contact e-mail: abouthifi@gmail.com
by hiendnews team & D. Dravopoulos
Δοκιμή: Luxman L-550AXII Ολοκληρωμένος Ενισχυτής σε Τάξη Α
Οι εκλεκτικοί Ιάπωνες ανεβάζουν (διακριτικά) τον πήχη !
Η θρυλική Luxman είναι πάντα επίκαιρη, με άξια μοντέλα-απογόνους για όλα τα βαλάντια. Στην περίπτωση του L-550AXΙΙ έχουμε να κάνουμε με έναν ολοκληρωμένο ενισχυτή στερεού τύπου (solid-state) σε καθαρή τάξη Α απόδοσης ανά κανάλι 20W/8Ohm & 40W/4Ohm, όπου από πλευράς λειτουργιών προσφέρει στην κυριολεξία τα πάντα. Όπως άλλωστε όλοι οι ολοκληρωμένοι της Luxman αυτής της μορφής, τα τελευταία δεκαπέντε και πλέον έτη. Οι εκλεκτικοί σε ποιότητα υλικών Ιάπωνες ενσωματώνουν στα integrated μοντέλα τους λειτουργίες και επιλογές που σπανίζουν στις ημέρες μας. Είχαμε να τις συναθροίσουμε πράγματι αρκετά χρόνια. Διπλές εξόδους ηχείων και επιλογέα ζεύγους αυτών (!), ισοσταθμιστές συχνοτικών περιοχών bass, treble καθώς και balance, αναλογικούς δείκτες στάθμης ανά κανάλι, loudness, παράκαμψη του σταδίου των ισοσταθμιστών, tape monitor, balanced είσοδο, φίλτρο χαμηλών συχνοτήτων, έξοδο ακουστικών, phono stage (για κεφαλές ΜΜ & ΜC), τηλεχειρισμός… έχετε κάτι να προσθέσετε; Η επιβλητική vintage παρουσία αλλά και λειτουργικότητα του L-550AXII συναντά και περικλείει το γεφύρωμα των γενεών, καταλήγοντας στο σήμερα με τρόπο που μόνο οι εμπειρότεροι και ίσως παλαιότεροι αντιλαμβάνονται ευθύς εξαρχής, τόσο ηχητικά όσο φυσικά και από αισθητικής άποψης.
Εντός του Luxman συναντάμε πολύ καλής ποιότητας υλικά. Έναν μεγάλο, κεντρικό ΕΙ μετασχηματιστή με ξεχωριστά τυλίγματα για το αριστερό και δεξί κανάλι καθώς και για τον προενισχυτή. Στο εδώ μοντέλο L-550AX Mark II οι Ιάπωνες έχουν επιμεληθεί και την αντικραδασμική εδραίωση του μετασχηματιστή, κάτι που απουσίαζε στο προηγούμενο. Οι εμπρόσθιες ενδείξεις έχουν την δική επίσης ξεχωριστή τροφοδοσία. Διακρίνουμε τέσσερις μεγάλους πυκνωτές των 10000μF με την επιγραφή της φίρμας -σύνηθες για τα σχέδια ολοκληρωμένων Class-A της εταιρίας- και δύο γέφυρες ανορθώσεως τάσης. Κάθε κανάλι διαθέτει 3 τρανζίστορ τα οποία λειτουργούν σε τάξη Α και ψύχονται από γιγάντιες ψύκτρες που καταλαμβάνουν το 30% του εσωτερικού. Παντού υπάρχουν τοπικά σταθεροποιημένα τροφοδοτικά. Το ποτενσιόμετρο έντασης που παλαιότερα ήταν ένα Alps, αντικαταστάθηκε με το ‘computerized’ LECUA μοντέλο ‘1000’ και αυτό τηλεχειριζόμενο, ένα 3D-layout κύκλωμα ελέγχου της στάθμης, ελαχιστοποιώντας έτσι και την διαδρομή του σήματος μιας που είναι πλέον ‘ένα’ μαζί με το στάδιο ενίσχυσης. Για όσους απορούν τί σημαίνει το LECUA, αυτό ερμηνεύεται ως Luxman Electric Controlled Ultimate Attenuator. Τέλος συναντάμε ένα πατενταρισμένο κύκλωμα ‘αρνητικής ανάδρασης’ το οποίο οι Ιάπωνες εδώ και επίσης αρκετά χρόνια καλούν Only Distortion Negative Feedback (και ονομάζουν αυτό χάριν συντομίας ODNF) τέταρτης -πλέον- γενεάς. Στο σχέδιο συναντάμε και αρκετά customized μέρη όπου ο κατασκευαστής εμπιστεύεται στον ήχο όσο τίποτε άλλο ‘έτοιμο’ και ευρείας παραγωγής.
Ακούγοντας Ιαπωνικά, χωρίς loudness…
Οι ακροάσεις μας ξεκίνησαν έπειτα από αναμονή περίπου μιας ώρας στο ‘on’, ενώ η κρίσιμη περίοδος των διακοσίων ωρών στρωσίματος είχε παρέλθει μιας που ενισχυτής έγραψε στο πρόσφατο παρελθόν αρκετές ώρες χρήσης πριν εισέλθει στους χώρους μας. Με την επιλογή loudness εκτός λειτουργίας και τους ισοσταθμιστές treble, bass & balance εκτός πορείας του σήματος (δύναται με το πλήκτρο bypass) περάσαμε πλέον στο κυρίως μέρος της αξιολόγησης & εντυπώσεων. Τα ηχεία όπου συνόδευσαν τον ολοκληρωμένο ενισχυτή ήταν δίδρομα της Proac από σειρές Response και Studio (τα γνωρίζουμε καλά, άρα και τις αντιδράσεις τους) καθώς και το εξαιρετικά ευαίσθητο μεγάλο Klipschorn.
Παρά τα 20W της ονομαστικής ισχύος ο ενισχυτής συνέπραξε αποδίδοντας ικανοποιητικές μάκρο και εξαιρετικές μικροδυναμικές διακυμάνσεις χωρίς την παραμικρή ένδειξη στρες ακόμη και σε εντάσεις όπου παραβαίνουν τον κώδικα καλής διαγωγής και καλύπτουν τα περίπου τριάντα τετραγωνικά των χώρων ακροάσεων, όσον αφορά την σύμπραξη με τα δίδρομα ηχεία ProAc. Για τα Klipsch, ουδείς λόγος, η ισχύς και ο έλεγχος του ολοκληρωμένου βρήκε ακόμη ένα ιδανικό μέσο έκφρασης.
Ξεκινώντας σε απαιτητικές ηχογραφήσεις, ξαναβρήκα δύο από τα πιο αγαπημένα μου κλασσικά CDs. Θυμήθηκα πως τα είχα απολαύσει προ δεκαπενταετίας και πάλι με τρανζιστοράτα μοντέλα της Luxman, άρα η ακουστική μνήμη με οδήγησε αυτομάτως σε αυτά για συγκρίσεις! Πρώτο, το Requiem του Μozart ύπο την διεύθυνση του Harnoncourt [Deutsche Harmonia Mundi] και έπειτα το Houses of the Holy των Led Zeppelin. Περνώντας από τα έντονα ορχηστρικά και χορωδιακά μέρη σε ροκ παραγωγές αναφοράς, ήταν ξεκάθαρο πώς και ο σημερινός 550AX Mark II προσπαθεί να γεφυρώσει τον νοσταλγικό ήχο ενισχυτών στερεού τύπου τάξης Α της δεκαετίας του ’80 με την αναλυτική και εξαιρετικά διαυγή περιγραφή των ειδώλων όπου χαρακτηρίζει τα μουσικότερα των τρανζίστορ της τρέχουσας δεκαετίας. Τα φωνητικά μέρη αλλά και η ενεργητικότητα μιας κολοσσιαίας ροκ μπάντας εξέθεσαν σε πρώτο πλάνο τις πρώτες μεγάλες δυνάμεις του L-550AX Mark II: Την ακρίβεια εικόνας και άρτια παράθεση των λεπτομερειών χωρίς αιχμές και τάσεις επιδειξιμανίας δεμένες με μια δόση γοητείας και δράματος που σε γεφυρώνει με την χρυσή εποχή του hi-fi των δεκαετιών ’70s-’80s. Τότε όπου η Luxman κυριαρχούσε χωρίς έντονο ανταγωνισμό. Εδώ πρέπει να συμπληρώσω πώς ο πρωτοκλασάτος αυτός ολοκληρωμένος δεν αρέσκεται καθόλου στο να ωραιοποιεί με έντονο χαρακτήρα καταστάσεις και ηχογραφήσεις. Η γοητεία του ήχου του πηγάζει από την σωστή ανάπλαση του ύψους και του σώματος των ερμηνευτών σε συνδυασμό με τον βελούδινο και συνάμα αναλυτικό χαρακτήρα του, κάτι που πραγματικά θεωρούμε μέγιστο επίτευγμα ισορροπίας στα χρήματα. Ομοίως προτιμά να τακτοποιεί και να προβάλει με χειρουργική ακρίβεια για την κατηγορία το κάθε τι μέσα στη σκηνή , αποφεύγοντας φανατικά τα φουσκώματα στις μεσοχαμηλές, άρα ξεκαθαρίζοντας καλύτερα το τοπίο.
Χωρίς αστοχία, ο Luxman χειρίζεται jazz σχήματα αλλά και πολυεπίπεδες παραγωγές με πραγματική άνεση και αέρα. Η ταχύτητα των μεταβατικών κυμαίνεται στα επίπεδα των περισσοτέρων ανταγωνιστών solid state ενισχυτών τάξης Α και θα την χαρακτήριζα ικανοποιητική. Αυτό που λάμπει εδώ είναι η συχνοτική συνοχή, η ευγένεια και η υψηλή ικανότητα μετάβασης του συνολικού μουσικού μηνύματος. Ο εντυπωσιασμός προέρχεται από το πάντρεμα όλων αυτών με την ανάλυση και την χωρίς θαμπάδες παρουσία των ερμηνευτών. Συνεχίζοντας τις ακροάσεις σε διαστήματα δίωρων προγραμμάτων όλων των μουσικών προτιμήσεων για περίπου μια εβδομάδα, διαπιστώνουμε ασφαλέστερα ως ομάδα (και επαληθεύω προσωπικά) πως το κλίμα το οποίο υποστηρίζει ο ενισχυτής τείνει προς το ζεστόηχο, προσεγγίζοντας έτσι μια κλίμακα συνοδών (αλλά και ακροατών) όπου αιτιώνται ως ‘των λυχνιών’. Κάποιοι αποφώνησαν πώς ακούγεται όντως σαν λαμπάτος, ιδίως με τα ιστορικά Klipsch. Τελικά διαφωνήσαμε. Ακούγεται σαν ένας πολυτάλαντος πρωτοκλασάτος τρανζιστοράτος ενισχυτής με σαφέστατα χαρακτηριστικά πλούτου και μουσικότητας-ροής σχεδίων λυχνίας, χωρίς τους υπερβολικούς -ίσως- ρομαντισμούς και δραματοποιήσεις.
Η μεσαία και άνω χαρακτηρίζεται από πυκνή υφή χωρίς να αγγίζει το υπέρμετρο, λυρικότητα και εξαιρετική αρμονική πληρότητα. Ακολουθούν οι εκτεταμένες υψηλές οι οποίες επιτρέπουν την ικανοποιητική ανάπτυξη του περιβαλλοντικού αέρα όπου πλαισιώνει τους ερμηνευτές και αναβιώνει τον κάθε χώρο ηχογράφησης. Το χαμηλό πάλι, με άρθρωση και όγκο, δεν έρχεται σε καμία περίπτωση να καλύψει ‘πατώντας’ πάνω στις λεπτομέρειες. Σε αυτό το σημείο, έπειτα από τις πρώτες τρεις ημέρες ακροάσεων, περάσαμε και στο αναλογικό με πικάπ της Pro-Ject & Kuzma. Kεφαλές 2M Blue Ortofon & Koetsu Black Goldline. Για να μην σας κρατάω σε αγωνία, όχι απλώς απέδωσε αλλά ξεπέρασε τις προσδοκίες. Το ενσωματωμένο στάδιο προενίσχυσης κεφαλών mm/mc πρόκειται για το καλύτερο που έχουμε ακούσει σε υλοποιήσεις ολοκληρωμένων αξίας έξι έως οκτώ χιλιάδων ευρώ. Τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι – ίσως – η πλέον ξεκούραστη ακρόαση που έχω κάνει εδώ και πολύ καιρό, με πλήρη αποτύπωση του φάσματος συχνοτήτων και ανεξάρτητα από την ένταση αναπαραγωγής. Το χαμηλό έχει σώμα και περιβάλλει τον ακροατή, χωρίς να πλατειάζει. Η ανάλυση είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα και η εικόνα που δημιουργείται είναι συμπαγής, τρισδιάστατη και με βάθος σκηνής που συνήθως έρχεται από την χρήση κάποιου ακριβού (ίσως και πανάκριβου) αυτόνομου phono-stage. Ό,τι κι αν κλήθηκε να αναπαράγει με την επιλογή της ‘εισαγωγικής’ Koetsu Black Goldline, από μικρά ακουστικά σύνολα έως ορχήστρες, το απέδωσε αβίαστα και με φυσικότητα. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η αποτύπωση της υγρότητας της φωνής και των μικροδυναμικών και με τις εισαγωγικές τύπου κινητού μαγνήτη όπως την αξιολογότατη Ortofon 2Μ Blue. Δεν τείνει να καλλωπίζει ή να ομογενοποιεί τον ήχο, αλλά ακόμη και μέτριες ηχογραφήσεις αποδίδονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο – με εμφανείς τις αδυναμίες αλλά όχι εις βάρος του μουσικού μηνύματος. Έχω την υποψία ότι κανείς θα πάρει άριστα αποτελέσματα και με τις πιο οικονομικές μα άξιες κεφαλές στην σημερινή αγορά. Συνοψίζοντας, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μία εξαιρετική πρόταση από ένα κατασκευαστή που δεν χρειάζεται και πολλές συστάσεις. Σίγουρα η τιμή αντανακλά και την κατηγορία στην οποία κινείται, αλλά μάλλον θα αποτελέσει για πολλούς συνειδητοποιημένους ακροατές το «απάγκιο» λιμάνι που αναζητούν μέσα στη θύελλα προσφορών και παραζάλης του χώρου της ενίσχυσης. Τελειώνοντας και σε αντίθεση με ενισχυτές λυχνίας ανάλογης ισχύος, για παράδειγμα τους προσιτούς Single Ended των αδελφών Τσακιρίδη ή τον Ιταλικό SET της MastersounD μοντέλο 845 που γνωρίσαμε πέρισυ, ο σημερινός L-550 Class-A Mark II δεν ζορίζεται εύκολα και δεν ‘τερματίζει’ με τον γνωστό τρόπο, δηλαδή αρχίζοντας να ‘μαζεύει’ και να συμπιέζει δυναμικές και σώματα, να χάνει τον μουσικό ειρμό του σκληραίνοντας σταδιακά μέχρι τους ψαλιδισμούς. Αντιθέτως προσπαθεί με όλο του το είναι να προσφέρει μουσική, σε μόνη απαίτηση κάποιο ηχείο από τα πολλά πλέον στην αγορά όπου να τον ‘ακούει’.
Συμπέρασμα
Έχουμε να κάνουμε με έναν από τους πιο αξιαγάπητους, πολυτάλαντους ηχητικά όσο και λειτουργικούς μουσικούς (ολίγων watt) τρανζιστοράτους ενισχυτές, γνήσιο τέκνο της Luxman, ο οποίος προσφέρει περισσότερα από ότι ίσως φαντάζεστε στο ζητούμενο κόστος. Μια επανεμφάνιση βελτιωμένη σε κρίσιμα σημεία με πολυσυλλεκτικό ήχο εμπνευσμένο από το παρελθόν καθώς και την ξέχωρη πινελιά του εμπειρότατου Ιάπωνα κατασκευαστή. Θα φέρει και πάλι στο σήμερα, στα μέτρα και τα σταθμά όπου επιβάλλουν οι καιροί, την πληρότητα σε όλους τους επιμέρους τομείς που κατά καιρούς ‘ταλαιπωρούν’ τους φίλους της πιστής αναπαραγωγής. Ιδιαίτερα αυτούς όπου δεν διαθέτουν περισσότερα για ένα τόσο σημαντικό κομμάτι του συστήματός τους όπως ο ενισχυτής. Μια συνεύρεση μαζί του θα σας πείσει και θα σας αφήσει με τον πλούσιο, ακριβή και οργανικό ήχο. Δείγμα των κορυφαίων solid-state καθαρής τάξης Α. Είκοσι watts ισχύος αποτυπωμένα από το πρώτο έως το όριο σας (και των ηχείων σας), στην σκέψη σας (και την δική μας) για πολύ καιρό, μετά βεβαιότητος.
Σύστημα Αναφοράς:
Analog Sources (Αναλογικές πηγές): Kuzma Stabi-M, Pro-Ject (various models), E.A.T. (European Audio Team) Forte S, Pro-Ject Debut Carbon EVO Phono Stages (Προενισχυτές κεφαλής): Thivan Labs, VTL, Lejonklou Slipsik 7.1, Musical Fidelity Nu-Vista, Goldmund Cartridges (Κεφαλές πικάπ): Ortofon 2M Black 250-LVB & 2M Red, Van den Hul THE FROG, Vertere Mystic, Sumiko, Kuzma CAR-50, Skyanalog MCs, Dynavector κ.α. Digital Sources (Ψηφιακές Πηγές & Μετατροπείς): Ideon Audio Mastertime, Ideon Audio Absolute DAC, Metronome Audio transports, Jadis κ.α. Streaming Music Services: Tidal premium, Spotify premium, Preamps (Προενισχυτές): VTL, E.A.R.-Yoshino, Conrad-Johnson (various) Integrated & Power Amplification (Τελικοί/Ολοκληρωμένοι Ενισχυτές): VTL, Audiolab UK model 6000A, Jadis Orchestra Reference, RT-Audio Design Class-A, Musical Fidelity (various), Conrad-Johnson (tube & solid-state) Transports (CD/SACD/File): Musical Fidelity, MusiChi, Foobar2000, Hysolid, various PC-based others Speakers (Ηχεία): Duevel, ProAc Studio & Response series, Kharma CRM 3.2 FE Black Edition, Klipsch Klipschorn, Club-27 Kurt mk2 Signature Kit, Triangle (Various) Cables (Καλωδιώσεις): Nordost Blue Heaven Phono Cable, Nordost ηχείων-interconnect, Neotech interconnects, Esprit Audio ηχείων-interconnects, Nordost USB cables, Alpha Core Goertz Sapphire Silver RCA, Van Den Hul interconnects (RCA) Power Cables (Ρεύματος): Neotech, IsoTek, Oyaide, Shunyata Research Power Conditioning (Φίλτρα AC): Shunyata Research Hydra, Nordost Qv2/Qk1, Lab12.
Τιμή: 6.950 ευρώ.
Σημείο Διάθεσης & Ακροάσεων προϊόντων Luxman:
Αντιπροσωπεία:
