ιδιαίτερα ογκώδη και οι τελικοί ασήκωτοι, με 50 κιλά ο καθένας. Βρίσκουμε φυσικά τα απαραίτητα, όπως τις παχιές αλουμινένιες προσόψεις με το άριστο φινίρισμα και τις στρογγυλεμένες ακμές, ενώ εντυπωσιάζουν οι μεγάλες ψήκτρες που συναντούμε ακόμη και στο σασί του σήματος της προενίσχυσης. Η απλότητα κυριαρχεί παντού και το σκαλισμένο όστρακο που αντηχεί, το σήμα της Porfyra, δίνει τον τόνο της φιλοσοφίας της εταιρίας από τα Κύθηρα. Ο προενισχυτής εκκινείται από το μπουτόν στο τροφοδοτικό του και, μετά το πέρας της χρονοκαθυστέρησης, είναι έτοιμος να παίξει. Οι τελικοί πρέπει προφανώς να εκκινούνται αφού έχει ενεργοποιηθεί πλήρως ο προενισχυτής, προς αποφυγήν δυσάρεστων ήχων από τα ηχεία…
Με τιμή μόλις στα επτά χιλιάρικα, ο ARPA θα έκανε τα σάλια πολλών ξένων συναδέλφων μου να τρέξουν, θυμίζοντας τελικό ενισχυτή από ανώτερη κατηγορία τιμής. Το εξωτερικό τροφοδοτικό περιλαμβάνει έναν μετασχηματιστή τροφοδοσίας των 150VA και την ανορθώτρια 5Ζ3 της Sylvania ανά κανάλι, τα οποία είναι ορατά στο επάνω μέρος του σασί. Εντός, μόνο άδειο δεν είναι το τροφοδοτικό, μιας και βρίσκουμε από ένα μεγάλο πηνίο choke και τρεις πελώριους πυκνωτές paper in oil (Ducati, 25μF/450V) στο κάθε κανάλι, ενώ υπάρχει μια μικρή πλακέτα με ηλεκτρολυτικούς και τα ρελέ της χρονοκαθυστέρησης. Όλα τα λεφτά όμως είναι το σασί του σήματος, από το εμπρός μέρος του οποίου ξεπροβάλλουν οι 6SN7 της RCA με τις οποίες τον έχει εξοπλίσει η Porfyra, οι μοναδικές λυχνίες του κυκλώματος, ενώ στο πίσω μέρος βλέπουμε δύο πυρήνες ΕΙ που δεν είναι μετασχηματιστές εξόδου αλλά “choke φορτίου”. Το εσωτερικό είναι ένα ποίημα τάξης και απλότητας, χωρισμένο σε θαλάμους που αυξάνουν την ακαμψία της κατασκευής και την απομόνωση ανάμεσα στα τμήματα. Η κεντρική εσωτερική “γέφυρα” κρύβει μια συστάδα από τέσσερις πυκνωτές ελαίου για τις καθόδους των λυχνιών, ενώ η σύζευξη γίνεται επίσης με paper in oil, με το κύκλωμα να υλοποιείται σε δυο μικρές πλακέτες πίσω από τις ψήκτρες. Οι τελευταίες προκαλούν έκπληξη με την παρουσία τους και τα τρανζίστορ που φιλοξενούν, αλλά δεν πρόκειται για υβριδική…παρέκκλιση. Η μεν πρώτη ψήκτρα φέρει διπολικά που λειτουργούν ως πηγή ρεύματος για την σταθεροποίηση της τάσης στα νήματα, η δε άλλη mosfet για την σταθεροποίηση της υψηλής. Υπερβολές, θα πείτε. Μπορεί, όμως ο ήχος του προενισχυτή αυτού είναι τόσο μεγάλος και λεπτομερής που… φοβίζει!
Οι τελικοί ενισχυτές STTS 1100 πρέπει να διαθέτουν το πιο minimal solid state κύκλωμα που έχω ποτέ συναντήσει και ακούγονται ως τέτοιοι. Ο θωρακισμένος μετασχηματιστής των 500VA, ένα πελώριο πηνίο choke και δύο ηλεκτρολυτικοί των 82.000μF/63V καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού, ενώ πίσω από την πρόσοψη υπάρχει μια μικρή πλακέτα με σταθεροποιήσεις τάσης κι ένας δεύτερος, μικρότερος τοροειδής μετασχηματιστής. Οι τελικοί είναι τα “κακά παιδιά” αυτού του σετ, καθώς δεν κρύβουν την single-endίλα τους με τρικ, αφήνοντας τα πάντα γύρω από το μηδέν να περάσουν στα ηχεία. Ο χαρακτηριστικός βόμβος τους είναι ανεξάρτητος από τη θέση του volume και μάλλον λίγο πιο έντονος από έναν τυπικό ολιγόβατο SET χωρίς ανάδραση, άλλο τόσο πιο έντονα όμως γράφουν και τα σήματα χαμηλής στάθμης δίπλα σε μια 300Β. Λυπάμαι SET’s, c’est la vie. Μπορεί τώρα κάποιοι να με κατηγορούν για τρανζιστοράκια και να απορούν πως γράφω τέτοια πράγματα για μια οχτάδα άσημων pnp bipolar (MLJ 2193) στο κάθε κανάλι, αλλά αυτοί πρέπει, απλώς, να ακούσουν τα Porfyra με ένα Klipschorn, δηλαδή σε ανελέητες συνθήκες έκθεσης. Παρότι με τα 104dB/w του μεγάλου Klipsch ο εν λόγω βόμβος έκανε αρκετά αισθητή την παρουσία του (σαφώς περισσότερο π.χ από τους SET της Line Magnetic), ενοχλώντας χωρίς μουσική, όταν ξεκίνησε να παίζει απλώς…τον ξεχάσαμε, απολαμβάνοντας ένα Klipschorn όπως δεν το έχουμε ξανακούσει, απαλό, ήρεμο και πενταδιάφανο, σαν πάνελ. Μιλήσαμε με τον κατασκευαστή γι’αυτό το θέμα, όπως είναι φυσικό και, όπως μας ενημέρωσαν, θα υπάρχει κάποια μετατροπή στο τροφοδοτικό των τελικών για ηχεία υπερ-ευαίσθητα, άνω των 97dB, όπου αρχίζει να γίνεται ενοχλητικός (στην Porfyra δεν χρησιμοποιούν τόσο ευαίσθητα ηχεία). Με τα δικά μου DIY Open Baffle των 95dB, πάντως, δεν είχα καμία ενόχληση από τον βόμβο με τον μικρό τελικό. Ωστόσο, μου έκανε πραγματικά εντύπωση πως ακόμη και με τα Klipschorn ήταν τόσο εύκολο να τον “απορρίψουμε” κατά τις ακροάσεις. Αυτό συμβαίνει διότι συχνοτικά είναι πλήρως ασυσχέτιστος με το πρόγραμμα, η έντασή του δεν αλλάζει ενώ αυτοί οι ενισχυτές συνεχίζουν να περιγράφουν ακλόνητα πολλές δεκάδες dB κάτω από αυτόν. Βλέπετε, εδώ δεν υπάρχει ούτε ίχνος πληροφορίας που να κρύβεται από την αντι-φασική λειτουργία των push-pull ή τον θόρυβο και τις παραμορφώσεις ενός SET, έτσι τα πάντα βγαίνουν “στη φόρα”. Ο κατασκευαστής δηλώνει για το κύκλωμα αυτό συχνοτικό εύρος 12Hz-130KHz και ισχύ στα 100W, πολύ καλό s/n περί τα 90dB και παραμορφώσεις που διατηρούνται χαμηλά στις πρώτες δεκάδες watt, κάτι που συνιστά ένα σετ τεχνικών προδιαγραφών που δεν μπορεί κανένα παραδοσιακό single-ended με λυχνίες να πλησιάσει. Ας δούμε όμως και πέρα από τα νούμερα.
Σε πρώτο χρόνο (The Transient King)
Είναι γενικά αποδεκτό πως δεν παρουσιάζουν όλοι οι ακροατές την ίδια ευαισθησία στο χρονισμό του αναπαραγόμενου ήχου, ενώ πρόσφατα αποδείχτηκε ότι ένα εκπαιδευμένο αυτί διαθέτει πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στο time domain, από όσο έχει θεωρητικά προβλεφθεί. Αυτά εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τις περίεργες διαφοροποιήσεις που εκδηλώνουν οι χομπίστες του hi-end ως προς τις ηχητικές σχολές, όπου συμβαίνει το παράδοξο η ευλογία για κάποιους να είναι κατάρα για κάποιους άλλους. Για παράδειγμα, η χαμηλή ή και μηδενική ανάδραση, το non-oversampling, τα μικρής κλίσης φίλτρα στα ηχεία και η απουσία phase splitter στους single-ended ενισχυτές είναι κάποιες από τις επιλογές που αναφέρονται (από τους πιο ευαίσθητους στο χρονισμό) ότι αφαιρούν ένα γκρίζο πέπλο από τη μουσική, απελευθερώνοντας τα ηχοχρώματά της και τη λεπτομέρεια από τις χρονικές φάσεις μιας νότας (attack, sustain, decay, release), με άλλα λόγια ευνοούν τις μεταβατικές πληροφορίες κι έτσι δίνουν μια πιο ελεύθερη και φυσική ροή. Στον αντίποδα, τέτοιες τεχνικές αναφέρονται (από τους πιο ευαίσθητους στο πεδίο της συχνότητας) ότι προκαλούν μια ευφωνική στρογγυλάδα στην τονική καμπύλη, επιβάλλουν μια ζεστή/γλυκιά χροιά και λεπταίνουν την απόλυτη δύναμη του βαθέως χαμηλού, οδηγώντας τελικά σε μια πιο ράθυμη παράθεση της δύναμης προς όφελος της ατμόσφαιρας. Η διαμάχη καλά κρατεί αλλά είναι ηλίου φαεινότερο πως τα παραπάνω συμβαίνουν ταυτόχρονα κι έτσι έχουν όλοι δίκιο, απλώς διαφέρουν ως προς την ευαισθησία τους στο είδος της παραμόρφωσης. Πράγματι, η ακρίβεια στο time domain δείχνει να αντιμάχεται αυτήν στο frequency domain στα πλαίσια του hi-fi κι έτσι χρειάζονται αληθινά γενναίες και ιδιοφυείς προσπάθειες από την πλευρά του σχεδιαστή προκειμένου να χωρέσουν και τα δύο αυτά καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη. Η Porfyra Audio είναι μια από αυτές.
Αν και λαμπάτος, ο ARPA (όπως και ο μικρότερος HAR-AR1 που εξοπλίζεται, πλέον, με την 6H30 αντί της ECC188) δεν είναι ο κλασικός ζεστός και στρογγυλός εκπρόσωπος του είδους. Με μια μόλις λυχνία στο σήμα, γκουρμέ nos υλικά παντού και μια εξαιρετικά ανεπτυγμένη τροφοδοσία, διαθέτει ανάλυση, δυναμικές, σώματα και μέγεθος σκηνής σε επίπεδα που ανταγωνίζονται τους κορυφαίους προενισχυτές της αγοράς, λυχνίας ή τρανζίστορ, με σημαντικά μικρότερο κόστος. Ο χαρακτήρας του είναι αέρινος και ομοιογενής παρά την τεράστια σκηνή και η εστίαση είναι γρήγορη, λεπτομερής και απαλή, όπως στην πραγματικότητα. Η διαστρωμάτωση της σκηνής έχει αρχικά μια παραπλανητική απλότητα αλλά σύντομα γίνεται κατανοητό πως ο προενισχυτής αναπτύσσεται στο χώρο σαν ομοκεντρικό μεγάφωνο, με την ατάκα πάντα on spot και το ηχητικό κύμα να ακολουθεί σα σφαίρα γύρω της. Ο ARPA (όπως άλλωστε και οι τελικοί της Porfyra) δεν ακολουθεί δηλαδή τη γενική τάση του ακριβού hi-end προς ένα φανταιζί σκηνικό υπερθέαμα με όλο και πυκνότερη-συμπαγέστερη υφή και ανάγλυφο, αλλά εμμένει στις χρονικές αξίες και τις μεταβατικές, αποφεύγοντας έναν ήχο πιο καλογυαλισμένο κι από την ιδια την πραγματικότητα (και γι’αυτό πιο στατικό). Αυτό γίνεται επιπλέον αντιληπτό από την απόλυτα ουδέτερη θερμοκρασία των ηχοχρωμάτων του και την απουσία γενικευμένης γλυκύτητας από τον ήχο του. Το πόσο σημαντικό είναι αυτό, όμως, σε επίπεδο φρεσκάδας της ροής και, τελικά, μουσικότητας γίνεται φανερό από τον τρόπο που ξεδιπλώνει τις δυναμικές του. Τέτοια αμεσότητα και εκρηκτική ευθύτητα θα βρούμε μόνο σε παθητικούς, δεν υπάρχει καμία αίσθηση ηλεκτρικής υποβοήθησης ή υστέρησης από το τροφοδοτικό, παρά τα 26dB κέρδους του κυκλώματος. Έχω ακούσει σούπερ αναλυτικούς λαμπάτους να…επιτίθενται με προκάτ/ηλεκτρικές ριπές στα δυναμικά ξεσπάσματα ή άλλοτε πάλι να βαδίζουν προσεκτικά… μην χάσουν κάτι στο δρόμο από το βάθος της υφής τους, συμπεριφορές που τελικά τις βαριέσαι όταν θα τις πάρεις χαμπάρι, άσχετα με το πόσο σε έχουν εντυπωσιάσει αρχικά. Ο προενισχυτής της Porfyra επιλέγει, γενναία και αποτελεσματικά, τη συντομότερη οδό (μετά από έναν παθητικό) και σίγουρα δεν είναι το κομμάτι εκείνο που θα σώσει ένα αποτυχημένο σύστημα. Θα οδηγήσει όμως κάθε τελικό στο όριό του, αποκαλύπτοντας τον χαρακτήρα του μέχρι το κόκαλο (βάζουμε εδώ ένα τυπικό όριο τα 25-30KΩ για την αντίσταση εισόδου που θα δει).
Με τέτοιο περιβάλλον λειτουργίας για την 6SN7 της RCA του κάθε καναλιού, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς καλύτερο ταίρι για τον ARPA από έναν single-ended τελικό. Μπορείτε να τον ταιριάξετε άφοβα με μια ποικιλία από SET, παίρνοντας διαφάνεια παθητικού και δυναμικές κορυφαίου ενεργού για την αγαπημένη σας τρίοδο ισχύος και να ζήσετε ευτυχισμένοι για χρόνια. Κάντε όμως μια χάρη στον εαυτό σας, αν είστε φανατικός single-endάκιας: τσεκάρετε έναν τελικό Porfyra! Αυτοί οι ενισχυτές ολοκληρώνουν το house sound της Porfyra και μαζί με τους προενισχυτές τους δίνουν έναν ήχο τόσο αγνό, εύρωστο και λεπτομερή, που πρέπει να ακουστεί για να γίνει πιστευτός. Εγώ, “δυστυχώς”, άκουσα αυτόν τον ήχο εις διπλούν, πρώτα με τα μικρά Porfyra και τώρα με τα μεγάλα (ίδιο το στυλ του ήχου, σε άλλη κλίμακα φυσικά το μεγάλο σετ), εμπέδωσα την αρχική μου εντύπωση κι έτσι μπήκα… σε ευχάριστους μπελάδες!
Ο STTS-1100 – παρά την κτηνώδη του ισχύ- ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του ηχείου με την αμεσότητα, τον έλεγχο και την έλλειψη υστέρησης των πιο καλών διακοπτικών (μικρά Tripath, Ncore), είναι δηλαδή “σκέτος αέρας”. Τα διακοπτικά, όμως, δεν έχουν τόσο σαφή υφή ή τέτοια σώματα, τα οποία μάλιστα εξελίσσονται ορμητικά οδηγώντας το βηματισμό της μουσικής – είναι θα λέγαμε πιο στατικά και άυλα/επίπεδα- ζητώντας από το front end τους να τα “γεμίσει” με τον τρόπο του. Στον αντίποδα, ένας SET είναι γεμάτος από αυτά τα στοιχεία που λείπουν από την Δ– αλλά η δύναμη περνάει από…διόδια, τον μετασχηματιστή της εξόδου, ο οποίος άλλοτε κάνει παραπάνω από όσα θα περιμέναμε κι άλλοτε λιγότερα, διαμορφώνοντας με τον τρόπο του την δυναμική εξέλιξη της δράσης. Ο τελικός της Porfyra είναι μεν τυπικά πιο ψυχρός από έναν κλασικό SET και λιγότερο πυκνός σε αρμονικές, αυτό όμως δεν τον εμποδίζει από το να ακουστεί εξίσου αχανής και ανθρώπινος στις μεσαίες συχνότητες, παραμένοντας απόλυτα ουδέτερος όπως και το προενισχυτικό του ταίρι. Αρμονική πυκνότητα με έξοχο οργανικό χρώμα υπάρχει φυσικά με τον πιο γνήσιο τρόπο που μπορείτε να φανταστείτε. Δεν είναι όμως πανταχού παρούσα, σαφώς δεν παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις περιγραφές, αλλά είναι φευγαλέα μα ακατάπαυστη, θυμίζοντας πολύ έντονα την πραγματικότητα. Η φινέτσα του ενισχυτή μοιράζεται εξίσου καλά στον τρόπο με τον οποίο παραδίδει τη δύναμη σε πρώτο χρόνο, καθώς παρουσιάζει κορυφαία δυναμική αμεσότητα σταθερά και ανεξάρτητα από την κλίμακα της αντίθεσης και όλο αυτό παρουσιάζεται με μια ελευθερία στη ροή που θα ξαφνιάσει ακόμη και έμπειρους ακροατές. Η δε απόδοση του low level είναι συγκλονιστική και η καθαρότητα που αναδύεται τόσο βαθιά – χωρίς ίχνος λαμπρότητας – που μένει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό.
Πώς να επιστρέψεις στους συμβατικούς ενισχυτές σου, μετά από μια τέτοια εμπειρία;
Σύστημα δοκιμής: Thorens TD-160/TP-16 (mod), Gold Note Valore Italian Job/Bobolino, ψηφιακές πηγές Gold Note Koala/Dumbo, Line Magnetic 502CA, ενισχυτές Bluenote Steroid 1 Sign.(mod), Sansui AU-505 (upgraded), KingRex T20+PSU, Nexus Tripath 1, προενισχυτής Primaluna Prologue Three, ηχεία Ocellia Calliope.30SAG Sign. (main), Klipsch Klispschorn (mod.), Mythos Visaton Horns, διάφορα DIY βάσει Fostex, καλώδια ρεύματος & accessories Ringmat Developements, custom ρακ οξιά, φίλτρο Furman AC-210 & Shunyata Research Hydra models.
Porfyra Audio ARPA & STTS 1100. Προενισχυτής λυχνίας με εξωτερικό λαμπάτο τροφοδοτικό, αναστρέφον κύκλωμα, κέρδος 26dB, αντίσταση στην έξοδο 3KΩ, λυχνίες 2x6SN7, 2x5Z3. Τελικός μονομπλόκ σε τάξη Α, single–ended transistor, ισχύς 100Wrms, αντίσταση στην είσοδο 100KΩ, λόγος σήματος/θόρυβο 90dB, απόκριση 12Hz-130KHz, βάρος 50 κιλά. Τιμή: 7.000€ (ARPA), 12.000€/ζεύγος (STTS 1100). Κατασκευαστής/αντιπρόσωπος: Porfyra Audio, τηλ. 6978.292004, pitkominos@hotmail.com site: http://porfyraaudio.com/