contact e-mail: abouthifi@gmail.com
Παρουσίαση της επανασχεδίασης ενός ηχείου βάσης που άφησε ιστορία .
EPOS ES14N στην Diapason Studio Hi-Fi
.
by Demos Dravopoulos
Η εταιρεία Epos Speakers ιδρύθηκε το 1983 από τον κ. Robin Marshall ως κατασκευάστρια αποκλειστικά high-fidelity ηχείων. Ο ιθύνων νους της μαζί με το ταλαντούχο τεχνικό επιτελείο του, αρνούμενοι να ακολουθήσουν πολλές από τις συμβατικές γραμμές σχεδιασμού ηχείων της εποχής, επινόησαν δύο μοντέλα όπου και άφησαν το στίγμα τους ολόκληρες δεκαετίες ως πρωτοπόρα και εξαιρετικά σε επιδόσεις. Ήταν τα μεσαίας κατηγορίας τιμής για την εποχή, τύπου βάσης (stand-mount) μοντέλα ES14 και ES11 (το μικρότερο αδελφάκι του ES14). Με τα χρόνια η Epos άλλαξε αρκετά χέρια και ιδιοκτήτες, αποκτώντας περίοπτη θέση στην παγκόσμια αγορά του ποιοτικού οικιακού ήχου, με κορύφωση ως brand marketing την εποχή που βρισκόταν στα χέρια του κ. Michael Creek (της γνωστής ίσως στους αναγνώστες μας Creek Audio). Αρχές 2000 και για κάποια περίπου επτά επόμενα χρόνια, διέθετε κυρίως προσιτά μα σεβαστών επιδόσεων μοντέλα, τα οποία και έγιναν ιδιαιτέρως αγαπητά στους κύκλους των μουσικόφιλων, έπειτα από πολλές τιμητικές δοκιμές. Παρ όλη την έντονη παρουσία της Epos ως και τα μέσα της δεκαετίας του 2000, ο τελευταίος ιδιοκτήτης της αποφάσισε να βάλει μια (άνω) τελεία και να παύσει την παραγωγή, για λόγους που δεν είναι της παρούσης. Το χρυσό ντεμπούτο της όμως, δεν ξεχάστηκε ποτέ. Το Epos ES14 αγαπήθηκε και παρέμεινε στην μνήμη όσων μπόρεσαν και το απέκτησαν ή όσων συνειδητοποίησαν τι είχε να προσφέρει στην μουσική απόδοση από τότε, συνδυάζοντας το με αξιόλογα συνοδά. Τελικά, αποδεικνύεται πως τα μεγάλα αστέρια δεν σβήνουν ποτέ. Παρά, λοιπόν, την πάροδο πολλών χρόνων σε απραξία, ο κ. Karl-Heinz Fink ιδιοκτήτης και επίσης σχεδιαστής ηχείων της Γερμανικής Fink Team (μα και σύμβουλος των brands Tannoy, Naim, Mission κ.α.) αποφάσισε να ζωντανέψει ξανά το όνομα, επενδύοντας κεφάτα στην επανέναρξη της Epos! Η επανεκκίνηση της φίρμας έγινε το 2020 ενώ έπειτα μια διετία σχεδιαστικής ανάτασης, ανακοινώθηκε επίσημα η αναγέννηση του θρυλικού δίδρομου βάσης ES14. Το ολοκαίνουργιο, σημερινό μοντέλο ονομάζεται ES14N και ευτυχώς βρήκε αμέσως το σπίτι του στην χώρα μας! Αντιπροσωπεύεται από την Studio Diapason Hi-Fi, εκεί όπου προ μερικών ημερών το συναντήσαμε, το περιεργαστήκαμε και το απολαύσαμε παρότι ‘εκτός του κουτιού και σε κίνηση’ για λιγότερες από εκατό ώρες. Τι άλλο μένει παρά να σας το παρουσιάσουμε, τόσο φωτογραφικά όσο και σε σημεία, σχολιάζοντας κάθε τί που τράβηξε την προσοχή μας.
Μόνιμος πλέον χώρος φιλοξενίας του Epos ES14N και φυσικά ακροάσεων, η έδρα & showroom της Studio Diapason Hi-Fi στην Αθήνα. Δίπλα στο ηχείο διακρίνουμε πρώτα και καλύτερα τα πρωτοκλασάτα υβριδικά ενισχυτικά της Ιταλικής Pathos Acoustics !
Από κοντά, το νέο ES14N συνεχίζει ως δίδρομο να ξεχωρίζει χάρη στην κλασική γραμμή του, αποπνέοντας το απαιτούμενο κύρος. Δίνει συχνοτικό εύρος από 40Hz έως 23kHz, ενώ η αντίστασή του θα παραμείνει κατά μέσο όρο στα περίπου 6Ω και άνω (με ένα βύθισμα στα 4.3Ω στην περιοχή των 160Hz). Σε εργοστασιακές μετρήσεις η ευαισθησία του Epos ορίζεται στα 87dB (@2.823V / 1m). Ο κύριος “Fink Team” τονίζει πως δεν θα δυσκολεύει κανέναν λαμπάτο ή solid-state ενισχυτή περί των σαράντα-πενήντα watts και πάνω, εκτός αν πράγματι θέλουμε εντάσεις διατάραξης γειτόνων. Στα σημεία η σημερινή έκδοση του: Για την επτά ιντσών μονάδα των χαμηλών και μεσαίων που φορά, επιλέγεται κώνος πολυπροπυλενίου και μεταλλικό phase plug (χωρίς κάποιο dust cup). Το λεγόμενο ‘καλάθι’ (στεφάνι και σκελετός) της εν λόγω μονάδας κατασκευάζεται από συνθετική ρητίνη και γυάλινες ίνες (fiberglass), ιδιαίτερα άκαμπτες ως γνωστό. Επιλογές όπου θεωρούνται απαραίτητες πλέον και άριστης απόσβεσης. Οι δύο γενιές μοντέλων συγκλίνουν τόσο στο μέγεθος το οποίο παραμένει μεγαλούτσικο για βάσης, όσο και στην ενσωμάτωση μονάδας μεταλλικού τουίτερ θόλου 1.1 ίντσας (Aluminium/Ceramic χωρίς χρήση ferrofluid) έναντι της 1 ίντσας του αρχικού, παρά τα σαράντα αναμεταξύ τους χρόνια απόστασης! Υπάρχουν περισσότερες προσεγμένες λεπτομέρειες στο ES14N από ότι κανείς μπορεί να δει με την πρώτη ματιά. Για παράδειγμα, η λοξοτόμηση της μπροστινής μπάφλας δεν ήρθε εδώ μόνο για την όψη. Βελτιώνει τη συμπεριφορά περίθλασης και εξισορροπεί την άνω-μεσαία συχνοτική έξοδο του ηχείου στην ευρύτερη περιοχή διασποράς. Συνεισφέρει τόσο στον ιδανικό χρονισμό όσο και στην περαιτέρω εξάλειψη στάσιμων κυμάτων. Επίσης, μια ακόμη πινελιά σημαντικής αναβάθμισης αφορά το νέο αλουμινένιο tweeter θόλου. Δεν είναι απλώς βιδωμένο με συμβατικό τρόπο. Όχι μόνον ‘κάθεται’ σε μια ειδική κοιλότητα μεταξύ της καμπίνας, αλλά η βαριά μεταλλική του πλάκα αγγίζει μόνο το μπροστινό πάνελ σε τέσσερα σημεία για να μειώσει τη μεταφορά ενέργειας – είναι μια ιδέα που πιστώνεται στον κ. Roy George (τον συνταξιούχο πλέον τεχνικό διευθυντή της Naim Audio) και χρησιμοποιήθηκε με την άδειά του. Να αναφέρουμε εδώ πως το σημείο crossover του νέου Epos οριοθετείται στα 2.700 Hz.
Ως σχέδιο bass-reflex, στην πίσω πλευρά διακρίνουμε και τον σωλήνα εκτόνωσης όπου φέρει η πανέμορφη καμπίνα της Epos. Μια σημαντική διαφοροποίηση, τα ES14N δεν διαθέτουν μπόρνες υποδοχής καλωδίων τερματισμένων με δίχαλα (spades) παρά ενσωματώνουν φυτευτές στο ξύλο δύο εισόδους (άρα και μονοκαλωδίωσης) μόνον για τερματισμένα με τύπου bananas. Στην περίπτωση που είστε κάτοχος καλωδίων ηχείων με δίχαλα, στην συσκευασία θα βρείτε έναν ποιοτικό αντάπτορα.
Το ιστορικό Epos ES14. Δεν διακρίνουμε τις κλίσεις της μπροστινής μπάφλας όσο και πολλά ακόμη σημεία βελτίωσης και της βάσης του.
Το πρωταρχικό μοντέλο της Epos ES14 έφερε ορθογώνια καμπίνα, χωρίς κλίση της μπροστινής πλευράς σε αντίθεση. Σήμερα, κατασκευάζεται από δύο στρώσεις MDF συγκολλημένες μεταξύ τους με μια τελευταίας γενιάς ειδική κόλλα για ηχεία. Σημαντική λεπτομέρεια με συνεισφορά στην συνολική απόσβεση. Ο νέος σχεδιασμός προβλέπει βελτίωση και όσον αφορά τις περιθλάσεις που συμβαίνουν στην περιοχή των 2-3kHz με μια 45 μοιρών γωνία να διακρίνεται στο μπροστινό κάτω μέρος του ηχείου. Ακόμη και η οπή εκτόνωσης (bass reflex) έχει μελετηθεί για την απόλυτη αντιστάθμιση των συντονισμών της. Αναλυτικότερα και όσον αφορά την τωρινή βάση του ηχείου, στο άνω μέρος της διακρίνουμε ατσάλινη πλάκα διπλής στρώσης με απόσβεση πίσσας στη μέση, ενώ τον κορμό της αποτελεί μια μεγαλύτερη χαλύβδινη πλάκα που φιλοξενεί ένα κουαρτέτο ακίδων κατηγορίας heavy-duty. Ακούσαμε πως τα μπουλόνια τύπου allen εδώ, δεν είναι και τα πιο ανθεκτικά. Θα μου πείτε, πόσες φορές θα μοντάρετε και θα ξεμοντάρετε τις βάσεις; Οκ, ελάχιστης σημασίας παρατήρηση αν δεν μετακομίζετε κάθε τρεις και λίγο. Στα διαθέσιμα φινιρίσματα της καμπίνας τώρα, έχετε να διαλέξετε μεταξύ καπλαμά καρυδιάς, λευκή ή μαύρη λάκα.
Η Studio Hi-Fi Diapason με την τεράστια εμπειρία της, διαθέτει φυσικά πλήθος κορυφαίων ενισχυτών κάθε ‘σχολής’, διακεκριμένων πηγών (cd players, streamers, πικάπ) όπως και καλωδιώσεων ή λοιπών αξεσουάρ (βλέπε φίλτρα ρεύματος, racks μηχανημάτων και άλλα σημαντικά ως προς το μουσικό αποτέλεσμα) έτσι ώστε το ηχείο της Epos να οδηγηθεί άριστα είτε από λαμπάτους / υβριδικούς, είτε από εκλεκτούς τρανζιστοράτους φτάνοντας στο όριο του. Κυριολεκτικά, αγκαλιάζοντας τους ακροατές. Στο σημείο αυτό, πριν αποτυπώσουμε στις ψηφιακές μας σελίδες τις πρώτες ακουστικές εντυπώσεις μας, ας παρακολουθήσουμε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που έδωσε στο e-magazine “SoundStage!” o νέος ιδιοκτήτης κ. Karl-Heinz Fink (Fink Audio Consulting & FinkTeam):
Epos – This Classic UK Speaker Brand is Being Revitalized in Germany – SoundStage! Talks (Aug. 2022). Karl-Heinz Fink is the founder of Fink Audio Consulting and FinkTeam, his loudspeaker consulting company and commercial loudspeaker brand, respectively. Both are based in Germany. He’s also the new owner of Epos Loudspeakers, which began in 1983 in England and is now in Germany. In this video, SoundStage! editor-in-chief Jeff Fritz talks to Karl about Epos and the first release from the revitalized brand, the ES14N. Find out about the design process and how it ended up! Also, what’s coming next from Epos?
Ακουστικές Εντυπώσεις
Το σύστημα της Studio Hi-FI Diapason το οποίο προκρίθηκε για τα Epos ES14N περιλαμβάνει: Ολοκληρωμένο ενισχυτή της περίφημης Symphonic Line μοντέλο “RG10 mk4”, Compact Disc Player μοντέλο “Vibrato” της Symphonic Line, τον βραβευμένο με EISA streamer της Primare Audio μοντέλο “Prisma SC-15”, καλωδιώσεις ηχείων και interconnects από την Nordost σειράς “Red Dawn”, πικάπ το άπιαστο στα χρήματα μοντέλο “Performance DC” της Clearaudio με κεφαλή την επίσης Clearaudio μοντέλο “Charisma V2” και προενισχυτή κεφαλής το Clearaudio μοντέλο “Basic” phono-stage. Στο κρίσιμο φιλτράρισμα AC ρευμάτων τροφοδοσίας όλων των συσκευών φάνηκε να απέδωσε άριστα το μοντέλο “Sigma” της εξειδικευμένης Isotek, με καλωδιώσεις AC της ιδίας σε αρκετά σημεία, όπως και της Nordost.
Στο μεγαλύτερο μέρος των πρώτων αυτών ακροάσεων συμμετείχαν κυρίως οι ψηφιακές πηγές της Prisma & Symphonic Line (με Tidal & Spotify και CDs αντιστοίχως). Διακρίναμε πως στην περίπτωση των νέων Epos το θέμα είναι πολύ λεπτό, γιατί από το πρώτο τέταρτο αντιλαμβάνεται κανείς ένα σπάνιο ζύγι μεταξύ του ήχου ανώτερων δειγμάτων δεκαετίας ‘80 και ταυτόχρονα μιας σημερινής σπουδής και απόδοσης που επιτάσσει ακριβέστατη εικόνα, ανάλυση, απίθανη ευγένεια και ομοιογένεια. Το ζεύγος ES14N ακούγεται πολύ μεγαλύτερο από ότι δείχνει και συνάμα αποκαλυπτικό, χωρίς να ζητά μεγάλες «χάρες» ως προς την τοποθέτηση και τον χώρο. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε η απόλυτη απουσία λαμπρότητας στις υψηλές και μεσαίες. Έπειτα ο τεράστιος μουσικός ορίζοντας που μπόρεσε να παρουσιάσει, χωρίς αιχμές αλλά και συχνοτικές σκοτεινές ‘εσοχές’. Μιλάμε για ένα ξεκούραστο και γεμάτο άκουσμα, προς το παρόν με οδηγό τις δύο ψηφιακές πηγές αυτές, όπου μπορεί να παρασύρει για ώρες. Η περίπτωση της μεγάλης βελτίωσης πάνω στο ίδιο θέμα βάσης είναι εμφανέστατη, με τον ανασχεδιασμό του κ. Fink να κερδίζει ήδη χειροκρότημα στις κριτικές. Πρέπει να γράψουμε επίσης ότι πρόκειται για ένα από τα πιο σωστά τονικά και αρκούντως αποκαλυπτικά δίδρομα. Για όσους νοσταλγούς του rock, rock’n’roll και των blues, πιστέψτε και επιστρέψτε πάλι στην Epos. Το νεότερο αυτό έργο τέχνης είναι μουσικότατο, γεμάτο φυσικότητα και όγκο στις χαμηλές. Δεν παίζει όμως με σημαντικούς συμβιβασμούς σε τομείς ανάλυσης και λεπτομέρειας. Σε κερδίζει συνολικά. Η ομοιογένεια του είναι απλώς άψογη! Αξιοζήλευτη και η εντυπωσιακή φυσικότητα στις χαμηλές συχνότητες. Το κάτω φάσμα προσφέρεται με πολύ καλή συνοχή κάθε επόμενης και προηγούμενης νότας, ανεξαρτήτως κατηγορίας τιμής, αλλά και παρουσία δυναμική. Παρά τις μεγαλούτσικες διαστάσεις της καμπίνας του, δεν αντιληφθήκαμε κανένα άκομψο peak ή και κοιλιά από άκρο σε άκρο, τουλάχιστον με αυτά τα συνοδά. Σίγουρα, δεν αποτελεί πρόταση τοποθετημένη στα πλαίσια ενός έντεχνου εντυπωσιασμού. Αντίθετα, κυριαρχεί η ωριμότητα και η απαλότητα παντού, με φόντο ένα δυσεύρετο ‘matte’ μεν, συναρπαστικό δε σε πλούτο ηχοχρωμάτων περιβάλλον. Η μεταμόρφωση; Μπορούμε να την περιγράψουμε μόνο ως ριζοσπαστική. Για να σας ιντριγκάρουμε περισσότερο όμως, θα σας αφήσουμε εδώ επιμένοντας να πάτε να το συναντήσετε το γρηγορότερο. Σας περιμένει στην μόνιμη πλέον έδρα του. Ζητήστε επίμονα να το απολαύσετε με πηγή το Clearaudio Performance DC πικάπ που θα το συνοδεύει αναλογικά το επόμενο διάστημα. Ναι, ερμηνεύει τα μουσικά θέματα φέροντας στην συναισθηματική ‘μνήμη’ μας εκείνη την γοητεία των ηχείων παλαιότερων δεκαετιών, όσων σε άφηναν με το πλούσιο ‘χαρμάνι΄τους να πλησιάσεις ευκολότερα τους μουσικούς, να αισθανθείς το πραγματικό τους σκηνικό μέγεθος απλά και μόνον με έναν καλό ενισχυτή και πικάπ. Η τιμή του ανέρχεται στα 3.999 ευρώ και στην επιλογή σας βρίσκονται τρία φινιρίσματα: μαύρο, λευκό και επένδυσης καρυδιάς. Διατίθεται επίσης και με την δική του ειδικά σχεδιασμένη βάση.
Αντιπροσωπεία, Διάθεση και Ακροάσεις Epos Speakers:
STUDIO HI-FI DIAPASON
Ηλιουπόλεως 101,
Δάφνη, 17237 – Αθήνα
+30 2109765076
info@diapasonhifi.gr
.
