Audiolab D7 Δοκιμή Μετατροπέα D/A .
Μπορεί να περιμέναμε λίγο, αλλά φαίνεται ότι άξιζε τον κόπο. Η Audiolab είχε κάποια χρόνια να παρουσιάσει μετατροπέα d/a και η αλήθεια είναι ότι το touch τους μας είχε λείψει. Όχι πια. Ο κατασκευαστής από την Βρετανία παρουσίασε όχι μία, αλλά δύο συσκευές και οι φιλοδοξίες του φαίνεται να είναι μεγάλες. Μπορεί να επαναλάβει το επίτευγμα “M-DAC+”;
by Dimitris Stamatakos
Όλα εξαρτώνται από την ηλικία σας: Αν είστε παλιός, γνωρίζετε την Audiolab από τον 8000DAC των 90s’ (τότε που μαινόταν η μάχη μεταξύ 1-bit και multi-bit μετατροπέων και οι Βρετανοί είχαν ψηφίσει Bitstream), αν είστε νεότερος, σίγουρα έχετε ακούσει τον M-DAC. Σε κάθε περίπτωση, όποιος ασχολείται με τα της υψηλής πιστότητας, αναγνωρίζει την συγκεκριμένη εταιρία ως έναν σοβαρό κατασκευαστή ψηφιακών συσκευών. Αυτό, κάνει ακόμη πιο περίεργο το γεγονός ότι είχαν επιλέξει να απέχουν από την αγορά των “σκέτων” DAC εδώ και αρκετό καιρό, με την έννοια ότι δεν έχουν παρουσιάσει κάτι καινούριο, ενώ μοντέλα όπως o M-DAC+ και ο M-One έχουν περάσει πλέον στην λίστα “Discontinued”.
Την κατάσταση αυτή αλλάζουν οι δύο νέες συσκευές που παρουσιάστηκαν, σχετικώς πρόσφατα, ο D7 και ο D9 και απευθύνονται σε όσους έχουν ανάγκη από έναν εξωτερικό μετατροπέα d/a. Οι διαφορές μεταξύ των δύο συσκευών είναι αρκετές και περιλαμβάνουν, εκτός της αισθητικής, της οθόνης και των διαστάσεων του σασί, περισσότερες δυνατότητες σύνδεσης για τον D9 και διαφορετική σχεδίαση στο κομμάτι της μετατροπής του ψηφιακού σήματος σε αναλογικό.
Ο D7 που είχαμε στη διάθεσή μας για την δοκιμή αυτή είναι ο “μικρός” -τρόπος του λέγειν- και φαίνεται ότι επιχειρεί να καλύψει τόσο τον χώρο των οικιακών ηχοσυστημάτων όσο και αυτόν του desktop audio σε μια προσιτή και, ως εκ τούτου δύσκολη, κατηγορία τιμής.
ESS και πάλι ESS !
Η συνεργασία της Audiolab με τον γνωστό κατασκευαστή ολοκληρωμένων, ξεκινά ήδη από το 2009, όταν η εταιρία χρησιμοποίησε (από τους πρώτους) το ES9018 στον M-DAC. Από τότε τα τσιπ της εταιρίας αποτελούν σταθερή επιλογή σε όσες συσκευές τους διαχειρίζονται ψηφιακά σήματα και έχουν ανάγκη μετατροπής τους σε αναλογικά. Αυτό σημαίνει διάφορα πράγματα: Πρώτον, βεβαίως, ότι τα ψηφιακά της Audiolab ξεκινούν από μια καλή αφετηρία: Η ESS και η τεχνολογία Sabre είναι, ομολογουμένως από τα καλύτερα εργαλεία στον χώρο. Δεύτερον (και ίσως εξίσου σημαντικό) ότι η Audiolab έχει αποκτήσει μια σημαντική εμπειρία τόσο στην διαχείριση του τσιπ όσο και στην προσαρμογή του υπόλοιπου κυκλώματος γύρω από αυτό και κυρίως του αναλογικού σταδίου που ακολουθεί. Εκ των αποτελεσμάτων του παρελθόντος κρίνοντας, έχουμε να κάνουμε με έναν επιτυχημένο γάμο, εδώ.
Ο D7 βασίζεται στο ολοκληρωμένο ES9038 στην δικάναλη έκδοση Q2M, μια λύση την οποία χρησιμοποιεί και στο ψηφιακό κομμάτι των ολοκληρωμένων ενισχυτών 7000Α και 6000Α MkII. Το ότι το τσιπ έχει δύο κανάλια, σημαίνει ότι ο D7 δεν μπορεί να κάνει τα “μαγικά” που κάνει ο D9, ο οποίος χρησιμοποιεί την έκδοση PRO του ίδιου τσιπ που προσφέρει οκτώ κανάλια και μπορεί να συνδεσμολογηθεί σε παράλληλη/balanced τοπολογία με το αναλογικό στάδιο που ακολουθεί.
Σε κάθε περίπτωση, ο D7 εκμεταλλεύεται πλήρως την τεχνολογία Sabre32 καθώς και μια σειρά από εργαλεία που προσφέρουν όλα τα τσιπ της εταιρίας, όπως την αρχιτεκτονική ψηφιακού φίλτρου HyperStream II, τα πολλαπλά ψηφιακά φίλτρα που μπορεί να επιλέξει ο χρήστης και το πολύ γνωστό DPLL της ESS, ένα σύστημα καταστολής του εισερχόμενου jitter με επιδόσεις που μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα -50dB. Η Audiolab υποστηρίζει το τσιπ της ESS με προσεγμένη τροφοδοσία και κύκλωμα χρονισμού, καθώς και με ένα αναλογικό στάδιο εξόδου σε τάξη Α.
Όπως θα περίμενε κάποιος, ο D7 μπορεί να διαχειριστεί bitrates που φθάνουν τα 32-bit/768kHz για κωδικοποίηση PCM και τα 22MHz (DSD512) για κωδικοποίηση DSD, μέσω της θύρας USB με συμβατότητα MQA και πιστοποίηση “Roon Tested”.
Όλα τα απαραίτητα, κόμπακτ διαστάσεις.
O D7 είναι σχεδιασμένος για να αποτελέσει ένα ψηφιακό hub με μικρές διαστάσεις. Αυτό, σημαίνει ότι σε ένα σασί με μικρό πλάτος, το οποίο ξεπερνά λίγο τα 200 χιλιοστά, η Audiolab έχει συμπεριλάβει ένα πλήρες πακέτο συνδέσεων και δυνατοτήτων. Ο χρήστης μπορεί να συνδέσει εκτός από τον υπολογιστή του (μέσω της θύρας USB), τέσσερις ακόμη ψηφιακές πηγές μέσω συμβατικών εισόδων (δύο οπτικών και δύο ομοαξονικών) και να προσπελάσει απευθείας (μέσω του τηλεχειριστηρίου και της οθόνης) αποθηκευτικά μέσα που συνδέονται μέσω θύρας USB-A, αρκεί αυτά να είναι φορμαρισμένα ως FAT16/32 ή exFAT και να περιλαμβάνουν αρχεία WAV, FLAC, MP3, AAC, WMA και APE, με bitrate μέχρι 96kHz (ανάλογα με το είδος του αρχείου).
Ο μετατροπέας μπορεί να συνδεθεί με τον προενισχυτή ή τον ολοκληρωμένο ενισχυτή μέσω single ended (RCA) και balanced (XLR) εξόδων και η δυνατότητα ρύθμισης της στάθμης που διαθέτει, επιτρέπει την άμεση σύνδεσή του με τελικό ενισχυτή. Υπάρχουν, ακόμη, ψηφιακές έξοδοι (ομοαξονική και οπτική) ενώ υπάρχει και ξεχωριστός ενισχυτής ακουστικών με έξοδο TRS 6.35mm στην πρόσοψη. Όσοι θα ήθελαν μια ad-hoc ασύρματη σύνδεση με κάποια εξωτερική συσκευή (τηλέφωνο, πινακίδα ή προσωπικό media player) έχουν στην διάθεσή τους Bluetooth v5.1, το οποίο υποστηρίζει και aptx HD.
Η συσκευή συνοδεύεται από ένα πλήρες τηλεχειριστήριο μέσω του οποίου μπορούν να πραγματοποιηθούν όλες οι ρυθμίσεις αλλά και να ελεγχθεί η αναπαραγωγή των αρχείων, αν έχει συνδεθεί αποθηκευτικό μέσω την θύρα USB-A. Ο έλεγχος αυτός επεκτείνεται και στον υπολογιστή που εκτελεί χρέη host στην θύρα USB-B.
Ένα ξεκάθαρο UI.
O χρήστης έρχεται σε επαφή με την συσκευή με δύο τρόπους. Ο πρώτος, φυσικά, είναι το τηλεχειριστήριο το οποίο είναι πολύ χρήσιμο για την επιλογή εισόδου, την ρύθμιση της στάθμης και τον έλεγχο του εικονικού transport αλλά όχι και τόσο στην πρόσβαση του μενού, κυρίως επειδή η οθόνη είναι σχετικώς μικρών διαστάσεων. Τούτου λεχθέντος, η ίδια η οθόνη είναι πολύ καλή και ευανάγνωστη από μικρή σχετικώς απόσταση, τεχνολογίας OLED και μονόχρωμη, με ρυθμιζόμενη φωτεινότητα. Εδώ, προβάλλονται οι βασικές πληροφορίες για την λειτουργία της συσκευής, όπως η στάθμη και το bitrate του εισερχόμενου ψηφιακού σήματος. Στην πρόσοψη υπάρχουν δύο περιστροφικά encoders, ένα για την ρύθμιση της στάθμης και ένα για την επιλογή των εισόδων. Από εδώ, ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί στο μενού της συσκευής, το οποίο προσφέρει μια αρκετά μεγάλη σειρά ρυθμίσεων, με τις σημαντικότερες να είναι η επιλογή του ψηφιακού φίλτρου (από έξι, συνολικά -υποθέτουμε αυτά που προσφέρει η ίδια η ESS), η επιλογή εύρους του DPLL (Normal για ψηφιακές πηγές που έχουν χαμηλό jitter, Wide για συσκευές που είναι ύποπτες για υψηλό jitter), η ενεργοποίηση του εξασθενητή για την ρύθμιση της στάθμης και η ρύθμιση της ισορροπίας των καναλιών.
Στην πράξη…
Χρησιμοποιήσαμε τον D7 σε ρόλο USB DAC, συνδεδεμένο σε έναν host που τρέχει Windows 10, σε αντικατάσταση του μετατροπέα αναφοράς Teac Esoterc D70. Η Audiolab έχει, στην συσκευασία, ένα ξεχωριστό εγχειρίδιο για το πως θα πρέπει να συνδεθεί η συσκευή στον υπολογιστή, προτείνοντας ως media player το foobar2000 και δίνοντας πολύ σαφείς οδηγίες για την σωστή αναπαραγωγή αρχείων, τόσο των PCM όσο και των DSD. Η δοκιμή έγινε, πράγματι με το foobar2000, επειδή αυτό χρησιμοποιώ σε τακτική βάση ούτως ή άλλως και η σύνδεση του μετατροπέα με τον υπολογιστή έγινε χωρίς κανένα πρόβλημα. Είναι εξαιρετικά πιθανό το ότι ο D7 θα συνεργαστεί απρόσκοπτα και με κάθε άλλο media player που είναι σχεδιασμένο σωστά. Το μεγαλύτερο μέρος των ακροάσεων έγινε με την συσκευή ρυθμισμένη να λειτουργεί με τον εξασθενητή (ώστε να υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης της στάθμης μέσω του τηλεχειριστηρίου) και το ψηφιακό φίλτρο Hybrid Fast. Το υπόλοιπο σύστημα περιέλαβε τον προενισχυτή Melos Plus Series Line, τον τελικό ενισχυτή Parasound HCA3500 και τα ηχεία ATC SCM-50PSL.
Η πρώτη εντύπωση που έχεις ακούγοντας το σύστημα με τον D7 στην θέση του μετατροπέα d/a, είναι ότι έχεις να κάνεις με μια καλοστημένη, ισορροπημένη, ευγενική στο άκουσμα συσκευή η οποία δεν θα σε καταπιέσει ποτέ. Το συνολικό αποτέλεσμα ακούστηκε ξεκούραστο, χωρίς να στερείται λεπτομέρειας, επιβλητικό όπου χρειάζεται και δημιούργησε εντυπωσιακές εικόνες στον χώρο, όποτε αυτό απαιτήθηκε από την ηχογράφηση.
Στις λεπτομέρειες, ο D7 φάνηκε να διαθέτει πολύ καλή έκταση στο κατώτερο όριο του φάσματος και περιέγραψε τον όγκο, το σώμα και τις λεπτομέρειες στην περιοχή με χαρακτηριστική άνεση.
Θα γεμίσει τον χώρο χωρίς να δείχνει ότι κοπιάζει και το σύστημα θα ακουστεί όσο πρέπει επιβλητικό χωρίς υπερβολές. Η περιοχή των χαμηλών ακούστηκε πλούσια, με σωστή άρθρωση των ακουστικών οργάνων της περιοχής και σωστή περιγραφή της κλίμακας του μεγέθους τους. Ο ακροατής έχει μια πολύ καλή αίσθηση της λεπτομέρειας, χωρίς να τονίζεται τίποτα, αποκτώντας υπερβολικές διαστάσεις.
Η περιγραφή του ρυθμικού μέρους φάνηκε να είναι από τα δυνατά σημεία της συσκευής, καθώς πήραμε πολύ καλή αίσθηση της ταχύτητας, άψογο γέμισμα και ευχάριστο ρολλάρισμα, μια συμπεριφορά που πολύ γρήγορα σε παρασύρει στο ρυθμό της μουσικής.Γενικά, ο μετατροπέας ακούστηκε ιδιαίτερα δυναμικός, χωρίς το παραμικρό πρόβλημα συμπίεσης, ανοιχτός με πολύ καλές δυνατότητες διαχείρισης της δυναμικής αντίθεσης. Προφανώς, ο θόρυβος είναι ανύπαρκτος (όχι ότι περιμέναμε και κάτι διαφορετικό, βεβαίως), οπότε η απόδοση του μακροδυναμικού προφίλ κάθε κομματιού είναι άψογη.
Η μεσαία περιοχή αποδόθηκε με άνεση και αίσθηση λεπτομέρειας, δημιουργεί την εντύπωση ότι εστιάζεται λίγο πίσω από τον οριζόντιο άξονα των ηχείων, ένα χαρακτηριστικό που προσδίδει φυσικότητα και έχει έναν ελάχιστα σκοτεινό χαρακτήρα που, προσωπικά, τον βρήκα γοητευτικό και ευχάριστο, καθώς δεν έχει αυτήν την “in-your-face” αίσθηση που κάποιες φορές κουράζει. Μην φανταστείτε τίποτα υπερβολικό, ή κάποια ροπή προς το αδρό. Οι λεπτομέρειες είναι παρούσες -δεν χάνεις τίποτα- αλλά το άκουσμα είναι πολύ φιλικό προς το αυτί και δεν καταπιέζει ποτέ, ακόμη και σε ηχογραφήσεις με πολύ ενέργεια στην περιοχή.
Ψηλά, ο D7 φάνηκε να έχει έκταση, με καλή περιγραφή του αρμονικού πλούτου, σωστή αίσθηση της θερμότητας και πλούσιο ήχο. Το voicing της Audiolab εδώ, δείχνει να προτιμά μια ευχάριστη, μαλακή προσέγγιση, κάτι που γίνεται αντιληπτό από κρουστά όργανα με σημαντικό περιεχόμενο στην περιοχή (όπως το βιμπράφωνο ή το πιάνο) και από την ευγενική απόδοση του σιμπιλισμού (ο οποίος επικεντρώνεται στην περιοχή λίγο κάτω από τα 10kHz). Εδώ, ο ακροατής μπορεί να κάνει ένα μικρό παιχνίδι με τα ψηφιακά φίλτρα και να “φέρει” τον μετατροπέα λίγο πιο κοντά στις προτιμήσεις του. Προσωπικά, βρήκα τα “αργά” φίλτρα λίγο περισσότερο… μελοδραματικά, αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποίησα το Fast Hybrid στο μεγαλύτερο μέρος των ακροάσεων, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό μπορεί να αλλάζει από σύστημα σε σύστημα και από ακροατή σε ακροατή.
Ο πολύ χαμηλός θόρυβος και η πολύ καλή απόδοση ψηλά, έχουν, όπως θα περίμενε κάποιος, μια σχετική επίδραση στην στερεοφωνική εικόνα που δημιουργεί η συσκευή. Εδώ, ο μικρός Audiolab κάνει θαύματα. Η “λίγο πίσω” προοπτική, συνδυάστηκε άψογα με μια πειθαρχημένη οριζόντια ανάλυση, η οποία περιλαμβάνει σαφή πλευρικά όρια και πολύ καλό εστιασμό των ηχητικών αντικειμένων, με σταθερές θέσεις και πολύ καλή περιγραφή του αέρα και το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα ελκυστικό, ιδιαιτέρως σε καλές μείξεις. Οι δυνατότητες του D7 σε αυτό το πεδίο, επιτρέπουν και την αξιοποίηση high resolution αρχείων. Μπορώ να υποθέσω ότι η συσκευή έχει πολύ καλή απόκριση στο πεδίο του χρόνου και περνά στον χώρο τις μικρές λεπτομέρειες.
Συμπέρασμα
Είναι ξεκάθαρο ότι η Audiolab “το έχει” με το ψηφιακό audio. Μερικά χρόνια προπόνησης με κυκλώματα d/a τα οποία ενσωματώνει σε συσκευές της (ολοκληρωμένους, προενισχυτές, κλπ) και η μακρόχρονη συνεργασία με έναν εκ των κορυφαίων κατασκευαστών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, είναι ένα καλό θεμέλιο για να φτιάξει κάτι καλό, αλλά έχω την εντύπωση ότι είναι η παράδοση αυτό που, τελικώς, φαίνεται στον D7. Έχουμε να κάνουμε με μια καλόηχη και σωστά στημένη συσκευή, η οποία -επιπροσθέτως- δεν έχει κάνει τσιγκουνιές σε ευκολίες και δυνατότητες. Με δεδομένη την τιμή, πρόκειται περί μιας πολύ καλής επιλογής!
Audiolab D7 – Τιμή: 549,- €
Ψηφιακές είσοδοι: 2x S/PDIF (Coaxial/RCA), 2x S/PDIF (Optical/Toslink), 1x USB (USB-B), 1x USB (USB-A)
Ψηφιακές έξοδοι: 1x S/PDIF (Coaxial/RCA), 1x S/PDIF (Optical/Toslink)
Sample rates: 32-bit/768kHz (USB/PCM), 22.5MHz (USB/DSD), 24-bit/192kHz (S/PDIF), 24-bit/44.1-96kHz (USB-A)
Αναλογικές έξοδοι: 1x Single ended (RCA), 1x Balanced (XLR), 1x Ακουστικών (TRS, 6.35mm)
Άλλες δυνατότητες: Τηλεχειριστήριο, επιλογή ψηφιακών φίλτρων, ρύθμιση εύρους του PLL, δυνατότητα επιλογής fixed/variable εξόδου
Διαστάσεις: 180x208x56 (mm, βxπxυ)
Βάρος: 1.42kg
AudioLab UK – Αντιπροσωπεία – Διάθεση – Ακροάσεις
Σημεία Διάθεσης & Ακροάσεων AudioLab UK
