ELAC Alchemy DPA-2 Stereo Amplifier & DDP-2 Preamplifier/DAC [Review].

---

---

---

---

---

ELAC Alchemy DPA-2 Stereo Amplifier & DDP-2 Preamplifier/DAC

[Review]

Δοκιμή Προενισχυτή (με DAC Μετατροπέα, Roon Endpoint) &

Τελικού Ενισχυτή ELAC DPA-2 & DDP-2 σειράς Alchemy

 

Γολιάθ τσέπης !

Η ELAC, μετά την πολύ επιτυχημένη συνεργασία της στον τομέα των ηχείων με τον Andrew Jones, έκανε το 2017 ένα ακόμα μεγάλο βήμα εξέλιξης και επέκτασης, βάζοντας κάτω από την ομπρέλα της θυγατρικής ELAC Americas Inc το team της περίφημης Audio Alchemy, γνωστής για τις πρωτοποριακές σε σύλληψη και σχεδίαση και εξαιρετικές σε απόδοση αλλά προσιτές σε τιμή συσκευές της. Επικεφαλής της ομάδας παραμένει ο βετεράνος Peter Madnic, ιδρυτής και αρχιμηχανικός της από τις αρχές τις δεκαετίας του ‘90. Η ιστορία του Peter είναι μακρά και εξόχως δημιουργική, τόσο στο πλαίσιο της εταιρίας του όσο και ατομικά, μέσω της συνεργασίας του με ένα σωρό άλλες γνωστές εταιρίες, σε πολλούς και διάφορους τομείς του audio αλλά και του video, βάζοντας την υπογραφή του σε κυριολεκτικά εκατοντάδες σημαντικές συσκευές. Κομβικής σημασίας υπήρξε η συμμετοχή του στη σχεδιαστική ομάδα της κορυφαίας και πολυβραβευμένης Constellation Audio, στην οποία συμμετέχουν και άλλα ιερά τέρατα του χώρου όπως ο John Curl ο Bascom King και ο James Bongiorno. Αξίζει να τον αναζητήσετε στο web, μιας και όσα κι αν αναφέρουμε στα πλαίσια της εδώ παρουσίασης θα είναι λίγα.

Από τον γάμο των δύο εταιριών προέκυψε η σειρά ELAC Alchemy, ως συνέχεια και εξέλιξη των αντίστοιχων συσκευών της Audio Alchemy και πολύ γρήγορα απέσπασε ιδιαίτερα κολακευτικά σχόλια στον ειδικό τύπο διεθνώς, όπως άλλωστε είχε συμβεί και με τους προγόνους της. Κατά συνέπεια το ενδιαφέρον μας να τις πιάσουμε στα χέρια μας ήταν μεγάλο. Η σειρά περιλαμβάνει τον ενεργό προενισχυτή/DAC/streamer DDP-2 και τον τελικό ενισχυτή DPA-2 που εξετάζουμε εδώ, προερχόμενους από τις αντίστοιχες -1 εκδοχές της Audio Alchemy. Η σειρά περιλαμβάνει και τον προενισχυτή φωνογραφικών κεφαλών PPA-1, ο οποίος έχει επίσης αποσπάσει κολακευτικές κριτικές, όμως δεν είχαμε την ευκαιρία να εξετάζουμε όπως του αρμόζει σε αυτό το άρθρο. Ο PPA-1 δεν έχει πρόγονο αλλά δεν θα μπορούσε να λείπει από τη σειρά. Δεν ξεχνάμε ότι το πρώτο καταναλωτικό προϊόν στην εκατονταετή ιστορία της ELAC ήταν ένα πικάπ, το PW1 πίσω στο 1948 και έκτοτε τα πικάπ δεν έλειψαν ποτέ από τον κατάλογο των προϊόντων της.

Περιγραφές και δυνατότητες

 Γενικά

Οι συσκευές της σειράς έχουν σχεδόν όμοια εξωτερική εμφάνιση, περιεχόμενες σε όμοια κουτιά από ατσάλι, αρκετά μεγάλου βάρους σε σχέση με το μέγεθός τους. Το ύψος τους χωρίς τα πόδια είναι μόλις ένα Rack Unit (1U=1,75”=4,45cm χωρίς τα πόδια) πράγμα που εκτός της ευκολίας στην τοποθέτηση σε οικιακό περιβάλλον, καθιστά εφικτή την ενσωμάτωσή τους και σε studio rack. Μάλιστα επειδή το πλάτος τους είναι λίγο μικρότερο από το στάνταρ 19U, ο τελικός DPA-2 περιλαμβάνει στη συσκευασία του ειδικούς προσαρμογείς που βιδώνουν στα πλάγια της πρόσοψης. Συνεπώς, οι επαγγελματίες του ήχου βρίσκονται σαφώς εντός εμβέλειας ως δυνητικοί πελάτες παρ’ όλο που η σειρά δεν προωθείται άμεσα ως τέτοια. Στην οικιακή χρήση μπορούν να τοποθετηθούν η μία επάνω στην άλλη, καταλαμβάνοντας και οι δύο μαζί (ή και οι τρείς, μαζί με τον PPA-1) το χώρο ενός συνήθους ολοκληρωμένου ενισχυτή, προσφέροντας όμως πολύ μεγαλύτερη ευελιξία. Πέραν της συμβατότητας με τα studio racks, η επιλογή του μικρού ύψους αλλά κανονικού πλάτους επέτρεψε την καλύτερη από άποψη εργονομίας διάταξη των εισόδων και εξόδων, ειδικά του DDP-2 που έχει πολλές, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Το μόνο στοιχείο που θα χρειαστεί την προσοχή σας είναι το σχετικά μεγάλο βάθος τους, ίσο με 34cm χωρίς τα βύσματα.

Οι προσόψεις είναι από βουρτσισμένο αλουμίνιο, ανοδιωμένο σε μαύρο χρώμα (μάλλον ανθρακί θα το έλεγα), το οποίο είναι και το μόνο διαθέσιμο. Έχουν ένα οριζόντιο αυλάκι στο κέντρο τους, μέσα στο οποίο βρίσκονται τοποθετημένα κατά πλάτος, από αριστερά προς τα δεξιά, ο διακόπτης On/Off, τα κουμπιά για τις βασικές λειτουργίες και τα led ενδείξεων. Στο δεξιό μέρος διαθέτουν μία υψηλού κοντράστ μαυρόασπρη OLED οθόνη ενδείξεων, με λευκούς χαρακτήρες σε μαύρο φόντο για να δένει όμορφα με τη μαύρη πρόσοψη. Η ωφέλιμη διαγώνιός της δεν ξεπερνά τις 2 ίντσες και θα μπορούσε ίσως να είναι λίγο μεγαλύτερη παρά το περιορισμένο ύψος της πρόσοψης. Η ευκρίνειά της είναι πολύ καλή ακόμα και σε περιβάλλον με ισχυρό φωτισμό ενώ παράλληλα δεν ενοχλεί όταν ο φωτισμός είναι χαμηλός. Για την ένδειξη της στάθμη της έντασης στον DDP-2 χρησιμοποιείται αρκετά μεγάλη γραμματοσειρά, ορατή από αρκετά μεγάλη απόσταση. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και για τις υπόλοιπες πληροφορίες κι αυτό περιορίζει τη χρηστικότητά της, ιδιαίτερα σε άτομα με προβλήματα όρασης.

Η απτή ποιότητα κατασκευής είναι πολύ καλή, εμπνέοντας εμπιστοσύνη. Η λειτουργία των πιεστικών κουμπιών και του περιστροφικού που υπάρχει στη δεξιά άκρη του DDP-2, είναι θετική και ευχάριστη, τα δε βύσματα στις πίσω όψεις είναι πολύ καλής ποιότητας. Η αισθητική είναι λιτή και κατά τη γνώμη μου όμορφη αλλά δεν είναι προορισμένη να τραβάει το βλέμμα. Σε κάθε περίπτωση είναι εμφανής η προσπάθεια για ένα ποιοτικό προϊόν σε κάθε τομέα, χωρίς όμως σπατάλες στον τομέα της εμφάνισης. Το κόστος κατασκευής έχει συγκεντρωθεί περισσότερο εκεί που έχει τη μεγαλύτερη αξία, δηλαδή στην ηχητική απόδοση και την αντοχή στο χρόνο. Προσωπικά θεωρώ τη σειρά ένα υπόδειγμα ιδιαίτερα επιτυχημένου βιομηχανικού σχεδιασμού για την κατηγορία τιμής που κινείται.

Προχωρώντας στο εσωτερικό των συσκευών, συναντάμε τα σημαντικότερα κοινά χαρακτηριστικά τους που βρίσκονται στην κυκλωματική σχεδίαση. Είναι οι πλήρως ισορροπημένες (balanced) τοπολογίες σε όλα τα στάδια, ψηφιακά και αναλογικά, με πλήρως διακριτά εξαρτήματα (χωρίς χρήση τελεστικών) στα ενεργά στάδια, χωρίς ανάδραση και χωρίς πυκνωτές στο δρόμο του σήματος (DC coupled, servo controlled) και  λειτουργία όλων των αναλογικών σταδίων σε τάξη A, εκτός από το στάδιο εξόδου του τελικού, το οποίο υλοποιείται με κυκλώματα class D. Εδώ λοιπόν βλέπουμε που δόθηκε το βάρος ως προς το κόστος κατασκευής, δεδομένου του ότι εμείς τουλάχιστον δεν έχουμε υπόψη μας καμία ανταγωνιστική των Alchemy συσκευή που να ακολουθεί αυτή την προσέγγιση με τόσο απόλυτο τρόπο και να μην πωλείται τουλάχιστον στα διπλά χρήματα.

Και στις δύο συσκευές, οι τροφοδοσίες των διαφόρων σταδίων είναι πλήρως διαχωρισμένες, με πλήθος τοπικών σταθεροποιήσεων εξαιρετικά χαμηλού θορύβου. Για τα ψηφιακά κυκλώματα του DDP-2 και το στάδιο εξόδου του DPA-2 χρησιμοποιούνται εξελιγμένα διακοπτικά τροφοδοτικά, προκειμένου το κόστος κατασκευής αλλά και ο όγκος και το βάρος των συσκευών να παραμείνουν προσγειωμένα. Για τα υπόλοιπα αναλογικά στάδια χρησιμοποιούνται γραμμικά τροφοδοτικά, με τοροειδείς μετασχηματιστές, μεγάλου μεγέθους για τη συγκεκριμένη θέση. Επίσης, αν εξαιρέσουμε τα προαναφερθέντα class D στάδια εξόδου που είναι της Hypex, όλα τα υπόλοιπα κυκλώματα, συμπεριλαμβανομένων και των διακοπτικών τροφοδοτικών, είναι σχεδιάσεις του team Madnic, με σχολαστική προσοχή στη λεπτομέρεια, με τελικό σκοπό η σειρά Alchemy όχι απλά να ικανοποιήσει αλλά να εκπλήξει τον ακροατή της στην κατηγορία τιμής που προσφέρεται. Τέλος διαθέτουν αρκετά αναλυτικό manual (μόνο στα Αγγλικά και Γαλλικά) το οποίο είναι διαθέσιμο και σε μορφή pdf στο site της ELAC.

ELAC Προενισχυτής Alchemy Series DDP-2

Ο DDP-2 είναι μια τόσο πλούσια σε εξοπλισμό, δυνατότητες και σχεδιαστικές ιδιαιτερότητες συσκευή που η πλήρης περιγραφή της θα απαιτούσε πολύ μεγάλο χώρο και σίγουρα θα κούραζε ακόμα και τον πιο υπομονετικό αναγνώστη. Θα προσπαθήσω εδώ να περιγράψω όσα πιστεύω ότι είναι περισσότερο σημαντικά, προσπαθώντας να μην ξεφύγω πολύ. Πέρα από τη δική μου περιγραφή, έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήστε τον ίδιο τον Peter Madnic να παρουσιάζει τη συσκευή μέσα-έξω στο Youtube:

Ο DDP-2 λοιπόν, συνδυάζει τέσσερις συσκευές σε ένα κουτί:

Fully balanced ενεργός αναλογικός προενισχυτής γραμμής που όπως προανάφερα είναι υλοποιημένος με FET σε τάξη Α, χωρίς πυκνωτές στο δρόμο του σήματος και με πλήρως απομονωμένη τροφοδοσία και γειώσεις από τα ψηφιακά κυκλώματα αλλά και από τη γείωση του σασί ώστε να αποφευχθεί κάθε πιθανή αλληλεπίδραση που θα μπορούσε να εισάγει θόρυβο. Είναι σε θέση να δώσει στην έξοδό του 7Vrms όταν το σήμα προέρχεται από το ψηφιακό τμήμα και 10Vrms από το αναλογικό τμήμα. Συνεπώς είναι απολύτως ικανός να οδηγήσει αναίσθητους τελικούς, πράγμα χρήσιμο στο κυνήγι της μείωσης του συνολικού θορύβου ενός συστήματος. Οι είσοδοι γραμμής (αναλογικές) είναι τρείς, μία balanced (XLR) και δύο single ended (RCA) και δεν ψηφιοποιούνται, παραμένοντας αναλογικές μέχρι την έξοδο. Οι αναλογικές έξοδοι είναι επίσης τρεις, μία balanced (XLR) και δύο single ended (RCA), εκ των οποίων η μία είναι σταθερού κέρδους (fixed gain), παρέχοντας σημαντική ευελιξία. Δεν υπάρχει είσοδος phono καθώς γι’ αυτή τη δουλειά υπάρχει η τρίτη συσκευή της σειράς, ο PPA-1.

DAC που χρησιμοποιεί όχι ένα αλλά δύο chip της Αsahi Kasei (ΑΚ4493EQ), ένα για κάθε κανάλι, σε balanced συνδεσμολογία. Παρ όλο που το ΑΚ4493EQ  δεν είναι η ναυαρχίδα της AKM, η συγκεκριμένη υλοποίηση ανεβάζει τον πήχη ψηλότερα από εκεί που φθάνουν συνήθως οι σχεδιάσεις με ένα chip και για τα δύο κανάλια, σε θέματα γραμμικότητας, θορύβου και παραμορφώσεων.

Αρκετή φροντίδα έχει διατεθεί στη διατήρηση του jitter σε πολύ χαμηλό επίπεδο, με την είσοδο USB να είναι ασύγχρονη, τη μετατροπή όλων ανεξαιρέτως των ψηφιακών εισόδων σε I²S, τη χρήση ρολογιών υψηλής ακρίβειας και επιπλέον ένα chip ακριβώς πριν τα AKM, για το οποίο δεν μπορέσαμε να βρούμε πληροφορίες αλλά κατά τον Peter Madnic είναι ένα φίλτρο jitter ( ή αλλιώς clock cleaner) που μειώνει ακόμα περισσότερο το jitter στο επίπεδο των τρισεκατομμυριοστών του δευτερολέπτου (picoseconds) πριν την αποκωδικοποίηση.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης η επιλογή του σχεδιαστικού team να πάει στα άκρα την επιλογή «διακριτά εξαρτήματα αντί τελεστικών ενισχυτών», υλοποιώντας το φίλτρο μετά το DAC με παθητικό δίκτυο πηνίων, πυκνωτών και αντιστάσεων. Ο λόγος κατά τον Peter είναι ότι έτσι πέτυχαν σαφώς χαμηλότερη παραμόρφωση φάσης (phase shift) στην οποία ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι πολύ ευαίσθητος, ενώ η συνηθισμένη εύκολη λύση των τελεστικών έχει σαφώς χειρότερες επιδόσεις σε αυτό τον τομέα επειδή χρησιμοποιούνται μεγάλες ποσότητες ανάδρασης.

Τη συλλογή και διαχείριση των ψηφιακών σημάτων από τις διάφορες εισόδους καθώς και την επεξεργασία τους με το ιδιόκτητο software (εφόσον ο χρήστης το επιλέξει), επιτελεί ένας επεξεργαστής της οικογένειας Shark της Analog Devices (ADSP-21584).

Οι υποστηριζόμενες αναλύσεις σε PCM είναι 24bit/192KHz από τις εισόδους SPDIF και μέχρι 32bit/384kHz από τη USB. Η υποστήριξη DSD είναι x1 (DSD64) από το δίκτυο και x2 (DSD128) από τη θύρα USB.

Οι ψηφιακές ενσύρματες είσοδοι περιλαμβάνουν μία Ethernet, μία USB type-B (ασύγχρονη), δύο ομοαξονικές SPDIF (RCA) και δύο οπτικές, μία AES/EBU (XLR) και δύο I²S εκ των οποίων η μία HDMI και η άλλη η mini DIN που είχε υιοθετήσει η Audio Alchemy στις συσκευές της και διατηρείται κι εδώ. Συνολικά εννέα είσοδοι συν οι δύο ασύρματες, wifi και η Bluetooth για το streamer που θα δούμε πιο κάτω. Συνεπώς, είναι πολύ απίθανο να  λείψει κάτι στο χρήστη. Οι ψηφιακές είσοδοι είναι  γαλβανικά απομονωμένες από το κύκλωμα, μέσω ειδικών μετασχηματιστών, για την αποφυγή βρόγχων γείωσης.

Για τα ψηφιακά σήματα PCM μπορούν να καταχωρηθούν οι εξής επιλογές για κάθε είσοδο ξεχωριστά:

• Τέσσερα φίλτρα ψηφιακής εξόδου

F1: Linear phase, fast roll-off

F2: Linear phase, slow roll-off

F3: Minimum phase, fast roll-off

F4: Minimum phase, slow roll-off (apodizing)

• Αύξηση (ή όχι) της ανάλυσης bit (resolution enhancement) από 16 σε 24bit και από 24 σε 32bit.
• Αύξηση (ή όχι) συχνότητας δειγματοληψίας (upsampling) μέχρι τα 384KHz

Οι διαφορές μεταξύ των τεσσάρων φίλτρων της ψηφιακής εξόδου είναι (ως συνήθως) πολύ μικρές. Το F2 απέδωσε στα δικά μου αυτιά τα πιο φυσικά ηχοχρώματα, αλλά το πιο δημοφιλές είναι το F4.  Τελικά ο κάθε χρήστης θα βρει τη δική του προτίμηση.

Πιο χρήσιμη δυνατότητα στην πράξη αποδείχθηκε η αύξηση της ανάλυσης bit επειδή, ειδικά η μετατροπή από 16 σε 24 βελτίωσε αισθητά τον όγκο και τον αέρα και το βάθος της σκηνής αλλά και τη φυσικότητα στη ροή των δυναμικών και κατά συνέπεια το ρεαλισμό στην απόδοση της κίνησης του κάθε οργάνου, χωρίς να μπορέσω να παρατηρήσω ανεπιθύμητες παρενέργειες. Το βήμα από τα 24 στα 32 bit είχε συγκριτικά μικρότερη αλλά όχι αμελητέα επίδραση. Από την άλλη, η αύξηση της συχνότητας δειγματοληψίας (upsampling) είχε πιο σχετικά αποτελέσματα, με ορισμένες ηχογραφήσεις να ωφελούνται και άλλες όχι.

Στο τέλος του άρθρου δείτε ένα παράρτημα με σκέψεις γύρω από τις δυνατότητες του DAC (ή την απουσία τους).

Streaming end point το οποίο υλοποιείται σε ξεχωριστή πλακέτα, όντας ένας mini υπολογιστής που τρέχει Linux και χρονίζεται κι αυτός με ρολόγια υψηλής ακρίβειας ώστε να περιοριστεί δραστικά και το jitter που προέρχεται από το δίκτυο. Αυτός είναι υπεύθυνος και για όλες τις άλλες λειτουργίες του DDP-2 που σχετίζονται πχ. με το πάτημα των κουμπιών στην πρόσοψη ή το τηλεχειριστήριο. Το streamer διαθέτει τρείς παράλληλες εξόδους προς το DAC, κάθε μία από τις οποίες μπορεί να αποδοθεί σε οποιαδήποτε από τις εισόδους δεδομένων (ethernet, WiFi και Bluetooth) και βέβαια η κάθε μία με τις δικές της ανεξάρτητες ρυθμίσεις και επιλογές (φίλτρα, DSP, στάθμη εξόδου κλπ.). Με αυτές οι ψηφιακές είσοδοι του DDP-2,  γίνονται συνολικά 11, καθιστώντας τον μία από τις πιο πλούσια εξοπλισμένες, ευέλικτες και προσαρμοστικές συσκευές που έχουν περάσει από τα χέρια μου. Το streamer είναι βελτιστοποιημένο κυρίως για το οικοσύστημα της εφαρμογής Roon (Roon ready) στην οποία βασίζονται και οι music servers της σειράς Discovery της ELAC. Μέσω της Roon μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι συνδρομές σε Tidal, Qobuz κλπ. Κατά τα άλλα συνεργάζεται απ’ ευθείας με το Spotify connect και το Air Play (όχι όμως και το Air Play 2). Προσοχή! Ο ορισμός streaming end point σημαίνει ότι η συσκευή απλά παραλαμβάνει έτοιμες ψηφιακές ροές από εξωτερικές συσκευές που παίζουν το ρόλο του media server (κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες, υπολογιστές και βέβαια εξειδικευμένοι music servers) μέσω των δικτυακών συνδέσεων και τις προωθεί στο DAC για αποκωδικοποίηση αλλά ΔΕΝ διαθέτει το ίδιο τις λειτουργίες αυτές και συνεπώς δεν δέχεται data απ’ ευθείας από σκληρούς δίσκους, στικάκια USB κλπ. Κατά συνέπεια δεν διατίθεται σχετική εφαρμογή (app) για κινητά κλπ.

Ενισχυτής ακουστικών που βρίσκεται ποιοτικά στο ίδιο επίπεδο με τα υπόλοιπα κυκλώματα του DDP-2, όντας ικανός να οδηγήσει τα περισσότερα ακουστικά της αγοράς με εξαιρετικό ήχο και απουσία θορύβου. Η ενεργοποίηση της εξόδου ακουστικών γίνεται από πλήκτρο στην πρόσοψη και όταν επιλεγεί, οι ρυθμιζόμενες ως προς τη στάθμη έξοδοι απενεργοποιούνται (όχι όμως και η fixed gain έξοδος).

Ο DDP-2 ξεχωρίζει από το μεγάλο περιστροφικό ρυθμιστικό στάθμης στο δεξί άκρο του, που χρησιμεύει και για τη κίνηση και επιλογή μέσα στο μενού καθώς και από την έξοδο ακουστικών (6,3mm TRS) δίπλα στο διακόπτη On/Off. Φυσικά διαθέτει τηλεχειριστήριο μέσω του οποίου μπορούν επίσης να γίνουν όλες οι επιλογές και οι ρυθμίσεις τις συσκευής. Κατασκευασμένο από ποιοτικό πλαστικό, δεν διεκδικεί βραβεία αλλά είναι στιβαρό και συμπαγές σε διαστάσεις. Σημαντική ευκολία η ύπαρξη ειδικών κουμπιών για την άμεση ρύθμιση της ισορροπίας καναλιών καθώς και την επιλογή των φίλτρων DSP και up-sampling, χωρίς ανάγκη εισόδου σε μενού.

Στο μενού μπαίνεις είτε από το τηλεκοντρόλ, είτε από τον περιστροφικό επιλογέα στην πρόσοψη, είτε και από ειδικά κουμπιά, επίσης στην πρόσοψη (ο καθένας θα βρει την πιο βολική γι’ αυτόν μέθοδο). Συναντάμε αρκετές χρήσιμες και εύκολες στην κατανόησή τους επιλογές και ρυθμίσεις, όπως η στάθμη εξόδου και η ισορροπία καναλιών για κάθε είσοδο ξεχωριστά, άλλες εξειδικευμένες για τα ψηφιακά όπως την επιλογή φίλτρων και DSP αλλά και κάποιες λιγότερο συνηθισμένες, όμως σημαντικές, όπως η δυνατότητα αντιστροφής της πολικότητας στην έξοδο για διόρθωση της φάσης, όταν είναι inverting κάποια εξωτερική πηγή ή ο συνδεδεμένος τελικός ενισχυτής. Όλες οι ρυθμίσεις καταχωρούνται και παραμένουν στη μνήμη ακόμα και όταν η συσκευή είναι σβηστή. Έτσι, όταν πχ. αλλάζουμε είσοδο, αλλάζουν πάντα και όλες οι ρυθμίσεις με αυτές της νέας επιλεγμένης εισόδου, μεταξύ των οποίων και η αποθηκευμένη δική της στάθμη έντασης που είχε τεθεί κατά την τελευταία χρήση της. Όταν η συσκευή ανάβει, τίθεται στην τελευταία κατάσταση που βρισκόταν πριν σβήσει.

Η οθόνη σε κατάσταση ακρόασης πληροφορεί για την επιλεγμένη είσοδο, το είδος της εισόδου (ψηφιακό ή αναλογικό), το ύψος της στάθμης αναπαραγωγής, το επιτυχές ή όχι κλείδωμα του DAC στα εισερχόμενα ψηφιακά σήματα, τη συχνότητα δειγματοληψίας, το επιλεγμένο φίλτρο ψηφιακής εξόδου και το αν είναι επιλεγμένη ή όχι η αύξηση ανάλυσης bit. Διατίθενται επιλογές είτε για τη συνεχή λειτουργία της οθόνης είτε για το χρονικό διάστημα που θα απενεργοποιείται μετά από την τελευταία ενέργεια του χρήστη.

Στις γενικότερες ευκολίες περιλαμβάνεται και η δυνατότητα ενεργοποίησης και απενεργοποίησης συνδεδεμένων συσκευών, συμβατών με σήματα Trigger +12Volt, όπως φυσικά είναι και ο τελικός DPA-2. Έτσι οι δυό τους ανοίγουν και κλείνουν ταυτόχρονα από το τηλεχειριστήριο του DDP-2.

Εντός των δυνατοτήτων και των σκοπών του DDP-2 είναι και η οδήγηση ενεργών ηχείων, είτε οικιακών είτε studio monitors, μια επιλογή που απαντάται όλο και πιο συχνά μεταξύ των «ψαγμένων» μουσικόφιλων λόγω των ιδιαίτερων πλεονεκτημάτων της, όπως (μεταξύ των άλλων) η δυνατότητα χρήσης εξελιγμένου και σχετικά εύκολου στην εφαρμογή room correction και άλλων ψηφιακών φίλτρων τα οποία συχνά συνοδεύουν τέτοια ηχεία.

ELAC Alchemy Series DPA-2 στερεοφωνικός τελικός ενισχυτής με δυνατότητα γεφύρωσης

Το debate γύρω από την ηχητική ποιότητα των ενισχυτών class D κρατεί καλά. H τάξη αυτή έχει συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση ζητημάτων που με τις άλλες τεχνολογίες παρέμεναν δυσεπίλυτα, ιδιαίτερα όταν το κόστος έχει σημασία (δηλαδή στο 99% των περιπτώσεων). Όπως για παράδειγμα η επίτευξη μεγάλης ισχύς με μικρό όγκο και βάρος, η μείωση της αρμονικής παραμόρφωσης και του θορύβου σε σχεδόν μη αντιληπτά επίπεδα, η ευκολία οδήγησης δύσκολων ηχείων και η μείωση της κατανάλωσης ρεύματος και της θερμοκρασίας λειτουργίας για δεδομένη ισχύ. Οι εξαιρέσεις που πετυχαίνουν αρκετά από τα παραπάνω σε επίπεδο τάξης AB είναι πολύ λίγες, και ότι γνωρίζουμε κοστίζει περισσότερο από τα διπλά χρήματα του DPA-2 και με μικρότερη ισχύ. Πέρα από τους αριθμούς που δεν εξασφαλίζουν από μόνοι τους καλή ηχητική απόδοση, η εξέλιξη της Class D από προικισμένους σχεδιαστές συνδεδεμένους δημιουργικά με την αγορά, έχει προχωρήσει τόσο πολύ ώστε κατά την ταπεινή μας γνώμη έχει πλησιάσει πολύ κοντά στον ορισμό του Peter Walker για τον τέλειο ενισχυτή ισχύος ως “a straight wire with gain”. Η Class D συνεργάζεται πολύ καλά με διακοπτικά τροφοδοτικά, τα οποία επίσης έχουν εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια για audio εφαρμογές και τα οποία δεν έχουν ανάγκη το κόστος και το βάρος του χαλκού που περιέχεται στους μεγάλους μετασχηματιστές των γραμμικών τροφοδοτικών ισχύος. Αυτό έχει οδηγήσει σε προσιτές συσκευές πολύ καλής έως εξαιρετικής ηχητικής απόδοσης, όπως ο εξεταζόμενος DPA-2 ο οποίος χρησιμοποιεί modules ισχύος της Hypex. Οι περισσότεροι κατασκευαστές ενισχυτικών μονάδων έχουν από καιρό στραφεί και σε αυτή την τεχνολογία και μάλιστα ορισμένοι βασίζονται πλέον αποκλειστικά σε αυτή, όπως για παράδειγμα η NAD. Ακόμα και πολύ «βαριά» ονόματα που κινούνται και στη no limits κατηγορία, έχουν παρουσιάσει προτάσεις ψηλού κόστους και ανάλογης απόδοσης.

Ο DPA-2 αποδίδει σε στερεοφωνική λειτουργία 2x210W στα 8Ω και 2x325W στα 4Ω και στη σπάνια για την κατηγορία περίπτωση που αυτό δεν είναι αρκετό, γεφυρώνεται και  λειτουργεί ως monoblock αποδίδοντας 625W/8Ω και 420W/4Ω. Επίσης, με αντίσταση εξόδου 0,03Ω στο 1KHz, διαθέτει συντελεστή απόσβεσης περί το 270 στα 8Ω. Κατά συνέπεια σπρώχνει δυνατά, με άνεση, πυγμή και θαυμάσιο έλεγχο σε υψηλές στάθμες, σχεδόν οποιοδήποτε ηχείο συνδεθεί επάνω του.

Αυτό που κυρίως ξεχωρίζει τον DPA-2 από τους ανταγωνιστές του είναι κι εδώ η προσέγγιση «διακριτά εξαρτήματα αντί τελεστικών». Οι περισσότερες, αν όχι όλες οι υλοποιήσεις class D τουλάχιστον στην περιοχή τιμής του DPA-2 (και όχι μόνο), χρησιμοποιούν τελεστικούς στο κρίσιμο στάδιο της εισόδου και παρότι αυτά τα chips έχουν φθάσει σε πολύ ψηλά επίπεδα απόδοσης σε θέματα θορύβου και THD, δεν παύουν να έχουν το μειονέκτημα της ύπουλης παραμόρφωσης φάσης (phase shift). O chef Madnic, γνωρίζοντας ότι τα class D κυκλώματα χρησιμοποιούν εξ ορισμού σχετικά μεγάλες ποσότητες ανάδρασης και με σκοπό τον περιορισμό της επίδρασής της στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα, ακολούθησε και στον DPA-2 το δύσκολο και ακριβό σε κόστος δρόμο της υλοποίησης ενός fully balanced και servo-controlled DC coupled κυκλώματος σε τάξη Α με διακριτά εξαρτήματα, χωρίς ανάδραση και τροφοδοτούμενου από ξεχωριστό γραμμικό τροφοδοτικό εξαιρετικά χαμηλού θορύβου. Μεταφορικά θα έλεγα ότι με αυτή την επιλογή έβαλε στο τιμόνι της class D ένα εξαιρετικό κύκλωμα class A κι εδώ είναι που αποκτά νόημα ο τίτλος Alchemy της σειράς. Επίσης ο Peter υποστηρίζει ότι έχει δοκιμάσει όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες τάξης D και έχει επιλέξει για το στάδιο εξόδου τα παλαιότερα αρθρώματα της Hypex, τα UcD400 αντί των νεότερων όπως τα Ncore, επειδή θεωρεί ότι ηχητικά είναι καλύτερα, παρ’ ότι τα νεότερα «μετρούν» καλύτερα.

Ο DPA-2 διαθέτει και balanced (XLR) και single ended (RCA) εισόδους με την επιλογή μεταξύ τους να γίνεται βολικά μέσω πλήκτρου στην πρόσοψη. Επίσης περιλαμβάνει της δυνατότητα επιλογής μεταξύ standard και high gain, πάλι με πλήκτρο στην πρόσοψη. Έτσι είναι συμβατός με το σύνολο των προενισχυτών της αγοράς, ακόμα και με τους παθητικούς. Η σαφώς προτιμώμενη χρήση του είναι με τη balanced είσοδο, όχι μόνο για λόγους θορύβου αλλά κυρίως επειδή ο ήχος του είναι αισθητά καλύτερος σε όλες τις παραμέτρους και ένα ακόμα κλικ πιο δυναμικός σε σχέση με τη single ended. Πάντως είναι τόσο καλός τελικός που και η χρήση του και ως single ended είναι επιπέδου αναφοράς στην κατηγορία του.

Τα Hypex στη έξοδο δεν πρόκειται να ανεβάσουν αισθητά τη θερμοκρασία τους παρά μόνο αν πιεστούν πραγματικά κοντά στα άκρα για παρατεταμένο διάστημα και με ηχεία χαμηλής εμπέδησης. Το μόνο τμήμα που ζεσταίνεται ελαφρά στον DPA-2 είναι το στάδιο εισόδου, έτσι για να μας θυμίζει την παρουσία της τάξης A εκεί.

Ακροάσεις & Εντυπώσεις

Πήρε περίπου ένα δεκαήμερο συνεχώς στο On και με πολύ χρήση (και στην TV) μέχρι οι συσκευές έρθουν κοντά στον καλύτερό τους εαυτό. Για τη διασύνδεση μεταξύ τους χρησιμοποίησα αρχικά τις RCA για ένα μικρό διάστημα και μετά το γύρισα στις balanced και έμεινα εκεί. Πάντως οι διαφορές πριν και μετά το στρώσιμο δεν ήταν τόσο μεγάλες όσο σε άλλα συστήματα κυρίως class A αλλά και AB. Τα ELAC θα  παίξουν ευχάριστα ήδη από την κούτα, δεν θα τσιρίξουν και δεν ακουστούν θολά ή σφιγμένα. Απλά με τον καιρό ανοίγει κι άλλο το μπάσο τους, ωριμάζουν οι χροιές τους και βελτιώνεται κι άλλο η ανάλυση και η στερεοφωνία. Επίσης, χρειάστηκαν αρκετές δοκιμές με όσα καλώδια ρεύματος, interconnect και ηχείων είχα στη διάθεσή μου μέχρι να βρω τη σωστή συνταγή για τα αυτιά μου. Το ότι τα ίδια τα μηχανήματα δεν είναι ιδιαίτερα δύστροπα αποδείχθηκε όταν τελικά κατέληξα σε καλώδια επάργυρων αγωγών παντού, πράγμα που σε συστήματα κουρδισμένα με διαφορετικό τρόπο, θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες στις χροιές. Τα ELAC τα πήγαν μια χαρά με τα επάργυρα ενώ με το χαλκό τα αποτελέσματα σε γενικές γραμμές ήταν λιγότερο ικανοποιητικά. Μάλιστα κάποιοι solid core χαλκοί ακούστηκαν πιο επιθετικοί και σκληροί σε σχέση με το ασήμι! Σε κάθε περίπτωση, κάποιος μπορεί να κάνει διάφορα μείγματα και να «κουρδίσει» το τελικό αποτέλεσμα με βάση τα γούστα του. Tο σύστημα θα ανταποκριθεί άμεσα σε κάθε αλλαγή.

Μετά το στρώσιμο και την τελική επιλογή καλωδίων, το πακέτο κατάφερε να με ενθουσιάσει αποδίδοντας τις αγαπημένες μου μουσικές με εξαιρετική ταχύτητα, σχεδόν εκρηκτικά δυναμικά και εξαιρετικό έλεγχο σε όλο το φάσμα και μάλιστα με τη standard ρύθμιση του gain στον τελικό και όχι τη high, όπου το πράγμα ξεφεύγει ακόμα περισσότερο αλλά δημιουργούνται και μικρές αρνητικές συνέπειες στα υπόλοιπα ηχητικά χαρακτηριστικά. Γενικά το high gain ενδείκνυται μόνο για συνεργασία με παθητικούς ή πολύ αναιμικούς προενισχυτές. Η ταχύτητα, ο έλεγχος και τα δυναμικά βρίσκονται ψηλά στη δική μου ιεραρχία προτιμήσεων επειδή είμαι ο ίδιος ερασιτέχνης μουσικός και γνωρίζω καλά τη φυσική δυναμική των οργάνων (attack-sustain-decay). Αυτές οι παράμετροι αποτελούν σημαντικότατο κομμάτι πληροφορίας για την ανασύσταση μιας ρεαλιστικής μουσικής σκηνής και όταν είναι υποβαθμισμένες εγώ τουλάχιστον βαριέμαι, άσχετα με το τι μάρκα είναι, πόσο κοστίζει ή πόσα Watt αποδίδει αυτό που ακούω.

Για να διαπιστώσει κανείς την απόδοση του σετ σε αυτούς τους τομείς, αρκεί να ακούσει ένα μόνο κομμάτι, το Bulgaria, bonus track στο album «Live In Italy» των Peter Erskine, Alan Pasqua και Darek Oleszkiewicz. Αν είναι drum freak σαν εμένα, απλά θα ενθουσιαστεί και θα δυσκολευτεί να αντιστοιχήσει την απόδοση με το κόστος και το φυσικό μέγεθος του ενισχυτή. Η επίτευξη αυτής της δυναμικής συμπεριφοράς απαιτεί επιλογές που συνήθως έρχονται σε αντίθεση με την απαίτηση για περισσότερη «εσωτερικότητα» στις χροιές και την ατμόσφαιρα της ηχογράφησης. Όμως τα Alchemy καταφέρνουν να τικάρουν όλα τα κουτάκια του απαιτητικού ακροατή με τόσο ψηλά σκόρ που εγώ τουλάχιστον δεν έχω ακούσει ως πακέτο από άλλο σύστημα σε αυτή την κατηγορία τιμής.

Αλλά οι ποιότητες των Alchemy δεν σταματούν στην πυγμή. Ναι, η απόδοση στις χαμηλές συχνότητες είναι από τις καλύτερες που έχουμε ακούσει, λόγω class D, με πολύ μεγάλη έκταση, σωστούς όγκους και εξαιρετική περιγραφή της νότας ακόμα και με ηχεία που υστερούν σε αυτά τα ζητήματα. Είναι τέτοιος ο έλεγχος που ασκείται στα woofer που ακόμα και οι συχνότητες συντονισμού του χώρου ακρόασης διεγείρονται λιγότερο (περιορισμός του booming).  Αλλά το να σταθεί κανείς εκεί θα αδικήσει κατάφορα το σύνολο. Τα μεσαία είναι φυσικά και γλαφυρότατα, σε παρασέρνουν σε πολύωρες απολαυστικές ακροάσεις κατά τις οποίες παύεις να ψάχνεσαι για την τέλεια ηχογράφηση και ακούς ότι έβαλες να παίξει από την αρχή μέχρι το τέλος, συνήθως ανακαλύπτοντας και καινούργια στοιχεία που δεν είχες δώσει σημασία στο παρελθόν. Δύσκολα όργανα όπως το βιολί, τα πνευστά, το πιάνο και τα μεταλλικά κρουστά ακούγονται με τη φυσική τους υπόσταση, ίσως μια ιδέα προς τη φωτεινή πλευρά αλλά με σχεδόν πλήρη απουσία κόκκου και περιττής λαμπρότητας. Τα πρίμα είναι πολύ εκτεταμένα ταχύτατα και αναλυτικά, αποδίδοντας πειστικά τις χροιές και τα σώματα των οργάνων της περιοχής, επίσης με απουσία κόκκου και παραμορφώσεων. Η ανάλυση βρίσκεται σε πολύ ψηλό επίπεδο, αποδίδοντας με άνεση την υπόσταση και τη δυναμική των ήχων χαμηλής και πολύ χαμηλής στάθμης. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι ιδιαίτερα αισθητό στην ευκρινή απόδοση των οργάνων της ορχήστρας που βρίσκονται στο βάθος. Επίσης συμμετέχει στη δημιουργία μιας πραγματικά πολύ μεγάλης σκηνής, που σε κάποιες ηχογραφήσεις εκπλήσσει, ξεπερνώντας με ευκολία τα όρια του χώρου ακρόασης, ιδιαίτερα στο βάθος. Δεν υπάρχει ίχνος προβολικότητας ή ασάφειας. Η σκηνή παρουσιάζεται πολύ καλά οργανωμένη και ευκρινής, συνήθως πίσω και σε κάποιες περιπτώσεις πολύ πίσω από τα ηχεία, με μορφή και διαστάσεις που εξαρτώνται και μπορούν να περιοριστούν μόνο από την ηχογράφηση. Η διαρκής αίσθηση είναι ότι ακούς την άποψη του ηχολήπτη και όχι κάποιο αναγνωρίσιμο χαρακτήρα των συσκευών. Επίσης η ηχοχρωματική τους παλέτα είναι πολύ πλούσια δημιουργώντας μια σκηνή γεμάτη από διαφορετικούς ηχητικούς χαρακτήρες που συνυπάρχουν και συνταξιδεύουν αλλά ποτέ δεν συγχέονται και δεν επικαλύπτονται, ακόμα και σε απειλητικά υψηλές στάθμες για τα ηχεία, που έρχονται απροειδοποίητα, χωρίς την παραμικρή αίσθηση ζορίσματος του τελικού. Ευτυχώς ο DPA-2 έχει στην οθόνη του την επιλογή να εμφανίζεται όργανο παρακολούθησης της στάθμης του σήματος, με προειδοποίηση για κίνδυνο clipping, ώστε να αποφεύγουμε τις επικίνδυνες υπερβολές. Κερασάκι σε αυτή την τούρτα είναι το ότι ο τελικός, παρά τη μεγάλη ισχύ του, έχει εξαιρετικές επιδόσεις ήδη από την κρισιμότατη περιοχή του λεγόμενου πρώτου Watt με αποτέλεσμα η ηχητική του ποιότητα να διατηρείται και στις νυχτερινές εντάσεις ακρόασης, ακόμα και με ηχεία που δεν τα πάνε καλά σε αυτό τον τομέα. Είναι μια ακόμα απόδειξη ότι η έξοδός του έχει τη δυνατότητα να επιβάλλεται πάνω σε σχεδόν οποιοδήποτε ηχείο, προσπερνώντας όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που μπορεί αυτό να του θέτει.

Εξαντλώντας την αυστηρότητα, το μόνο που βρήκα να προσάψω στον τελικό, χωρίς να είναι εγκληματική αδικία για την κατηγορία τιμής που πωλείται, είναι ότι ο ήχος του δεν έχει την τέλεια υγρασία που συναντάμε σε κάποιους χαρισματικούς στον τομέα αυτό ενισχυτές.  Αυτό δεν είναι μια παρατήρηση που είναι πιθανό να κάνεις όταν τον ακούς μόνο του επειδή σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να τον κατατάξεις στα μηχανήματα που σου αφήνουν σαφή αίσθηση ξηρότητας. Κι εγώ προσωπικά δεν το ανέχομαι αυτό όταν το συναντώ. Μπορείς να το παρατηρήσεις μόνο σε άμεση σύγκριση με τους καλύτερους στο συγκεκριμένο τομέα. Εκ του περισσού αναφέρω ότι αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση του DPA-2 που είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο από μόνος του.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ KAI ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ (κατά τον κατασκευαστή)

 DDP-2 ELAC Preamplifier

PRODUCT FEATURES

• Dual 32 bit/384 kHz DAC operating in digitally balanced mode
• Custom-selectable DSP filter profiles
• Configurable up-sampling to 384 kHz
• Selectable resolution enhancement upgrades 16 bit to 24 bit, and 24 bit to 32bit
• DSD 1x Ethernet (Roon Ready), 2x Via USB
• Ultra-low phase noise Phase-Locked Loop jitter filter
• MQA capable
• ELAC Discovery, Spotify Connect, Bluetooth, AirPlay, Roon Ready endpoint
• High-efficiency switching power supply for digital stages
• Home theater bypass mode
• Fully discrete FET, with DC servo-control
• Ultra-low-noise DC voltage regulators
• Digitally controlled analog volume control
• Toroidal transformer and linear power supply for analog stages
• Ethernet port for software updates, command and control
• 12 V trigger with pass-through
• IR control and learning
• OLED Display for clear user information
• iOS and Android app configuration

 

PRODUCT SPECIFICATIONS

Digital Inputs: USB B-type, 2x Coaxial, 2x Optical, AES/EBU, 2x I²S (Alchemy & HDMI)
Streaming Inputs: Ethernet, Bluetooth, WIFI
Supported Services: PCM, DSD, DoP, ROON endpoint, Spotify Connect, AirPlay option, MQA capable (MQA Coming Soon)
Frequency Response (Digital): 10hz-20kHz +/- 0.2dB
Nominal THD+N (digital): <0.01%
Signal-to-Noise Ratio (1 kHz) (Digital):>110dB
Sample Rates (PCM): 44.1, 48. 88.2, 96, 176.4, 192, 352.8, 384KHz
Output Voltage (Digital): 7.0V RMS @0dBFs
Analog Inputs: XLR Balanced, (2) RCA Unbalanced
Input Impedance: RCA=18K, XLR=36K
Frequency Response (Analog): 10hz-20kHz +/- 0.2dB
Nominal THD+N (Analog): <0.001%
Signal-To-Noise Ratio (1 kHz) (Analog): >110dB
Output Voltage (Analog): >10.0V RMS
Crosstalk (L-to-R or R-to-L): >110dB 10-1K, >80dB 1K-20K
Gain: 12dB (Input Dependent)
Output Impedance: 50 Ohms
Analog Outputs: XLR Balanced, 1x RCA Unbalanced (Fixed Gain), 1x RCA Unbalanced (Variable Gain)
Available Finishes: Black
Dimensions (HxWxD) in: 02.00 x 17.50 x 15.00 including jacks
Net Weight: 14.00 lbs

 

DPA-2 ELAC Power Amplifier

PRODUCT FEATURES

• Selectable high/low gain to match any preamplifier
• Fully discrete FET input stage with DC servo-controlled output stage
• Fully balanced input to output
• Ultra-low-noise DC voltage regulators
• Toroidal transformer and linear power supply for input stage
• Class D PWM output stage
• High-efficiency, low-noise switching power supply for output stage
• Output power can be read out on the LCD information screen
• 12 V trigger input and pass-through
• OLED Display for clear user information

 

SPECIFICATIONS

Power Output/Channel (1% Thd+N, 1 KHz):
All max power ratings at 1% THD @ 1KHz
Stereo
One channel driven into 8 Ohms 225W
Both channels driven into 8 Ohms 210W
One channel driven into 4 Ohms 390W
Both channel driven into 4 Ohms  325W
Mono
4 Ohms 420W
8 Ohms 625W
Frequency Response: 5hz-20kHz +/- 0.2dB
Nominal Thd+N (1 Watt Into 8Ω): 0.003%
Signal-to-Noise Ratio (1 KHz): 94dB
Input Impedance: RCA=12K, XLR=19K
Output Impedance: 0.03 Ohms @ 1KHz
Channel Separation (1 KHz): 70dB @ 1KHz / n/a
Gain: Stereo 24dB/30dB  – Mono 18dB/24dB
Inputs: Unbalanced RCA, Balanced XLR
Outputs: Binding post 5-way
Available Finishes: Black
Dimensions (HxWxD) In: 02.00 x 17.50 x 15.00 including jacks
Net Weight: 14.00 lbs

ΠΑΡΑΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ DAC

 DDP-2, USB και WINDOWS.

Επειδή δεν διατίθεται ASIO driver για το DAC του DDP-2, θα πρέπει ο player που θα χρησιμοποιήσετε να σεταριστεί ώστε να χρησιμοποιεί σαν έξοδο τον WASAPI push των Windows (το DAC δεν συνεργάστηκε με τον WASAPI event) και να δηλωθεί στις ιδιότητες του DDP-2 ως κάρτας ήχου, το μέγιστο επίπεδο ανάλυσης των αρχείων PCM που σκοπεύετε να του στείλετε από τη USB (πχ. 24/192 ή ότι άλλο μέχρι 32/384) ώστε να μην κάνουν τα Windows downsampling στα 16/48 που είναι η default ρύθμιση.

Επίσης, βεβαιωθείτε ότι ο player υποστηρίζει DSD (ο Foobar μπορεί να σεταριστεί με μια σχετικά απλή διαδικασία, διατίθενται οδηγίες στο web). Σε αυτή την περίπτωση η ροή που κινείται μέσω του WASAPI είναι στη μορφή DoP (DSD over PCM) αλλά μην ανησυχείτε, δεν γίνεται μετατροπή, απλά το DSD «μασκαρεύεται» σαν PCM για να περάσει μέσα από τον WASAPI που μπορεί να χειρίζεται μόνο PCM. Το DAC ευτυχώς αναγνωρίζει πάντα αυτό το μασκάρεμα, ανοίγει κατάλληλα τη ροή και την αναπαράγει native DSD, αναφέροντας στην οθόνη τα σωστά στοιχεία της (είδος και συχνότητα)

Τροφή για σκέψη σχετικά με τα bit, τα Kilohertz και τα Megahertz.

Oι πλήρεις δυνατότητες των ΑΚ4493EQ που χρησιμοποιούνται στον DDP-2, φθάνουν σε PCM τα 32bit/768kHz και σε DSD το x8 (22,4MHz, DSD512) και συνεπώς δεν εξαντλούνται σε αυτή την υλοποίηση. Είναι πολύ εύκολο να το δει κανείς ως περιοριστική κατάσταση αλλά είναι πραγματικά; Μου θυμίζει το μάρκετιν των πολλών megapixel που από μόνα τους δεν λένε σχεδόν τίποτα για την ποιότητα της φωτογραφίας που θα πάρεις, αφού άλλοι παράγοντες είναι μακράν πιο καθοριστικοί. Προφανώς το team Madnic έκανε τις εκτιμήσεις του για το τι είναι σημαντικό και τι όχι, κόβοντας κάποιες «εξωτικές» επιλογές (πχ, στον receiver της USB που χρησιμοποιεί τον άξιο Cmedia CM6631A αλλά όχι στο επίπεδο των Xmos) προς όφελος εκείνων που στο συγκεκριμένο budget θα εξασφάλιζαν σαφώς μεγαλύτερα ηχητικά οφέλη. Όπως η balanced τοπολογία παντού και ο αυστηρός αποκλεισμός των τελεστικών από όλα τα στάδια. Που οδηγεί σε πολλαπλάσιο αριθμό εξαρτημάτων από μία single ended σχεδίαση με τελεστικούς και συνεπώς κοστίζει πολύ περισσότερο. Αναζητώντας ο ίδιος την απάντηση στο αν οι περιορισμοί αυτοί είναι πράγματι σημαντικοί και αναλογιζόμενος την κυκλωματική υλοποίηση του DDP-2 κατέληξα ότι θα έπρεπε να ήμουν ΟΚ μαζί του ακόμα και αν οι διαθέσιμες αναλύσεις ήταν μόνο 24/96 στο PCM και x1 στο DSD (DSD64). Έχουν γίνει κάποια επαρκώς τεκμηριωμένα blind tests, κατά τα οποία η διάκριση μεταξύ αρχείων DSD διαφορετικής συχνότητας δειγματοληψίας ήταν για τους συμμετέχοντες ακροατές αδύνατη. Κι εγώ ο ίδιος, διαθέτοντας ένα αρχείο native DSD σε τρείς εκδοχές, 64, 128 και 256 δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να πω ότι αντιλαμβάνομαι διαφορές σε σημείο που να μπορώ να διακρίνω τις εκδοχές μεταξύ τους σε ένα blind test. Αντιθέτως, στο PCM μπορώ με βεβαιότητα να διακρίνω το 24/96 από το 16/44, αντιλαμβανόμενος κυρίως τη διαφορά που κάνει το 24 στο 16 και όχι τόσο το 96 στο 44,1. Κατά συνέπεια το 24/192 αφού κι αυτό είναι 24 δεν μου κάνει τόσο μεγάλη διαφορά από το 24/96 που να μπορώ να την αναγνωρίσω με απόλυτη βεβαιότητα σε blind test.

MQA unfolding και rendering

Για όποιον ενδιαφέρεται, (και αυτός θα είναι κατά κανόνα κάποιος με συνδρομή Tidal Masters), το DAC δεν είναι ακόμα MQA aware, παρότι έχει σχεδιαστεί εξαρχής να μπορεί να κάνει όλα τα στάδια «ξετυλίγματος» αρχείων και ροών MQA. Ο Peter Madnic είχε δηλώσει ότι αυτό θα αποκατασταθεί σύντομα με αναβάθμιση στο firmware, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα και φαίνεται να αργεί. Κατά συνέπεια και επί του παρόντος, τα αρχεία και οι ροές MQA αναπαράγονται από το DAC του DDP-2 σε όποιο στάδιο «ξετυλίγματος» μπορεί να του τα στείλει ο εκάστοτε player. Εκτός από την εφαρμογή της Tidal, τη δουλειά μπορούν να την κάνουν π.χ. ο Amarra, ο Audirvana και βέβαια ο Roon. Αν λοιπόν ο player μπορεί, η αναπαραγωγή MQA είναι δυνατή ήδη αλλά με ποιότητα παρόμοια με του FLAC. Το DAC δεν είναι σε θέση να κάνει το τελευταίο unfold που είναι το λεγόμενο rendering και το οποίο γίνεται μόνο σε επίπεδο hardware. Το τελευταίο αυτό unfold υποτίθεται ότι διορθώνει τις απειροελάχιστες διαφορές στο χρονισμό των διαφόρων συχνοτήτων του ακουστικού φάσματος, οι οποίες ενσωματώνονται στο ψηφιακό αρχείο όταν ένα αναλογικό σήμα ψηφιοποιείται και οι οποίες θεωρούνται αντιληπτές από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Αυτό ίσως να είναι το μόνο ποιοτικό πλεονέκτημα του MQA στην αναπαραγωγή high-res, σε σχέση με το FLAC, ALAC κλπ. καθώς το μεν πρώτο στρώμα στο MQA είναι lossless αλλά μέχρι 16/48, ενώ όταν υπάρξει και δεύτερο στρώμα με σκοπό την αποθήκευση της επιπλέον πληροφορίας που θα το κάνει high-res, αυτή η επιπλέον πληροφορία κρύβεται συμπιεσμένη μέσα σε «μη ακουστές» περιοχές του πρώτου στρώματος, καθιστώντας εν τέλει και τα δύο στρώματα lossy. Να δεχθώ ότι, αφού πίσω από τον MQA υπάρχει η Meridian, όλο αυτό έχει σχεδιαστεί έτσι που ο ήχος του θα είναι αψεγάδιαστος. ΟΜΩΣ δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν όλο αυτό αξίζει πραγματικά τον κόπο και το κόστος απέναντι στον FLAC, καθώς ο MQA δεν είναι δωρεάν. Έτσι, παρότι ο MQA codec είναι σημαντικός από πολλές απόψεις, δέχεται ήδη ισχυρή  αμφισβήτηση,. Μάλιστα η εταιρία που έχει τα πνευματικά δικαιώματα, παρά την υποστήριξη που δέχθηκε από την Tidal, δεν έχει ακόμα εξασφαλίσει την επιβίωσή της. Έτσι η ELAC, όπως και άλλες σημαντικές εταιρίες, προφανώς προτίμησε να παραμείνει κάποιο χρονικό διάστημα σε στάση αναμονής μέχρι να καταλήξει κάπου όλο αυτό, πριν επενδύσει περισσότερα σε αυτό τον τομέα.  Τέλος και η ίδια η Tidal που είναι από τους βασικούς αιμοδότες του MQA, έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα αρχίσει να παρέχει High Resolution Streaming σε μορφή FLAC

Συμπέρασμα

Θεωρώ ότι η σειρά Alchemy προσφέρει ένα πραγματικά ακαταμάχητο πακέτο ισχύος, ηχητικής απόδοσης, ευελιξίας, συνδεσιμότητας, δυνατοτήτων και ευκολιών σε σχέση με την τιμή του και μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς τουλάχιστον για την κατηγορία του. Η διαπίστωση ότι ο τελικός δεν αριστεύει στο θέμα της υγρασίας στις χροιές δεν με απέτρεψε από το να αγοράσω το σετ όπως είναι. Συνεπώς η σύστασή μου να έρθετε σε επαφή μαζί του και να το ακούσετε πριν επιλέξετε σε αυτά τα χρήματα, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ισχυρή.

Σύστημα Αναφοράς:

Analog Sources (Αναλογικές πηγές): E.A.T. (European Audio Team) Forte S Turntable, Pro-Ject Turntables, Kuzma Turntables Phono Stages (Προενισχυτές κεφαλής): VTL 2.5, Lejonklou Slipsik 7.1, Musical Fidelity, Conrad-Johnson, EAR-Yoshino PhonoBox MM/MC Cartridges (Κεφαλές πικάπ): Van Den Hul (The Frog & Grasshopper Gold Edition), Ortofon 2M Blue & 2M Red,Goldring 1042 & Benz μοντέλο ACE (M), Vertere Mystic, Sumiko (various) κ.α. Digital Sources (Ψηφιακές Πηγές & Μετατροπείς): Porfyra Audio DAC (Tube & Solid-State Outputs),Metronome Technologies, Audio Primare, RT-Audio Design Orpheus HiRes Battery DAC, Metronome Audio κ.α. Streaming Music Services: Tidal premium, Spotify premium, Preamps (Προενισχυτές): VTL, E.A.R.-Yoshino, Conrad-Johnson (various) Integrated & Power Amplification (Τελικοί/Ολοκληρωμένοι Ενισχυτές): Porfyra Audio, VTL Audio, RT-Audio Design Class-A, Musical Fidelity (various), Conrad-Johnson (tube & solid-state various), AudioLab, Tsakiridis Devices κ.α. Transports (CD/SACD/File): Musical Fidelity, MusiChi, Foobar2000, Hysolid, various PC-based others Speakers (Ηχεία): ELAC (Various), ProAc Studio & Response series, Kharma CRM 3.2 FE Black Edition, Klipsch Klipschorn, Club-27 Kurt mk2 Signature Kit, Triangle (Various) Cables (Καλωδιώσεις): Atlas Cables, Silversmith Cables, Nordost Blue Heaven Phono Cable, Nordost ηχείων-interconnect, Neotech interconnects, Esprit Audio ηχείων-interconnects, Nordost USB cables, Alpha Core Goertz Sapphire Silver RCA, Van Den Hul interconnects (RCA) Power Cables (Ρεύματος): Neotech, IsoTek, Oyaide, Shunyata Research Power Conditioning (Φίλτρα AC): Isotek 2023-Line, Shunyata Research Hydra, Nordost Qv2/Qk1, Lab12.

ELAC AUDIO

Alchemy DDP-2 Προενισχυτής & DAC/Ακουστικών     Τιμή : 2.780,-€

Alchemy DPA-2 Τελικός Ενισχυτής Stereo (ή bridged Monoblock)    Τιμή : 1.710,-€

Διάθεση – Ακροάσεις & E-Shop