LAB12 “Integre4” Greek Handcrafted Integrated Amplifier
Tubed Giant Killer Amplifier Review
Με αντιπροσώπους σε δεκαπέντε χώρες και μια πλήρη γκάμα προϊόντων με ισχυρή άποψη και σαφή φιλοσοφία σχεδίασης (NOS DAC, single-ended, zero feedback push-pull κλπ.), η Lab12 του Στράτου Βήχου αποτελεί τον καλύτερο εκπρόσωπο της ελληνικής σκηνής του hi-end διεθνώς, τουλάχιστον στις παραδοσιακές κατηγορίες τιμών. Η εταιρία μετράει μεν λίγα χρόνια στην αγορά, όμως ο ήχος όλων των Lab12 είναι καλοδουλεμένος και αποκαλύπτει εμπειρία και σχεδιαστική δεινότητα. Το κυριότερο, όμως, χάρισμα των Lab12 είναι το σύγχρονο λειτουργικό προφίλ τους, η άρτια ποιότητα κατασκευής και η αξιοπιστία. Μετά τον Mighty που είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω παλαιότερα, τον πρώτο τελικό ενισχυτή της εταιρίας τοπολογίας single-ended, ήρθε και η ώρα του push-pull πάλι με πεντόδους, με τη δύναμη να παίρνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο αυτή τη φορά και την απουσία ανάδρασης να εξισορροπεί μουσικά το σύνολο. Ο Integre4 είναι, παρά τα φαινόμενα, ο πρώτος ολοκληρωμένος ενισχυτής της ελληνικής εταιρίας και όχι ο τέταρτος! Είναι, παράλληλα, ο πρώτος push-pull ενισχυτής της, που κάνει τη διαφορά με την OLED οθόνη του, παρέχοντας ένα σύγχρονο περιβάλλον για τη ρύθμιση της πόλωσης, καλύτερο του οποίου θα βρούμε μόνο σε Audio Research! O Integre4 έπαιζε αρκετές ώρες καθημερινά για ένα μήνα και ουδέποτε παρουσίασε το παραμικρό, παίζοντας σταθερά, χωρίς να παχαίνει ή να χάνει την ανάλυσή του μετά από πολλές ώρες λειτουργίας. Επίσης, μου επέτρεψε να βάλω ό,τι πέντοδο ήθελα και το εκμεταλλεύτηκα απολαμβάνοντας μια τετράδα από new old stock TungSol 6L6 που είχα πολύ καιρό να ακούσω, κερδίζοντας σε διαφάνεια αλλά χάνοντας λίγο σε δύναμη. Με τις 6550 της Electroharmonix του στάνταρτ εξοπλισμού του, ο ενισχυτής αυτός απευθύνεται πραγματικά σε μια μεγάλη γκάμα ηχείων, αποδίδοντας 45Wrms με πολύ τσαγανό που θα ξυπνήσει ακόμη και αναίσθητα μόνιτορ! Για να γίνει ακόμη πιο ελκυστικός στον καταναλωτή, η Lab12 αφήνει ανοιχτό το δρόμο της αναβάθμισης του Integre4 με τα προαιρετικά module που παρέχει, όπως phono stage, DAC διαφόρων εισόδων, XLR εισόδους και ενισχυτή ακουστικών, έτσι μπορεί να χωρέσει σε ένα σασί όλα τα ηλεκτρονικά που συναπαρτίζουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα ήχου.
Απέριττος και αποτελεσματικός, μέσα-έξω
Με το γκρι μεταλλικό για χρώμα της πρόσοψης (όπως και στα καπάκια των μ/σ) που φορούσε το δείγμα της δοκιμής, ο Integre4 δείχνει λίγο μιλιτέρ, παράγεται όμως με έξτρα χρέωση σε μια μεγάλη γκάμα χρωμάτων. Το φινίρισμα είναι άριστο παντού, οι γωνίες στρογγυλεμένες και καλά λειασμένες και το μόνο που μαρτυρά, ίσως, την προσιτή τιμή του είναι τα μικρά πάχη των μετάλλων στο σασί (όπως πάντως μας ενημέρωσε ο κατασκευαστής, είναι έτοιμα τα νέα σασί με πάχος λαμαρίνας 1,7 χιλ. έναντι των 0,8 χιλιοστών του δείγματος, κάτι που αυξάνει το βάρος από τα 16 στα 19 κιλά και που, λογικά, θα έχει ευεργετική επίδραση στην ανάλυση του βαθέος χαμηλού). Ο διακόπτης on/off είναι σε πολύ βολικό σημείο, όπως και η έξοδος ακουστικών, στις δύο άκρες της άνω επιφάνειας. Η οθόνη για τους χειρισμούς και το τηλεχειριστήριο είναι πολύ εργονομικά και σύγχρονα σχεδιασμένα, με την πρώτη να κάνει αντίστροφη μέτρηση 60 δλ. με την έναρξη, για σωστή προθέρμανση των νημάτων. Ανάμεσα στις λυχνίες υπάρχουν τμήματα με γρίλιες, για τον έλεγχο της θερμοκρασίας (αντί για ανακλαστικές επιφάνειες που επιλέγουν άλλοι κατασκευαστές). Το αριστερό ρυθμιστικό περιστρέφεται και πιέζεται (multifunction) επενεργώντας στην οθόνη για μια εύκολη πλοήγηση του χρήστη στο μενού (επιλογή εισόδων, ονομασία τους, ρύθμιση φωτεινότητας, πόλωση των λυχνιών, ώρες λειτουργίας των λυχνιών ισχύος). Λογικά, το μενού θα μένει μόνιμα στη θέση της επιλογής εισόδων, οπότε το αριστερό ρυθμιστικό λειτουργεί σαν κλασικός επιλογέας (με ρελέ). Το δεξί είναι βέβαια το ρυθμιστικό στάθμης που ναι μεν τηλεχειρίζεται (παρέχεται και mute) αλλά δεν παρέχει κάποια σχετική ένδειξη στην οθόνη, αφού γίνεται με μοτοριζέ Alps Blue και όχι με τσιπάκι (κατά τη γνώμη μου, αυτή η λύση συνεχίζει να δίνει τις καλύτερες χροιές). Υπάρχουν πέντε είσοδοι γραμμής και μία έξοδος ηχείων, χωρίς να προσδιορίζεται η τιμή της αντίστασης φορτίου, με βύσματα άριστης ποιότητας. Εργονομικά όλα βαίνουν καλώς, εκτός ίσως από την κοντινότατη θέση της αριστερής εξόδου με την υποδοχή IEC, που αναγκάζει το καλώδιο των ηχείων και τον ρευματολήπτη να πλησιάσουν μεταξύ τους ή και να διασταυρωθούν (καλύτερα πάντως να γίνει αυτό κάθετα, παρά να τρέχουν παράλληλα). Οι μετασχηματιστές made in Greece συνυπάρχουν με ηλεκτρολυτικούς πυκνωτές Nippon Chemicon και σήματος Wima MKP, σε μια προσεγμένη, τακτική υλοποίηση με ποιοτική πλακέτα και λιγοστές καλωδιώσεις. Συνολικά, στον Integre4 λάμπει δια της απουσίας της η περίφημη ελληνική προχειρότητα και το μηχάνημα δείχνει σύγχρονο και ελκυστικό, τιμώντας την κατηγορίας τιμής όπου ανήκει.
Πλούσιος, δυνατός και ακριβής
Ο Integre4 μας έκανε πολύ ευχάριστη παρέα για πάνω από ένα μήνα. Όταν ήρθε, οι λυχνίες του ήταν καινούργιες και χρειάστηκαν περί τις 100 ώρες για να ισορροπήσουν ηχητικά. Έπαιξε τόσο με τα 8ωμα μονόδρομα ιδιοκατασκευής μου (Fostex FE-138ESR) όσο και με τα 4ωμα Audiovector QR1, χωρίς να δείξει κάποια προτίμηση στην αντίσταση του ηχείου, αποδίδοντας σταθερά ισχυρό βαθύ χαμηλό, μεγάλη σκηνή, πολύ καλή ανάλυση και έλεγχο των συχνοτήτων. Ο ενισχυτής ανεβάζει στάθμες με σταθερότητα και δείχνει να διαθέτει άφθονη ενέργεια από το τροφοδοτικό του, παίζοντας με τον τσαμπουκά που παρουσιάζουν ενισχυτές τρανζίστορ των 100-150W. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο για push-pull, όμως ο Integre4 διαχωρίζει τη θέση του προσφέροντας πολύ καλή ταχύτητα, ουσιαστική έλλειψη πάχους, καλή διαφάνεια και ρυθμική ελευθερία – χαρίσματα της μηδενικής ανάδρασης- ενώ παραμένει πλούσιος και φανερά λαμπάτος, χωρίς δηλαδή να “τρανζιστορίζει” ούτε στο ελάχιστο. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν πρότυπα στον λαμπάτο ήχο, τότε ο Lab12 απέχει εξίσου από έναν Audio Research κι έναν Conrad Johnson, θα έλεγα ότι πλησιάζει περισσότερο στη λογική της Audio Note στην push-pull εκδοχή της. Με δυο λόγια, εδώ πρωταγωνιστεί η φυσική υφή, η ελευθερία της ροής, η έλλειψη στρες και μηχανικότητας και το φάσμα δίνεται με τρόπο ενιαίο, ομοιογενή και συμπαγή, χωρίς επικράτησης της λεπτομέρειας ή του όγκου, μάλλον ισορροπημένα ως προς τους δύο αυτούς τομείς. Αντίστοιχα, η σκηνή παρέχει ακριβέστατη εστίαση χωρίς υπερβολές, απλώνεται κυρίως σε πλάτος και γεμίζει άνετα το χώρο με μεγάλα, καλοσχηματισμένα είδωλα τα οποία είναι περισσότερο ευκίνητα παρά στατικά ως προς τα περιγράμματά τους.
Οι μετασχηματιστές εξόδου επιτρέπουν πολύ καλή έκταση στα άκρα με καλή ησυχία και ανάλυση παρά την απουσία ανάδρασης και έχουν χαρακτηριστικά κρυστάλλινο και ογκώδες τίμπρο στις μεσαίες συχνότητες. Οι περιγραφές στην ευρύτερη μεσαία περιοχή είναι μεστές, με ταλέντο στην αποτύπωση των μελωδικών γραμμών και της φινέτσας κι ένα “βαθμό ελευθερίας” στη ρυθμική ανάπτυξη, που παραπέμπει περισσότερο στα single-ended πρότυπα σε σχέση με τον push-pull ανταγωνισμό. Η αλλαγή των λυχνιών της εξόδου με τις 6L6 έδειξε πάντως ότι ο Integre4 μπορεί να γίνει αρκετά αποκαλυπτικός και διάφανος ως προς τα nos χαρακτηριστικά, ωστόσο το βασικό χαρμάνι του ήχου παραμένει αναλοίωτο και κανείς ξεκινάει πολύ ικανοποιητικά σε επίπεδο χροιάς και μουσικότητας με τις στάνταρτ λυχνίες 6550 της ElectroHarmonix. Αυτό είναι σημαντικό και σημαίνει ότι δεν θα ακούσετε τσιμπημένα άκρα και στεγνές χροιές ακόμη κι από κινέζικες λυχνίες σύγχρονης παραγωγής. Τέλος, στο θέμα των καλωδίων ο Integre4 έδειξε μια μικρή προτίμηση στα πολύκλωνα, που τον βοήθησαν να διευρύνει την ανάλυση και τη δυναμική περιοχή στα άκρα του φάσματος ενώ δεν τον περιόρισαν καθόλου στην απόδοση της δύναμης του βαθέος χαμηλού, που είναι και το σημείο-κλειδί για να στηθεί σωστά αυτός ο ενισχυτής. Ενώ μπορεί να παίξει και σε μικρό δωμάτιο, μην έχετε καμιά αμφιβολία πως ο Integre4 είναι ένα μικρό “κτήνος” και πρέπει να του φερθείτε ανάλογα, με σωστή στήριξη, καλώδιο ρεύματος της προκοπής κι έναν χώρο που θα “αντέχει” στα dB που μπορεί να ανεβάσει! Συνολικά, ο ενισχυτής αυτός τικάρει όλα τα κουτάκια με άνεση και κερδίζει μια αβίαστη σύσταση εκ μέρους μας, ως μια αξιοζήλευτα ολοκληρωμένη λύση ενίσχυσης μέχρι τα τρία χιλιάρικα.
Σύστημα δοκιμής: Thorens TD-160/TP-16 (mod), Gold Note Valore Italian Job/Bobolino, ψηφιακές πηγές Gold Note Koala/Dumbo, Line Magnetic 502CA, ενισχυτές Bluenote Steroid 1 Sign.(mod), Sansui AU-505 (upgraded), KingRex T20+PSU, Nexus Tripath 1, προενισχυτής Primaluna Prologue Three, ηχεία Ocellia Calliope.30SAG Sign. (main), Klipsch Klispschorn (mod.), ProAc (various Studio Line & Response Line) διάφορα DIY βάσει Fostex, καλώδια ρεύματος & accessories Ringmat Developements, custom ρακ οξιά, φίλτρο Furman AC-210, Shunyata Research.
Lab12 Integre4, ολοκληρωμένος ενισχυτής λυχνίας. Λυχνίες: 4x6N1P, 4×6550. Απόκριση: 15Hz-60KHz. Ισχύς (με 6550): 2x45Wrms. Αντίσταση εισόδου: 50ΚΩ. Διαστάσεις: 43x19x29 εκ. ΥΠΒ. Βάρος: 16 κιλά. Σχεδίαση και κατασκευή στην Ελλάδα. Κατασκευαστής: Lab12, τηλ. 6972.234227. Τιμή: 2.900€
Πληροφορίες – Ακροάσεις: